Różnorodność rozwiązań księgowych dotyczących sprzedaży w sektorze nieruchomości wynika z tego, że niektóre jednostki ujmują przychody w momencie przekazania nieruchomości klientowi (zgodnie z MSR 18 Przychody), natomiast inne ujmują przychody przez okres budowy (zgodnie z MSR 11 Umowy o budowę). Jakie są tego skutki?
Komitet do spraw Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej wydał interpretację KIMSF 15 do Międzynarodowego Standardu Rachunkowości 11 - Umowy o budowę nieruchomości. Interpretacja KIMSF 15 wyjaśnia, w jaki sposób należy ustalać, czy dana umowa wchodzi w zakres MSR 11, czy MSR 18. Zastępuje również przykład 9 w załączniku do MSR 18.
Jednostki, które do tej pory ujmowały przychody ze sprzedaży nieruchomości zgodnie z MSR 11, odczują zmiany w największym stopniu, jeżeli ich umowy nie spełniają warunków definicji umowy o budowę bądź kryteriów KIMSF 15 dotyczących stosowania metody stopnia zaawansowania prac.
Może to np. dotyczyć jednostek, które budują domy mieszkalne lub mieszkania z przeznaczeniem na sprzedaż indywidualnym nabywcom, i może spowodować ujmowanie przychodów później niż zgodnie z obecnym modelem księgowym. Interpretacja zawiera również wytyczne dotyczące podziału umowy na elementy składowe (np. świadczenie usług, takich jak utrzymanie nieruchomości, oraz sprzedaż towarów, takich jak mieszkanie) w celu ustalenia podstawy ujmowania przychodów. MSR 18 może mieć zastosowanie do jednego z elementów składowych umowy, a MSR 11 do innego.
Interpretacja KIMSF 15 może również skutkować opóźnieniem ujęcia przychodów, jeżeli jeden z elementów zostanie dostarczony później niż inne, bez względu na model księgowy. Na przykład obowiązek dostarczenia mieszkańcom bloku istotnych urządzeń komunalnych po przekazaniu im wszystkich mieszkań może oznaczać, że ujęcie niektórych przychodów zostanie odroczone do czasu zamontowania urządzeń komunalnych. Jednostka powinna najpierw zastanowić się, czy umowa o budowę zawiera więcej niż jeden element składowy. Na przykład jedna umowa budowy nieruchomości może obejmować dostarczenie dodatkowych towarów lub usług, takich jak sprzedaż gruntu lub zapewnienie świadczenia usług zarządzania nieruchomością. Może okazać się konieczne podzielenie takiej umowy na oddzielne elementy składowe i przeanalizowanie każdego z nich oddzielnie w celu ustalenia, które wytyczne są odpowiednie oraz jaka powinna być podstawa ujmowania przychodów.
dr ANDRÉ HELIN
prezes firmy audytorskiej BDO Numerica