9 listopada 2010 r. zaczną obowiązywać nowe zasady naliczania odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych. Stawka tych odsetek będzie równa sumie dwukrotności podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego plus 2 proc., nie może też być niższa niż 8 proc.
Przepisy ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, które zaczną obowiązywać 9 listopada 2010 r., wprowadzają kilka istotnych zmian. Przewidują m.in. zmianę zasad naliczania odsetek od zaległości podatkowych, możliwość przetwarzania przez ministra finansów danych zawartych w deklaracjach podatkowych, pod warunkiem zachowania przepisów o ochronie danych osobowych oraz tajemnic ustawowo chronionych, a także zmianę zasad udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, w tym stanowiących pomoc publiczną w zakresie szkoleń, zatrudnienia i pomocy regionalnej.
Ponadto przepisy omawianej ustawy usuwają wątpliwości dotyczące określenia momentu zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Najważniejszą zmianę wprowadzają jednak przepisy umożliwiające byłym wspólnikom rozwiązanej spółki cywilnej składanie wniosków o zwrot nadpłat podatków należnych tej spółce wraz z odpowiednimi korektami deklaracji oraz przepisy określające sposób realizacji tego uprawnienia przez organy podatkowe (więcej na ten temat – str. C5).

Naliczanie odsetek za zwłokę

Obecnie stawka odsetek za zwłokę jest równa dwukrotności podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego. Ponieważ jednak banki słabo reagują na zmiany stóp procentowych ustalane przez Radę Polityki Pieniężnej, różnica między stawką oprocentowania kredytów obrotowych oraz stawką odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych zmniejsza się, szczególnie w zakresie stawki obniżonej, o której mowa w art. 56 par. 1a Ordynacji podatkowej.
Aby więc zagwarantować dyscyplinujący charakter odsetek za zwłokę, konieczne było zachowanie odpowiednich relacji między stawkami kredytów a odsetkami od zaległości podatkowych, a zatem podwyższenie stawki odsetek (dwukrotności podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego plus 2 proc.). Ma to też skłonić podatników do regulowania w pierwszej kolejności zobowiązań publicznoprawnych.

Zawieszenie terminu przedawnienia

Ordynacja podatkowa w art. 70 par. 6 określa, kiedy bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego zostaje zawieszony. Jednak wciąż rodzą się wątpliwości, czy zaistnienie określonych w tym przepisie zdarzeń w okresie od dnia terminu zapłaty podatku do 31 grudnia danego roku kalendarzowego zawiesza bieg terminu przedawnienia.
Aby rozwiać te wątpliwości, ustawa uzupełnia dotychczasową instytucję zawieszenia biegu terminu przedawnienia o instytucję, którą można określić jako spoczywanie biegu terminu przedawnienia (stanowiąc, iż bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się). Po wejściu w życie nowych przepisów art. 70 par. 7 wyraźnie określa, w jakich przypadkach bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej.
sf
Podstawa prawna
Ustawa z 24 września 2010 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. nr 197, poz. 1306).