Pan Stefan założył działalność gospodarczą związaną z tworzeniem stron internetowych. W przyszłym roku, jeśli wszystko będzie szło zgodnie z planem, chce rozszerzyć ją również na programy dedykowane dla firm. Spodziewa się wysokich zysków z tej działalności. Ponieważ jest to branża narażona na kontrole fiskusa, potrzebuje opinii eksperta dotyczącej rozliczeń i prawdopodobnie interpretacji podatkowych, zwłaszcza odnośnie do rozliczeń usług świadczonych dla firm za granicą. Nie wyklucza również sporu sądowego, w razie gdyby interpretacja była niekorzystna. – Kto pomoże w księgowości, a kto może zająć się opiniami i interpretacjami – pyta pan Stefan.
Księgowością w firmie może zająć się: własny księgowy, zatrudniony w firmie, biuro rachunkowe, a nawet osoba, która nie posiada formalnych uprawnień. Z kolei opinie dotyczące konkretnych rozliczeń i sytuacji może sporządzić doradca podatkowy, radca prawny lub adwokat. Ci eksperci mają też uprawnienia do pomocy w napisaniu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, sporu przed organem podatkowym oraz reprezentowania w sądach administracyjnych.
Pan Stefan musi sam podjąć decyzję, z czyich usług i w jakim zakresie skorzysta, ale powinien wiedzieć, z czym wiąże się wybór tego, a nie innego specjalisty.
Zacznijmy od rozliczeń księgowych. Obecnie każdy może zajmować się księgowością podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Nie ma już certyfikatu na usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych, które wydawało Ministerstwo Finansów. Część księgowych, którzy uzyskali certyfikat przed tzw. deregulacją zawodów księgowego i doradcy podatkowego (10 sierpnia 2014 r.), może powoływać się jednak na posiadanie formalnych uprawnień. Podobnie jest w biurach rachunkowych. Księgowi mogą też legitymować się innymi certyfikatami, np. wydawanymi przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce. Niewątpliwą zaletą posiadania certyfikatów jest to, że ich wiedza została w jakiś sposób zweryfikowana. Dla podatnika takiego jak pan Stefan jest to informacja, że księgowy ma kompetencje do prowadzenia jego rozliczeń księgowo-podatkowych. W zależności od formy opodatkowania może poprowadzić np. księgę przychodów i rozchodów lub też ewidencję VAT, a ponadto sporządzać i składać deklaracje na podatek dochodowy i VAT oraz inne formularze, np. do celów podatku od nieruchomości.
Dzięki deregulacji zawodów wypełnianiem deklaracji, ksiąg podatkowych i rachunkowych może zająć się jednak każdy, bez żadnych formalnych uprawnień. Ponieważ trudno ocenić kwalifikacje takich osób, warto więc zachować ostrożność w korzystaniu z ich usług.
Nasz czytelnik powinien również zwrócić uwagę na to, czy księgowy posiada ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. W razie jego błędu będzie miał możliwość dochodzenia odszkodowania (choć nie jest to proste, bo trzeba udowodnić, że to księgowy popełnił błąd). Musi jednak zdawać sobie sprawę z tego, że to on jako podatnik odpowiada za błędy w rozliczeniach lub księgach, bez względu na to, kto je sporządził.
Powinien również patrzeć na koszty związane z obsługą księgową. Mogą one wynieść kilkaset złotych miesięcznie, jeśli skorzysta z biura rachunkowego. Jeżeli zatrudni księgową na etacie, jej wynagrodzenie będzie na pewno dużo wyższe.
Pan Stefan potrzebuje również opinii eksperta dotyczącej rozliczeń i interpretacji podatkowych, zwłaszcza w odniesieniu do rozliczeń usług świadczonych dla firm za granicą. W tym zakresie pomóc może biuro rachunkowe, które np. współpracuje z doradcą podatkowym, radcą prawnym lub adwokatem, a także bezpośrednio osoby wykonujące te zawody. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy o doradztwie podatkowym udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami jest zastrzeżone dla: doradców podatkowych, adwokatów, radców prawnych i biegłych rewidentów. Z kolei wyłącznie doradcy podatkowi, adwokaci i radcowie prawni mogą reprezentować podatników, płatników i inkasentów w postępowaniach przed organami administracji publicznej (np. urzędami i izbami skarbowymi) i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień oraz innych aktów administracyjnych w sprawach obowiązków podatkowych i celnych.
Oznacza to, że pan Stefan może zwrócić się o opinię w sprawie rozliczeń zagranicznych np. do doradcy podatkowego lub radcy prawnego. Oni też mogą napisać wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Jeśli zaś stanowisko fiskusa będzie dla podatnika niekorzystne, to również sporządzić wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a następnie skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wszystkie te pisma są bardzo sformalizowane, a skarga do sądu na interpretację indywidualną musi obecnie spełniać dodatkowe wymogi wynikające z prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nie każdy podatnik jest więc w stanie poradzić sobie z ich sporządzeniemi.
I uwaga! Wszystkie dane i informacje, które podatnik przekazuje doradcy podatkowemu, radcy prawnemu lub adwokatowi są chronione tajemnicą zawodową, z której może zwolnić jedynie sąd. Z takiej ochrony nie korzystają natomiast księgowi.
Jeśli pan Stefan zdecyduje się na skorzystanie z usług ekspertów, będzie musiał liczyć się z poniesieniem kosztów, które nawet za sporządzenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej mogą wydać się wysokie. Może również napisać taki wniosek samodzielnie. Wtedy będzie musiał zapłacić jedynie za złożenie go do odpowiedniego dyrektora izby skarbowej (40 zł).
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 1 i 2, art. 3 ust. 1 i 2, art. 37 ustawy z 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 41, poz. 213 ze zm.).
