Ze zwolnienia z VAT korzystają tylko niektóre darowizny przekazywane przez przedsiębiorców. Aby skorzystać ze zwolnienia, firma powinna jednak spełnić określone kryteria. W efekcie większość darowizn będzie opodatkowana VAT.

Przez opodatkowaną VAT dostawę towarów rozumie się także przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia.

CZY KORYGOWAĆ ODLICZONY PODATEK


Zwolnienie z VAT darmowego przekazania próbek czy prezentów o małej wartości nie wpływa na wcześniejsze prawo do odliczenia VAT związanego z nabyciem takich towarów. Ich bezpłatne przekazanie nie będzie skutkować obowiązkiem odprowadzenia VAT ani skorygowania wcześniejszych deklaracji.

CO ZAWIERA EWIDENCJA OBDAROWANYCH


Ewidencja obdarowanych powinna zawierać dane o tożsamości osób, którym wręczane są prezenty o małej wartości, czyli przynajmniej imiona i nazwiska obdarowanych, ich adresy zamieszkania. Jeżeli obdarowanymi są osoby prawne, w ewidencji powinny się znajdować dane o miejscu prowadzenia przez nich działalności, nazwa i siedziba.

Dostawą towarów będzie także wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny. Warunkiem opodatkowania jest to, aby podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności w całości lub w części.

Podstawa opodatkowania

Podstawą opodatkowania jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych przez podatnika lub świadczonych przez niego usług. Odrębnie uregulowana została jednak kwestia nieodpłatnego przekazania towaru w postaci darowizny. W tym przypadku podstawą opodatkowania jest cena nabycia towaru, a gdy cena nabycia nie istnieje, koszt wytworzenia określony w momencie dostawy tych towarów. To oznacza, że od przekazywanej darowizny darczyńca powinien odprowadzić podatek. Jego wysokość powinna być równa wysokości odliczenia VAT związanego z nabyciem przedmiotu, który podlega darowiźnie.

Towary nowe i używane

W efekcie firma, która kupiła przed kilkoma laty komputery za 10 tys. zł netto (plus 2,2 tys. zł VAT) i teraz będzie chciała jest przekazać np. szkole, musi odprowadzić do budżetu 2,2 tys. zł podatku. Najczęściej przedsiębiorcom po prostu nie opłaca się przekazywać takich darowizn. Przepisy nie uwzględniają spadku wartości zużytego sprzętu. Podobne zasady dotyczą towarów fabrycznie nowych, które z jakiegoś powodu nie zostały sprzedane i zalegają w magazynach. W przypadku towarów, które podatnik sam produkuje, wyznaczenie podstawy opodatkowania może być bardziej skomplikowane. W takim przypadku należałoby obliczyć koszt wytworzenia towaru. Niewielkim pocieszeniem jest wyjątek zawarty w art. 43 ust. 2 ustawy o VAT, który zwalnia z podatku dostawę towarów używanych. Także ten przepis zawiera wyraźne zastrzeżenie, że ze zwolnienia można skorzystać, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Zwolnienie dla prezentów

Szanse na zwolnienie niektórych darowizn z podatku od towarów i usług daje art. 7 ust. 3 ustawy o VAT. Zgodnie z nim opodatkowania darowizn nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych oraz prezentów o małej wartości i próbek. Prezentami o małej wartości są dwie kategorie przedmiotów. Po pierwsze, są nimi przekazywane przez podatnika jednej osobie towary o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób. Poza tym prezentami o małej wartości mogą być towary, których nie ujęto we wspomnianej ewidencji, ale których cena nabycia lub jednostkowy koszt wytworzenia nie przekroczył 5 zł. Z tego wynika, że zwolnione z VAT będą wszystkie jednorazowe darowizny na rzecz jakiejś osoby, jeżeli koszt każdej z nich nie przekracza 5 zł. Firma może bez VAT sprezentować także droższą darowiznę. Łączna kwota takich darowizn na rzecz jednej osoby nie może jednak przekroczyć 100 zł. Poza tym firma przekazująca takie darowizny ma obowiązek utrzymywania ewidencji osób obdarowanych.

JAK DOKUMENTOWAĆ PRZEKAZANĄ DAROWIZNĘ


Podatnik przekazujący towar w ramach darowizny powinien wystawić fakturę wewnętrzną, przy czym za dany okres rozliczeniowy podatnik może wystawić jedną fakturę dokumentującą czynności przekazania towaru w tym okresie. Faktura wewnętrzna powinna zawierać m.in. nazwę towaru oraz kwoty podatku należnego z podziałem na poszczególne stawki podatku lub zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Zwolnione z VAT będą także nieodpłatnie przekazane przez podatnika próbki. Przez próbki rozumie się niewielką ilość towaru reprezentującą określony rodzaj lub kategorię towarów, która zachowuje skład oraz wszystkie właściwości fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne lub biologiczne towaru. Ustawa zastrzega, że ilość lub wartość przekazywanych przez podatnika próbek nie może wskazywać na działanie mające charakter handlowy. Kwestia opodatkowania próbek może rodzić wątpliwości, gdyż ostatecznie od uznania urzędu skarbowego będzie zależało, czy przekazany towar był niewielką ilością.