Kto został wykreślony z rejestru VAT-UE na podstawie art. 97 ust. 15 i 15a ustawy o VAT, nie ma co liczyć, że zostanie do niego przywrócony bez składania zgłoszenia rejestracyjnego – odpowiedziało Ministerstwo Finansów na pytanie DGP.
Problem dotyczy nie tylko wykreślania z rejestru podatników czynnych VAT, ale też z rejestru podatników VAT-UE. W tym ostatnim znajdują się podatnicy, którzy:
1) dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;
2) dokonują wewnątrzwspólnotowego nabycia;
3) kupują usługi w ramach importu usług;
4) świadczą usługi dla unijnych (niepolskich) podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, ale zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej (potocznie zwane eksportem usług).
Niektóre z tych czynności wiążą się z obowiązkiem składania informacji podsumowujących. Nie zawsze jednak jest to konieczne. Przykładowo podatnicy, którzy tylko kupują usługi z innego kraju UE (import usług), nie składają informacji podsumowujących.
Z rejestru VAT podatnicy są wykluczani na podstawie art. 96 ust. 6 i 8–9a, z rejestru VAT-UE – na podstawie art. 97 ust. 15 i 15a. Zgodnie z tym ostatnim podatnik jest wykreślany z rejestru VAT-UE, gdy:
● złożył za 3 kolejne miesiące lub kwartał deklaracje, w których nie wykazał sprzedaży lub nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia;
● przez 3 kolejne miesiące nie składał informacji podsumowujących pomimo istnienia takiego obowiązku.
W obu przypadkach naczelnik US powiadamia podatnika o wykreśleniu z rejestru VAT-UE. A na jakich zasadach przywraca?
Tu jest problem. O ile bowiem do rejestru podatników czynnych VAT można w niektórych sytuacjach powrócić bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego [ramka 1], o tyle przepisy dotyczące przywracania do rejestru VAT-UE nie są tak oczywiste. Jedynym, który na pierwszy rzut oka mógłby mieć tu zastosowanie, jest art. 97 ust. 16. Wynika z niego, że art. 96 ust. 9g–9i, a więc te mówiące o przywracaniu bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, „stosuje się odpowiednio”. Okazuje się jednak, że przepis ten nie ma zastosowania do podatników wykreślonych z rejestru VAT-UE na podstawie art. 97 ust. 15 i 15a. Tak wynika z odpowiedzi MF na pytanie naszej redakcji. [ramka 2] Słowem, nie obędzie się bez ponownego złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, jeżeli podatnik zostanie wykreślony z rejestru VAT-UE na podstawie art. 97 ust. 15 i 15a.
Kogo zatem dotyczy art. 97 ust. 16? Z odpowiedzi MF wynika, że tylko podmiotów wykreślonych na podstawie art. 96 ust. 6 i 8–9a (co jest równoznaczne z wykreśleniem z rejestru VAT-UE).
RAMKA 1
Kiedy i na jakich zasadach
| Wykreślenie z rejestru | Powód wykreślenia | Zasady przywrócenia do rejestru | ||||
| podatników czynnych VAT na podstawie art. 96 ust. 6 lub ust. 8 | jeżeli podatnik zaprzestał wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu | tylko po ponownym złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego | ||||
| podatników czynnych VAT na podstawie art. 96 ust. 9 | jeżeli: – podatnik nie istnieje, lub – mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem, lub – dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym okażą się niezgodne z prawdą, lub – podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania z urzędu | bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, jeżeli podatnik udowodni, że prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą | ||||
| podatników czynnych VAT na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 1 | jeżeli podatnik zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na co najmniej 6 kolejnych miesięcy | bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, z dniem wznowienia wykonywania działalności gospodarczej | ||||
| podatników czynnych VAT na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 2 | jeżeli podatnik, będąc zobowiązanym do złożenia deklaracji VAT, nie złożył ich za 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały | bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, jeżeli podatnik udowodni, że prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą oraz niezwłocznie złoży brakujące deklaracje | ||||
| podatników czynnych VAT na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 3 | jeżeli podatnik złożył przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracje VAT, w których nie wykazał sprzedaży lub nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia | tylko po ponownym złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego | ||||
| podatników czynnych VAT na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 4 | jeżeli podatnik wystawiał faktury (lub faktury korygujące) dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane | bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, jeżeli podatnik wykaże, że prowadzi działalność gospodarczą, a wystawienie faktury (lub faktury korygującej) dokumentującej czynności, które nie zostały dokonane, było wynikiem pomyłki lub nastąpiło bez wiedzy podatnika | ||||
| podatników czynnych VAT na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 5 | jeżeli podatnik, prowadząc działalność gospodarczą, wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy lub nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru lub usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej | tylko po ponownym złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego | ||||
| VAT-UE na podstawie art. 97 ust. 15 | jeżeli podatnik złożył za 3 kolejne miesiące lub kwartał deklaracje VAT, w których nie wykazał sprzedaży lub nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia | tylko po ponownym złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego | ||||
| VAT-UE na podstawie art. 97 ust. 15a | jeżeli podatnik przez 3 kolejne miesiące nie składał informacji podsumowujących pomimo takiego obowiązku | tylko po ponownym złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego | ||||
Uwaga: zgodnie z wykładnią art. 97 ust. 16 wykreślenie podatnika z rejestru VAT powoduje automatycznie wykreślenie z rejestru jako podatnika VAT-UE, a przywrócenie do rejestru VAT na podstawie art. 96 ust. 9g–9i skutkuje również przywróceniem do rejestru VAT-UE.
RAMKA 2
Odpowiedź MF na pytanie DGP (fragment)
(...) Należy zwrócić zatem uwagę, że art. 97 ust. 15 i 15a ustawy o VAT, w przeciwieństwie do art. 97 ust. 16 ustawy, nie wskazują na odpowiednie stosowanie regulacji dotyczących przywrócenia rejestracji podatnika wykreślonego wcześniej z rejestru. W konsekwencji, w przypadku wykreślenia podmiotu z rejestru podatników VAT-UE na podstawie art. 97 ust. 15 lub 15a ustawy o VAT, nie istnieje podstawa prawna umożliwiająca naczelnikowi urzędu skarbowego dokonanie przywrócenia rejestracji podatnika VAT-UE bez składania przez podatnika zgłoszenia rejestracyjnego.
