Indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów objęte są tajemnicą skarbową.
Tajemnicy skarbowej poświęcony jest cały dział VII Ordynacji podatkowej. Poza dokumentami i deklaracjami składanymi przez podatników, płatników i inkasentów tajemnicę skarbową stosuje się również do danych zawartych w:
● informacjach podatkowych przekazywanych organom podatkowym przez podmioty inne niż wskazane powyżej;
● aktach dokumentujących czynności sprawdzające;
● aktach postępowania podatkowego, kontroli podatkowej oraz aktach postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe;
● dokumentacji rachunkowej organu podatkowego;
– informacjach uzyskanych przez organy podatkowe z banków oraz z innych źródeł;
● informacjach uzyskanych w toku postępowania w sprawie zawarcia porozumień cenowych.

Zakres tajemnicy

Do przestrzegania tajemnicy skarbowej zobowiązani są: pracownicy urzędów skarbowych oraz izb skarbowych; funkcjonariusze celni i pracownicy urzędów celnych oraz izb celnych; wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marszałek województwa oraz pracownicy urzędów ich obsługujących; członkowie samorządowych kolegiów odwoławczych, a także pracownicy biur tych kolegiów; minister finansów oraz pracownicy Ministerstwa Finansów; osoby do spraw finansów lub w innych organach podatkowych; przedstawiciele obcej władzy obecni w toku czynności kontrolnych w związku z prowadzeniem równoczesnych kontroli.
Co ważne, zachowanie tajemnicy skarbowej obowiązuje również po ustaniu zatrudnienia, zakończeniu stażu lub praktyki.
Do przestrzegania tajemnicy skarbowej zobowiązane są również inne osoby, którym udostępniono informacje objęte tajemnicą skarbową, chyba że na ich ujawnienie zezwalają przepisy.

Materiał dowodowy

W toku postępowania podatkowego dostęp do informacji pochodzących z banku lub innej instytucji finansowej, a także do informacji uzyskanych z banku lub innej instytucji finansowej mających siedzibę na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, przysługuje: funkcjonariuszowi celnemu lub pracownikowi – załatwiającym sprawę, ich bezpośrednim przełożonym, naczelnikowi urzędu skarbowego oraz naczelnikowi urzędu celnego; ministrowi finansów, generalnemu inspektorowi kontroli skarbowej, dyrektorom izb skarbowych i urzędów kontroli skarbowej.
Z kolei w toku postępowania w sprawie zawarcia porozumień cenowych dostęp do informacji przekazanych przez przedsiębiorców w tym postępowaniu przysługuje pracownikowi załatwiającemu sprawę, jego bezpośredniemu przełożonemu oraz ministrowi finansów.



Udostępnianie akt

Naczelnicy urzędów skarbowych oraz naczelnicy urzędów celnych udostępniają akta zawierające również informacje od banków wyłącznie:
● ministrowi finansów, dyrektorowi izby skarbowej lub dyrektorowi izby celnej – w toku postępowania podatkowego, postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe lub postępowania kontrolnego prowadzonego w urzędzie skarbowym lub urzędzie celnym;
● innym naczelnikom urzędów skarbowych lub urzędów celnych albo organom kontroli skarbowej – w związku ze wszczętym postępowaniem podatkowym, postępowaniem w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe lub kontrolą podatkową;
● generalnemu inspektorowi informacji finansowej – zgodnie z przepisami o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
● sądom lub prokuratorowi w związku z toczącym się postępowaniem;
● rzecznikowi praw obywatelskich w związku z jego udziałem w postępowaniu przed sądem administracyjnym;
● prokuratorowi generalnemu na wniosek właściwego prokuratora;
● służbom ochrony państwa, Agencji Wywiadu, Centralnemu Biuru Antykorupycjnemu, Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Służbie Więziennej i ich posiadającym pisemne upoważnienie funkcjonariuszom lub żołnierzom w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych;
● Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia czynności kontrolnych.
Warto jeszcze wiedzieć, że informacje o numerach rachunków bankowych posiadanych przez podatników mogą być udostępniane: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych i Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, organom egzekucyjnym (w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym), wójtom, burmistrzom, prezydentom miast lub marszałkom województw w zakresie prowadzonych postępowań o przyznanie świadczeń rodzinnych lub świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów.
Ważne jest również to, że komornicy sądowi muszą uiszczać opłaty na rachunek organu podatkowego za udostępnienie informacji, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.
Minister finansów może wyrazić zgodę na ujawnienie przez naczelników urzędów skarbowych, naczelników urzędów celnych, dyrektorów izb skarbowych lub dyrektorów izb celnych, określonych informacji stanowiących tajemnicę skarbową, z wyłączeniem informacji stanowiących tajemnicę inną niż skarbowa oraz objętych ochroną na podstawie odrębnych ustaw, wskazując jednocześnie sposób udostępnienia i wykorzystania ujawnianych informacji.
Wyrażenie takiej zgody może nastąpić wyłącznie ze względu na ważny interes publiczny oraz gdy jest to konieczne dla osiągnięcia celów kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego lub jeżeli ujawnienie tych informacji urzeczywistni prawo obywateli do ich rzetelnego informowania o działaniach organów podatkowych i jawności życia publicznego.
Minister zgody udziela na piśmie, na uzasadniony wniosek naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celnego, dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej.
Ważne
Osoby, które mają obowiązek przestrzegania tajemnicy skarbowej, muszą złożyć na piśmie przyrzeczenie o treści: „Przyrzekam, że będę przestrzegał tajemnicy skarbowej. Oświadczam, że są mi znane przepisy o odpowiedzialności karnej za ujawnienie tajemnicy skarbowej”
Przechowywanie dokumentów
Akta spraw zawierające informacje:
● pochodzące z banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych z wyłączeniem comiesięcznych informacji o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, oraz z innych instytucji finansowych,
● istotne dla prawidłowego określania podstaw opodatkowania i wysokości zobowiązania podatkowego, uzyskane od państw członkowskich Unii Europejskiej, pochodzące z banków oraz innych instytucji finansowych,
● uzyskane w postępowaniu w sprawie zawarcia porozumień cenowych
– przechowuje się w pomieszczeniach zabezpieczonych zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych.
Wymienione informacje, po ich wykorzystaniu są wyłączane z akt sprawy i przechowywane w kasach pancernych lub szafach pancernych. O wyłączeniu informacji dokonuje się adnotacji w aktach sprawy.
Podstawa prawna
Dział VII ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).