Wprowadzona odpowiedzialność solidarna spowoduje zapewne masową rezygnację ze świadczenia usług pełnomocnictwa przy rejestracji VAT. Dla wielu pełnomocników ryzyko odpowiedzialności solidarnej do kwoty pół miliona złotych będzie zbyt duże - twierdzi Tomasz Krywan.
Na początku przyszłego roku zacznie obowiązywać wiele nowych przepisów znowelizowanej ustawy o VAT. Organy podatkowe będą miały możliwość wymierzania kolejnych sankcji. Jak dotkliwe dla podatników będą to sankcje?
W niektórych przypadkach bardzo dotkliwe, bo sięgające 100 proc. kwoty stwierdzonej nieprawidłowości. Będzie tak jednak tylko w zakresie, w jakim kwoty stwierdzonych nieprawidłowości wynikają z odliczenia VAT na podstawie określonych przepisami wadliwych faktur, w tym faktur „pustych”. Standardowo dodatkowe zobowiązanie podatkowe będzie ustalane w wysokości 30 proc. lub – w przypadku dobrowolnej korekty – 20 proc. kwoty stwierdzonej nieprawidłowości.
Pojawią się także bardziej restrykcyjne regulacje w zakresie rejestrowania i wyrejestrowywania podmiotów dla potrzeb VAT. Na czym polegają zmiany i jakie niosą skutki?
Zmian w tym zakresie będzie bardzo dużo. Po pierwsze, pojawią się w końcu przepisy wprost przewidujące możliwość odmowy rejestracji podmiotu jako podatnika VAT. Obecnie przepisów takich nie ma, chociaż sądy administracyjne dopuszczają możliwość takiej odmowy.
Po drugie, znacznie rozszerzony zostanie katalog przesłanek wykreślania podatników z rejestru podatników VAT. Obecnie takie przesłanki są trzy, od 1 stycznia 2017 r. będzie ich aż 10. Jedną z takich przesłanek będzie zawieszenie przez podatnika wykonywania działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 miesięcy.
Po trzecie, dodany zostanie nowy przepis przewidujący wykreślanie podatników z rejestru podatników VAT czynny z jednoczesnym pozostawieniem w rejestrze jako podatników VAT zwolnionych. Dotyczyć on będzie podatników, którzy w sześciu kolejnych deklaracjach VAT-7 lub dwóch kolejnych deklaracjach VAT-7K wykażą wyłącznie sprzedaż zwolnioną od podatku VAT.
Ustawa wprowadza odpowiedzialność solidarną pełnomocników wraz z zarejestrowanymi przez nich podatnikami. Jaki jest praktyczny wymiar tej zmiany?
Odpowiedzialność solidarna pełnomocnika spowoduje zapewne masową rezygnację podmiotów ze świadczenia usług pełnomocnictwa w zakresie rejestracji VAT. Dla wielu takich podmiotów ryzyko odpowiedzialności solidarnej do kwoty 500 tys. zł będzie bowiem zbyt duże.
Jedna ze zmian rozszerza zakres stosowania mechanizmu odwróconego obciążenia w rozliczeniach VAT. Zostaną nim objęte m.in. usługi budowlane. Czy każdej usługi będzie to dotyczyło?
Nie, nie każdej. Mechanizmem odwrotnego obciążenia objęte zostaną tylko usługi stanowiące roboty budowlane, które są wykonywane przez podwykonawców. Ponadto warunkiem będzie, aby stronami transakcji byli czynni podatnicy VAT. Częściowo jest to nowością, bo obecne przepisy dotyczące odwrotnego obciążenia przy świadczeniu usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych nie wymagają, aby usługobiorcą był czynny podatnik VAT. Może to być, przykładowo, podatnik korzystający ze zwolnienia podmiotowego.
Dodać przy tym warto, że zmiany w przepisach mechanizmu odwrotnego obciążenia nie będą dotyczyć tylko usług. Z początkiem 2017 r. katalog towarów objętych tym mechanizmem zostanie bowiem rozszerzony o siedem grup towarów, w tym o procesory.
Część podatników rozliczających się kwartalnie utraci taką możliwość. Kogo dotyczy ta zmiana?
Prawo do składania deklaracji kwartalnych utracą trzy grupy podatników. Największą z tych grup stanowią podatnicy, którzy nie są małymi podatnikami. Obecnie tacy podatnicy – jeżeli korzystają z możliwości składania deklaracji VAT za okresy kwartalne – składają deklaracje VAT-7D oraz wpłacają zaliczki na podatek VAT.
Prawo do składania deklaracji kwartalnych utracą również nowi podatnicy, którzy są rejestrowani jako podatnicy VAT czynni. Odnośnie do tej grupy poczynić należy kilka uwag. Po pierwsze, prawa do składania miesięcznych deklaracji nie będą mieli podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności oraz rejestrowani w związku z utratą lub rezygnacją ze zwolnienia podmiotowego. Po drugie, wyłączenie to dotyczyć będzie również nowych podatników wybierających rozliczanie VAT metodą kasową. W konsekwencji podatnicy rejestrowani jako podatnicy VAT czynni, którzy wybierać będą rozliczanie VAT metodą kasową, będą od 1 stycznia 2017 r. obowiązani składać miesięczne deklaracje VAT-7. Po trzecie, wyłączenie możliwości składania deklaracji kwartalnych w omawianym zakresie mieć będzie charakter tymczasowy. Po upływie dwunastu miesięcy od miesiąca rejestracji jako podatnicy VAT czynni podatnicy, o których mowa, będą mogli wybrać składanie deklaracji kwartalnych.
Trzecią grupą podatników, którzy utracą prawo do składania deklaracji kwartalnych, będą podatnicy dokonujący dostaw tzw. towarów wrażliwych, u których łączna wartość dostaw towarów wrażliwych przekracza 50 000 zł, lecz nie przekracza 1 proc. wartości sprzedaży. To najmniejsza grupa podatników spośród wymienionych.
