Kontrola w gminie wykryła błędy w sprawozdawczości. W sprawozdaniu rocznym RB-28S z wykonania planu wydatków budżetowych urzędu gminy wykazano dane niezgodne z danymi z ewidencji księgowej konta 130 (różnice w kwotach). Sprawozdanie sporządzał główny księgowy, a zastępca wójta zatwierdzał dokumenty. Czy takie naruszenie może spowodować odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych?
EKSPERT RADZI
Tak. Wynika to z następujących okoliczności.
Po pierwsze wskazać należy, że naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niesporządzenie lub nieprzekazanie w terminie sprawozdania z wykonania procesów gromadzenia środków publicznych i ich rozdysponowania albo wykazanie w tym sprawozdaniu danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej (zgodnie z art. 18 pkt 2 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych; dalej: u.o.n.d.f.p.). Jak wskazano w orzeczeniu z 27 czerwca 2014 r. (znak: RKO-5011.11.2014) Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Warszawie: „Naruszenie dyscypliny finansów publicznych określone w art. 18 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest czynem formalnym. Do jego znamion nie należy zaistnienie uszczerbku w finansach jednostki. (...) Zatem w przedmiotowej sprawie szkodliwością dla finansów publicznych jest zniekształcenie zawartej w sprawozdaniu informacji w stosunku do rzeczywistego stanu środków publicznych w jednostce sektora finansów publicznych”.
Po drugie przypomnienia wymaga, że obowiązek sporządzania sprawozdań z wykonania procesów gromadzenia i rozdysponowania środków publicznych wynika z art. 31 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Zaś rodzaje, formy, terminy i sposoby sporządzania sprawozdań określa rozporządzenie ministra finansów z 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej. Z jego regulacji (m.in. z par. 6 ust. 1, z par. 9 ust. 1 i 2) wynika, że kierownicy jednostek są zobowiązani sporządzać sprawozdania rzetelnie i prawidłowo pod względem merytorycznym i formalno-rachunkowym. Kwoty wykazane w sprawozdaniach powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Ponadto, jak wynika z par. 9 ust. 2 pkt 3 załącznika nr 39 do ww. rozporządzenia, w kolumnie Wydatki wykonane wykazuje się zrealizowane wydatki na podstawie danych księgowości analitycznej do rachunku bieżącego. Wreszcie podkreślenia wymaga, że sprawozdanie budżetowe powstaje z chwilą złożenia na nim podpisu przez kierownika jednostki, niezależnie od tego, kto technicznie je sporządził i kto poza osobą kierownika jednostki je podpisał.
Po trzecie, przytoczone powyżej argumenty pozwalają uznać, że podane niezgodności pomiędzy sprawozdaniem RB-28S urzędu gminy a ewidencją księgową konta 130 – Rachunek bieżący, może stanowić naruszenie przywołanych wyżej przepisów, co może tym samym wypełniać przesłanki naruszenia dyscypliny finansów publicznych w rozumieniu art. 18 pkt 2 u.o.n.d.f.p. Takie stanowisko zajęła również Regionalna Komisja Orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Opolu w orzeczeniu z 26 listopada 2014 r. (znak: ZDB-4100-18(2)/2014). Dodatkowo zaakcentowano w nim, że odpowiedzialność za ww. naruszenie dyscypliny finansów publicznych ponosi zastępca kierownika jednostki (tu: zastępca wójta) jako osoba, która popełniła czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych, bowiem działając w zakresie udzielonego mu upoważnienia, podpisała sprawozdanie RB-28S. Nie ma przy tym znaczenia okoliczność, że sprawozdanie to zostało sporządzone przez innego pracownika urzędu, czyli w podanym przypadku przez głównego księgowego.
Podstawa prawna
Art. 18 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 168 ze zm.).
Art. 31 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.).
Rozporządzenie ministra finansów z 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1015 ze zm.).