Nie można odliczyć od przychodu odsetek od nienależnie naliczonej kary umownej, bo nie mają one związku z przychodem – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła producenta koksu przemysłowo-opałowego, który podpisał umowę o roboty budowlane. Za nieterminowe wykonanie miał prawo żądać kar umownych.
Gdy opóźnienie w inwestycji wyniosło 73 dni, spółka zażądała kar umownych. Potrąciła je z wynagrodzenia wykonawcy. Ten jednak uznał, że kara się nie należy.
Ostatecznie spór rozstrzygnął Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej. Orzekł on, że nie było podstaw do pobrania kar umownych. Spółka musiała więc zapłacić wykonawcy robót pełne wynagrodzenie wraz z ustawowymi odsetkami, zasądzonymi w związku ze zwrotem kary umownej nienależnie potrąconej z wynagrodzenia.
Spór z fiskusem dotyczył odsetek – czy spółka mogła zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów.
Spółka uważała, że ma takie prawo, bo odsetki są zapłatą za korzystanie z cudzego kapitału. Skoro zatem można zaliczyć do podatkowych kosztów odsetki od kredytu na bieżącą działalność gospodarczą, to tak samo można odliczyć odsetki od wynagrodzenia wypłaconego w związku z wyrokiem sądu arbitrażowego.
Spółka podkreślała też, że zatrzymanie wynagrodzenia miało uzasadnienie ekonomiczne i było działaniem racjonalnym, zmierzającym do zabezpieczenia źródła przychodu i interesów spółki.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał jednak, że zapłacone przez spółkę odsetki nie miały związku z przychodami. Nie miały też na celu zachowania ani zabezpieczenia źródła przychodów. Wydatek ten nie był też związany z normalnymi kosztami funkcjonowania spółki. Odsetki były efektem nieuzasadnionego naliczenia kary umownej i jej potrącenia z wynagrodzenia przysługującego wykonawcy robót budowlanych.
Spółka przegrała w sądach obu instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach podkreślił, że potrącona przez spółkę kara umowna była bezzasadna. Nie można więc uznać odsetek związanych ze zwrotem kary za wydatek poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Słowem, działania podjęte przez spółkę nie przyczyniły się do uzyskania przez nią przychodu z prowadzonej działalności.
Stanowisko to podtrzymał NSA. Sędzia Grażyna Nasierowska podkreśliła, że wydatek może być kosztem jedynie wtedy, gdy ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami. W tej sprawie takiego związku nie było – uznał Naczelny Sąd Administracyjny.
ORZECZNICTWO
Wyroki NSA z 2 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 281/15 i II FSK 282/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia