Od ponad miesiąca podatnicy, którzy nie prowadzą firmy lub nie są podatnikami VAT, nie muszą w kontaktach z administracją posługiwać się numerem identyfikacji podatkowej (NIP). Wystarczy, że podadzą swój PESEL. Mimo tych zmian nadal muszą aktualizować swoje dane w skarbówce.
Potwierdza to przykład naszego czytelnika.Pan Marek z Warszawy zmienił miejsce zamieszkania na początku września. Chciał to zgłosić w urzędzie skarbowym.
– Napisałem e-maila do mojego urzędu z pytaniem, czy wystarczy, że drogą elektroniczną zawiadomię ich o nowym adresie. Okazało się, że muszę złożyć NIP-3, aby podać nowy adres. Po co zatem było zamieszanie z rzekomą likwidacją NIP – pyta nasz czytelnik.

Identyfikacja podatników

Po zmianach ustawy o ewidencji podatników i płatników, osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej identyfikuje PESEL, który pierwotnie służył do identyfikacji ludności.
– Od 1 września jest on wykorzystywany także do potrzeb identyfikacji podatkowej. Stosowanie PESEL nie eliminuje pozostałych informacji, które musi uwzględnić w zgłoszeniu podatnik posługujący się tym numerem – tłumaczy Paweł Jabłonowski, doradca podatkowy w Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna.
Maciej Grela, doradca podatkowy w kancelarii Gide Loyrette Nouel, dodaje, że z treści przepisów obowiązujących do końca bieżącego roku wynika konieczność aktualizacji danych personalnych objętych obowiązkiem ewidencyjnym, tj. nazwiska, obywatelstwa, adresu miejsca zamieszkania, adresu miejsca zameldowania na pobyt stały lub czasowy, rodzaju i numeru dowodu tożsamości itp.

Aktualizacja w ciągu 30 dni

Jeżeli zatem dojdzie do zmiany danych objętych zgłoszeniem ewidencyjnym, podatnik jest zobligowany do dokonania zgłoszenia tych zmian do organu podatkowego w terminie 30 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych.
Ewelina Lelito, ekspert w BDO, podkreśla, że w przypadku osób fizycznych objętych rejestrem PESEL ostatecznie NIP zostanie zniesiony 1 stycznia 2012 r. Od 1 września 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. osoby fizyczne objęte rejestrem PESEL nieprowadzące działalności gospodarczej lub niebędące zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług, nadal otrzymują NIP. Wobec czego, również od 1 września 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. te osoby mają obowiązek złożenia zgłoszenia aktualizacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego.
– Aktualizacji podlegają wszystkie dane objęte zgłoszeniem identyfikacyjnym – dodaje Ewelina Lelito.
Niedochowanie obowiązku zgłoszenia zmiany danych jest sankcjonowane na gruncie kodeksu karnego skarbowego jako wykroczenie skarbowe podlegające karze grzywny. Taką grzywnę urząd skarbowy może nałożyć mandatem w maksymalnej kwocie 2772 zł.



Dane z rejestru PESEL

Od początku 2012 r. podatnicy nie będą musieli zgłaszać kolejnych zmian związanych z danymi, które zawiera rejestr PESEL. Grzegorz Grochowina, ekspert podatkowy w KPMG, wyjaśnia, że w takim przypadku naczelnik urzędu skarbowego zaktualizuje te dane automatycznie po ich otrzymaniu z rejestru PESEL. Aktualizacja danych będzie konieczna jedynie w przypadku, gdy adres zamieszkania osoby fizycznej będzie inny niż zameldowania lub jeżeli osoba dokona zmiany np. rachunku bankowego.
Grzegorz Grochowina zaznacza, że do wyczerpania nakładów druków formularzy, których wzory zostały określone na podstawie odrębnych przepisów, jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2012 r., druki te mogą być stosowane.
– Tak więc podatnik ma obecnie możliwość aktualizacji wymaganych danych również na stosowanym druku NIP-3 – potwierdza Grzegorz Grochowina.
Maciej Grela dodaje, że także po tej dacie stosowanie tych druków bez podania NIP będzie uznawane za prawidłowe.
Przepisy o ewidencji, które wejdą w życie 1 stycznia 2012 r., przewidują jeszcze jedno ułatwienie dla osób posługujących się w celach identyfikacji podatkowej PESEL-em. Aktualizacja danych – jak wskazuje Paweł Jabłonowski – w zakresie adresu miejsca zamieszkania może się odbyć w składanej deklaracji lub innym dokumencie związanym z obowiązkiem podatkowym. Należy założyć, że możliwość taka wydłuży 30-dniowy termin na zgłoszenie pozostałych danych. Przykładowo, jeśli podatnik zmieni zamieszkanie w maju danego roku, nowy adres będzie mógł podać dopiero w zeznaniu rocznym składanym do 30 kwietnia następnego roku. Jeśli oczywiście wcześniej nie będzie składał w skarbówce żadnych innych deklaracji czy informacji.
Za 2,5 miesiąca okaże się, czy rzeczywiście zmiany w NIP będą takim ułatwieniem, jak są zapowiadane.
Formularz aktualizacyjny ZAP-3 pojawi się 1 stycznia 2012 r.
Wiesława Dróżdż z Ministerstwa Finansów
Obecnie osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej aktualizują swoje dane, w tym m.in. zmianę nazwiska, zmianę numeru dokumentu tożsamości, zmianę adresu miejsca zamieszkania, numer rachunku bankowego na formularzu NIP-3.
Od 1 stycznia 2012 r. osoby fizyczne objęte rejestrem PESEL nieprowadzące działalności gospodarczej lub niebędące zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług, dla których identyfikatorem podatkowym jest PESEL, będą musiały aktualizować wyłącznie adres zamieszkania. Taka aktualizacja będzie dokonywana przez podatnika w składanej deklaracji lub innym dokumencie związanym z obowiązkiem podatkowym.
Podatnik będzie miał również prawo dokonać aktualizacji adresu miejsca zamieszkania oraz zgłosić numer rachunku na formularzu ZAP-3, którego wzór określony zostanie rozporządzeniem przez ministra finansów.
W tej chwili trwają prace nad dostosowaniem wzorów formularzy identyfikacyjnych/aktualizacyjnych do nowych przepisów ustawy. Zakładamy, że nowe wzory formularzy (w tym ZAP-3) będą obowiązywały od 1 stycznia 2012 r.