Nabycie majątku w drodze spadku oznacza dla spadkobiercy konieczność rozliczenia z fiskusem podatku od spadków i darowizn. Jego wysokość obniżają długi i ciężary spadku.
Podstawę opodatkowania stanowi czysta wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych, tzn. wartość po potrąceniu długów i ciężarów (o tym, co może zostać odliczone od masy spadkowej, piszemy w tekście wyżej).
Czystą wartość spadku ustala się według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Może się okazać, że przed dokonaniem wymiaru podatku przez urząd skarbowy nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą (np. pożar w odziedziczonym mieszkaniu). W takiej sytuacji do ustalenia wartości spadku przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru. Otrzymane odszkodowanie wlicza się jednak do podstawy wymiaru podatku.
Podatnik dane istotne z punktu widzenia ustalenia podstawy opodatkowania wykazuje w zeznaniu podatkowym (SD-3). Podatek płaci dopiero po doręczeniu przez urząd skarbowy decyzji określającej jego wysokość.
Trzeba pamiętać, że w praktyce podatek od spadku płacą tylko osoby spoza najbliższej rodziny. Małżonek, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha z obciążeń fiskalnych są zwolnieni. Muszą jednak zawiadomić urząd skarbowy o nabytym spadku na formularzu SD-Z2. Mają na to pół roku od dnia uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowania notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia.
Podstawa prawna
Ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).