Zmiany w VAT, które weszły w życie 1 stycznia i 1 kwietnia 2011 r., wprowadziły nowe zasady dla nieodpłatnego świadczenia usług. Na co zwrócić uwagę?
Od 1 kwietnia obowiązuje rozróżnienie wobec czynności opodatkowanych VAT na użycie towarów należących do przedsiębiorstwa na cele niezwiązane z jego prowadzeniem oraz świadczenie usług.
Od tego dnia brak prawa do odliczenia VAT związanego z nieodpłatnym świadczeniem usług nie jest przesłanką braku opodatkowania takich usług. Kryterium to ma zastosowanie do wykorzystania części majątku firmy do celów niezwiązanych z jej prowadzeniem.
Zatem np. jeśli podatnik zaprosi pracowników do restauracji, aby uczcić sukces, czynność ta będzie opodatkowana, mimo że podatnik nie odliczy VAT z faktury za usługi restauracyjne. Jeśli natomiast podatnik udostępni nieodpłatnie pracownikowi samochód, przy nabyciu którego nie przysługiwało mu prawo do odliczenia (np. auto osobowe nabyte przed 1 maja 2004 r.), czynność taka nie będzie opodatkowana.
W niektórych sytuacjach (usługi restauracyjne, noclegowe) może dojść do podwójnego opodatkowania konsumpcji, co jest problematyczne w świetle zasad funkcjonowania VAT.
Od 1 stycznia 2011 r. weszły zmiany dotyczące zakresu opodatkowania nieodpłatnego wykorzystania elementów przedsiębiorstwa do celów niezwiązanych z jego prowadzeniem. Z jednej strony dotyczy to nieruchomości wykorzystywanych zarówno do celów prywatnych, jak i gospodarczych – zakres prawa do odliczenia jest ograniczony do proporcji, w jakiej nieruchomość wykorzystywana jest do celów biznesowych. Brak jest obowiązku naliczania VAT w odniesieniu do prywatnego użytku takiej nieruchomości.
Z drugiej wprowadzono zasadę braku VAT z tytułu wykorzystania samochodu do celów niebiznesowych, w stosunku do którego przysługiwało jedynie ograniczone prawo do odliczenia VAT. Jeśli więc podatnik kupił w 2011 r. samochód, który nie daje pełnego prawa do odliczenia VAT, nie musi rozliczać podatku z tytułu jego wykorzystania do celów prywatnych.