Sprawa dotyczyła pogotowia, które planowało import silników i przekładni głównych do śmigłowców, niezbędnych do zapewnienia ciągłości i bezpieczeństwa działań ratowniczych.

Pogotowie argumentowało, że jako jednostka ratownictwa realizująca ustawowe zadania w zakresie świadczeń zdrowotnych i transportu sanitarnego, ma prawo do zwolnienia na podstawie art. 63 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Podkreśliło, że części do śmigłowców będą przeznaczone wyłącznie na potrzeby działalności ratowniczej.

Zwolnienie z VAT dla pogotowia jest związane z pomocą ofiarom katastrof?

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko pogotowia za nieprawidłowe i wskazał, że zwolnienie z VAT na podstawie art. 63 ust. 1 pkt 2 ustawy dotyczy wyłącznie sytuacji, gdy import towarów przez jednostki ratownictwa jest związany z działaniami dotyczącymi katastrof lub klęsk żywiołowych.

W jego ocenie zakup silników i przekładni do śmigłowców przez pogotowie nie mieści się w tej kategorii, ponieważ ma związek z ogólną działalnością jednostki, a nie konkretnymi działaniami ratunkowymi dotyczącymi katastrof.

Istnieją dwie odrębne podstawy zwolnienia z VAT

Z interpretacją organu podatkowego nie zgodziły się sądy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 1689/21 i III SA/Wa 1690/21) stwierdził, że art. 63 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT przewiduje zwolnienie z podatku dla importu towarów przywożonych przez jednostki ratownictwa, jeżeli są one przeznaczone na potrzeby tych jednostek i pozostają w związku z prowadzonymi przez nie działaniami. Przepis – zdaniem WSA – nie wymaga, by działania te dotyczyły wyłącznie katastrof i klęsk żywiołowych.

Jak wskazał sąd I instancji, ustawodawca przewidział dwie odrębne podstawy zwolnienia: w art. 63 ust. 1 pkt 1 (w związku z katastrofami i klęskami) oraz w pkt 2 (dla jednostek ratownictwa – bez takiego ograniczenia).

Tego samego zdania był NSA. Orzekł, że w tej sprawie wszystkie przesłanki niezbędne do zastosowania zwolnienia zostały spełnione. Pogotowie ma status jednostki ratownictwa, towary będą przeznaczone na jego potrzeby, a ich wykorzystanie związane będzie z działaniami ratowniczymi – wskazał sąd kasacyjny.

- Przyjmując argumentację organu podatkowego, należałoby najpierw czekać na klęskę żywiołową, a dopiero potem zamawiać silniki do śmigłowców – podsumował sędzia Artur Mudrecki.

Wyroki NSA z 1 października 2025 r., sygn. akt I FSK 1634/22 i I FSK 1635/22