Mimo niekorzystnej interpretacji ministra finansów podatnicy walczą w sądach o zwolnienie z PIT wynagrodzeń otrzymywanych od przedsiębiorstw przesyłowych.
ikona lupy />
Magdalena Mucha-Prymas doradca podatkowy w 8Tax Doradztwo Podatkowe Sp. o.o. / Media / mat. prasowe
Kres sporom powinna położyć nowelizacja ustawy o PIT, której projekt przyjął we wtorek rząd. Z ustawy miałoby wprost wynikać, że zapłata za ustanowienie służebności przesyłu będzie zwolniona z podatku. Na razie rządowy projekt został skierowany do Sejmu.
Zmiana miałaby wejść w życie następnego dnia po ogłoszeniu nowelizacji ustawy o PIT, przy czym zwolnienie miałoby mieć zastosowanie już do dochodów uzyskanych, począwszy od 1 stycznia 2014 r. Z projektowanego art. 21 ust. 1 pkt 120a ma wyraźnie wynikać, że nie trzeba płacić podatku od wynagrodzenia otrzymanego za ustanowienie służebności przesyłu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego.

Spór o przepisy

Zanim zmiana wejdzie w życie, podatnicy toczą spory z fiskusem w tej kwestii. Chodzi o art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o PIT, który zwalnia z daniny odszkodowania wypłacane posiadaczom gruntów rolnych za ustanowienie służebności gruntowych. Zdarza się, że podatnicy szukają podstawy do zwolnienia także w innych przepisach, np. w punkcie 29 tego samego artykułu (przepis dotyczy odszkodowań wypłacanych na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami).
Niekorzystne dla podatnika rozstrzygnięcie zapadło ostatnio w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gdańsku (wyrok z 5 marca 2014 r., sygn. akt I SA/Gd 15/14; nieprawomocny). Sąd uznał, że wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu jest przychodem z innych źródeł i nie stosuje się do niego zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o PIT, na które powoływał się podatnik.
Sąd potwierdził niekorzystną dla podatników wykładnię fiskusa, która znalazła wyraz w interpretacji ogólnej wydanej przez ministra finansów w lipcu 2013 r. (nr DD3/033/101/CRS/13/RWPD-48186/RD-70020/13). Wprawdzie minister odniósł się w niej do art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o PIT – również przywoływanego przez podatników – ale dodał, że takie odszkodowania nie są objęte preferencją. Poparł go wtedy minister sprawiedliwości. W wydanej na prośbę MF opinii stwierdził, że służebność przesyłu stanowi trzeci – obok służebności gruntowych i służebności osobistych – rodzaj służebności.

Korzystne orzecznictwo

Wykładni obu ministrów przeczy orzecznictwo sądów administracyjnych. Wprawdzie w art. 21 ust. 1 pkt 120 mowa jest o odszkodowaniach za ustanowienie służebności gruntowych, ale sądy administracyjne zgodnie twierdzą, że ma on zastosowanie także do wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Argumentują, że stanowi ona rodzaj służebności gruntowej (tak m.in. NSA w wyrokach z 1 czerwca 2011 r., sygn. akt II FSK 88/10 i z 29 września 2011 r., sygn. akt II FSK 654/10).
Pod wpływem orzecznictwa minister finansów zmienił ostatnio zdanie – przyznaje, że otrzymywane przez właściciela nieruchomości wynagrodzenie może spełniać cele odszkodowawcze. Przekonała go do tego m.in. uchwała Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z 8 września 2011 r. (sygn. akt III CZP 43/11).

WSA: Trzeba wystawić informację PIT-8C

WSA w Gdańsku w wyroku z 5 marca 2014 r. (sygn. akt I SA/Gd 15/14) orzekł, że wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu nie jest zwolnione z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o PIT, bo nie wynika ono z przepisów o gospodarce nieruchomościami. Sprawa dotyczyła spółki z branży budowlanej, która w celu właściwej realizacji zleceń dla branży energetycznej zawiera na rzecz inwestorów umowy z właścicielami gruntów. Ich przedmiotem jest ustanowienie na nieruchomościach służebności przesyłu na czas nieograniczony. Umowy są podpisywane na podstawie wcześniejszych rokowań prowadzonych na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami. Izba skarbowa uznała, że wypłacane z tego tytułu wynagrodzenie nie podlega pod przepisy o gospodarce nieruchomościami, a zatem jest opodatkowane PIT i spółka musi wystawiać informacje PIT-8C. Podobnie orzekł WSA w Gdańsku. Wskazał, że podstawą wypłaty jest umowa cywilnoprawna, a odszkodowanie jest przychodem z innych źródeł, podlegającym opodatkowaniu. Tym samym nakazał spółce wystawianie informacji PIT-8C.