Osoby żyjące w nieformalnych związkach nie mogą wspólnie rozliczać dochodów ani przekazywać sobie nieopodatkowanych darowizn, spadków lub pożyczek.
Wspólne życie pozwala korzystać z określonych preferencji podatkowych tylko wtedy, gdy przypieczętowane jest aktem ślubu. Konkubenci nie mogą składać wspólnego rocznego zeznania podatkowego PIT i rozliczać w nim łącznie swoich dochodów. Prawo to mają tylko osoby będące małżeństwem co najmniej przez rok.

PIT bez dziecka

Konkubinat pozbawia podatnika prawa do preferencyjnego obliczenia podatku dochodowego jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Takie prawo obowiązuje od początku 2011 roku. Wcześniej możliwość rozliczenia PIT wspólnie z dzieckiem uzależniona była od stanu cywilnego podatnika. Panna i kawaler korzystali z tego uprawnienia, nawet jeśli wychowywali dziecko w nieformalnym związku.

Darowizna z podatkiem

Osoby żyjące w nieformalnych związkach nie są postrzegane przez fiskusa jak rodzina, lecz osoby obce. Przekazując sobie darowiznę lub przepisując spadek, konkubenci są więc obciążeni najwyższymi stawkami w podatku od spadków i darowizn. Także od pożyczki muszą opłacać PCC na ogólnych zasadach. Natomiast małżonkowie we wszystkich tych przypadkach zwolnieni są z obciążeń fiskalnych.

Kwota wolna

Rozliczając podatek od spadków i darowizn, konkubenci mogą jednak skorzystać z kwoty wolnej od podatku, która wynosi 4902 zł. Tak jak innym podatnikom niezwiązanym ze sobą pokrewieństwem czy powinowactwem przysługują im szczególne zwolnienia z tego podatku, w tym przede wszystkim ulga mieszkaniowa. Pozwala ona nie płacić podatku od darowanego mieszkania lub domu, którego powierzchnia nie przekracza 110 mkw. Warunkiem skorzystania z ulgi jest m.in. brak własnego lokum.
Korzyści dla konkubenta
Wynagrodzenie zatrudnionego w firmie konkubenta można zaliczać do kosztów uzyskania przychodów. Uprawnienie to zostaje wyłączone z chwilą zawarcia małżeństwa. Od ślubu kosztów pracy małżonka, czyli jego wynagrodzenia, nie można już zaliczać do kosztów podatkowych. Zakaz taki wynika z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT. W efekcie przedsiębiorca ponosi wyższe koszty, zatrudniając małżonka niż konkubenta.