Firma nie może skorzystać z ulgi na złe długi tylko w odniesieniu do niezapłaconej mu przez kontrahenta kwoty podatku – orzekł NSA
Sprawa dotyczyła firmy, która wykonywała usługi przewozowe. Umówiła się z klientem, że wynagrodzenie będzie płatne w dwóch częściach, na dwa różne konta bankowe. Należność główna była przelewana na rachunek w walucie obcej, a podatek od towarów i usług na konto w złotych.
Za usługi wykonane od września do grudnia 2011 r. kontrahent uregulował jedynie należność główną netto, natomiast nie zapłacił równowartości VAT (58 tys. zł) wynikającej z wystawionych faktur.
Spółka początkowo rozliczyła się z urzędem skarbowym z tych transakcji, ale następnie, z powodu braku zapłaty pozostałej części należności, postanowiła skorzystać z ulgi na złe długi. Była przekonana, że skoro kontrahent przez ponad pół roku nie zapłacił kwoty odpowiadającej VAT, to stanowi ona wierzytelność, której nieściągalność została uprawdopodobniona. Firma dokonała więc korekty rozliczenia. Zawiadomiła przy tym dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego, a dłużnik potwierdził odbiór wysłanych zawiadomień.
Organy podatkowe zakwestionowały taki sposób rozliczenia. Dyrektor izby skarbowej wyjaśnił, że art. 89a ust. 1 ustawy o VAT, wprowadzający mechanizm ulgi na złe długi, nie odnosi się do elementów kwoty należnej za świadczenie (kwota brutto, netto, podatek należny). Wskazuje jedynie, że wierzyciel ma prawo do skorygowania kwoty podatku należnego przypadającej na kwotę wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.
Prawidłowość działania organów potwierdziły sądy obu instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim stwierdził, że ulga na złe długi dotyczy podatku należnego od całego obrotu. Spółka postąpiła więc nieprawidłowo, uznając za nieściągalną część zapłaty należnej od kontrahenta, odnoszącą się wyłącznie do kwoty podatku należnego.
Z poglądem tym zgodził się NSA. Sędzia Bartosz Wojciechowski zwrócił uwagę, że przepisy o uldze na złe długi nie odnoszą się do kwot brutto ani netto. Według NSA kwota zapłacona w euro powinna być traktowana jako wpłacona na poczet całej ceny usługi wynikającej z faktury korygującej. Wynika to z faktu, że cena usługi obejmuje zarówno wartość netto, jak i podatek należny. A zatem jakakolwiek wpłacona kwota w jednakowym stopniu pokrywa oba te elementy – stwierdził NSA. Bez znaczenia – zdaniem sądu – jest to, że wynagrodzenie za wykonane usługi było płatne na dwa numery kont.

Ulga na złe długi

Podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług w Polsce w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, jeśli ona nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 14 maja 2014 r., sygn. akt I FSK 1013/13.