W czerwcu w ramach działalności gospodarczej kupiłam samochód osobowy, który będzie wykorzystywany zarówno do celów biznesowych, jak i prywatnych – pisze pani Krystyna. – Czy od wszystkich wydatków związanych z autem mam prawo do odliczenia połowy VAT – pyta czytelniczka.
Nie. Wprawdzie pani Krystyna może odliczyć 50 proc. VAT od wydatków związanych z kupionym autem, np. napraw, opłat za parking, myjnię lub innych kosztów eksploatacyjnych, ale nie dotyczy to paliwa, od którego obecnie nie można odzyskać daniny w ogóle. Dopiero od 1 lipca 2015 r. czytelniczka będzie miała prawo odliczać połowę podatku zawartego w cenie paliwa.
Zasady te dotyczą wszystkich samochodów o masie do 3,5 tony, co do których przedsiębiorcy mają prawo do odliczenia 50-proc. VAT, tj. wykorzystywanych do celów mieszanych, czyli zarówno w działalności gospodarczej, jak i na użytek prywatny.
Chodzi bowiem o to, że wprawdzie przepisy obowiązujące od 1 kwietnia 2014 r. umożliwiły odliczanie połowy podatku od wspomnianych już wydatków eksploatacyjnych związanych z takimi autami, ale w przypadku paliwa wprowadzono przepis przejściowy. Wykluczył on odliczenie podatku naliczonego do 30 czerwca 2015 r. Zasada ta dotyczy także gazu wykorzystywanego do napędu pojazdu.
Będą kontrole
W związku z tym warto zwrócić uwagę na ostrzeżenie, jakie Ministerstwo Finansów zawarło w komunikacie opublikowanym na swojej stronie internetowej dla przedsiębiorców, zgodnie z którym prawo do preferencji nie przysługuje w przypadku paliwa kupionego przed 1 lipca 2015 r., nawet jeżeli faktura zostanie wystawiona później.
Resort tłumaczy, że na prawo do odliczenia VAT od paliwa wpływa moment powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy. Jeżeli zatem przedsiębiorca kupi auto do 30 czerwca 2015 r., to bez względu na to, że faktura została wystawiona np. 4 lipca, prawo do odliczenia podatku nie będzie mu przysługiwało. Wynika to z tego, że obowiązek podatkowy u sprzedawcy w tej sytuacji powstanie przed 1 lipca. Data wystawienia faktury nie ma bowiem znaczenia dla ustalenia prawa do odliczenia. Wpływa jedynie na moment jego zrealizowania.
Ministerstwo Finansów wskazało też, że tak jak w przypadku innych wydatków związanych z autami – warunkiem odliczenia VAT jest zgodność zakupu ze stanem rzeczywistym. A to oznacza, że ilość kupionego paliwa powinna znaleźć odzwierciedlenie w przebiegu służbowego auta. Resort zapowiada, że fiskus będzie kontrolował wykorzystywanie paliwa, zwłaszcza nabywanego po 1 lipca.
Całkowite odliczenie
Inaczej oczywiście przedstawia się sprawa samochodów o masie do 3,5 tony, co do których przysługuje całkowite odliczenie VAT. W tym przypadku również od wydatków eksploatacyjnych w tym paliwa można odliczyć 100 proc. podatku.
Ustawodawca przewidział kilka wyjątków, które pozwalają uznać pojazdy o masie do 3,5 tony za wykorzystywane wyłącznie do celów służbowych – i które w związku z tym dają prawo po potrącenia 100 proc. VAT. Są to np. samochody wielozadaniowe i vany z jednym rzędem siedzeń (listę zawiera art. 86a ust. 9 ustawy o VAT).
Poza tym pełne odliczenie VAT przysługuje przy zakupie pojazdów specjalnych uznawanych za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej – bankowozy typu A i B oraz samochody pogrzebowe. Warunkiem jest jednak to, aby taki pojazd miał jeden rząd siedzeń albo by dopuszczalna masa całkowita przekraczała 3 tony.
W przypadku innych samochodów o masie do 3,5 tony, np. osobowych albo vanów i pikapów z więcej niż jednym rzędem siedzeń, podatnik – o ile chce skorzystać z pełnego odliczenia VAT – musi udowodnić, że używa ich wyłącznie w biznesie.
W tym celu po pierwsze musi ustalić zasady wykorzystywania pojazdu w wewnętrznej dokumentacji, najlepiej w odpowiednim regulaminie. Po drugie ma obowiązek prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu (m.in. z wykazaniem trasy przejazdu). Po trzecie musi złożyć do urzędu skarbowego, w ciągu 7 dni od pierwszego wydatku związanego z autem, od którego chciałby odliczyć pełen VAT, informację VAT-26.
Podstawa prawna
Art. 86a ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Art. 12 ust. 2 pkt 1, art. 86a, art. 90b ustawy z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 312).