Czy w sytuacji, gdy faktura VAT zostanie wystawiona przed wykonaniem usługi lub wydaniem towaru, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury czy wydania towaru lub wykonania usługi?
Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o VAT, jeżeli dostawa towaru (wykonanie usługi) powinna być potwierdzona fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, ale nie później niż w 7 dniu od dnia wydania towaru (wykonania usługi). W sytuacji, gdy podatnik najpierw wydał podatnikowi towar (wykonał usługę), sprawa jest jasna. Obowiązek podatkowy powstanie albo z chwilą wystawienia faktury albo – jeżeli podatnik wystawił fakturę po upływie 7 dni – w siódmym dniu od dnia wydania towaru (wykonania usługi).
Jeżeli podatnik wystawi fakturę przed wykonaniem usługi lub wydaniem towaru, powstaje pytanie, czy wystawienie faktury w takim przypadku rodzi również skutki w zakresie powstania obowiązku podatkowego. Jeśli przyjąć, że rolą faktury jako dokumentu księgowego jest udokumentowanie danej czynności, to może się wydawać, że udokumentowanie to powinno nastąpić po dokonaniu czynności, a faktura wystawiona przedwcześnie nie tworzy obowiązku podatkowego na zasadach ogólnych. Może natomiast zostać uznana za tzw. pustą fakturę, która rodzi obowiązek podatkowy samoistnie, ze względu na sam fakt jej wystawienia. Taki wniosek byłby jednak błędny.
Konstrukcja przepisów ustawy o VAT pozwala na uznanie, że wystawienie faktury także przed wydaniem towaru, rodzi obowiązek podatkowy, jeżeli z okoliczności sprawy nie ulega wątpliwości, że faktura dotyczy konkretnej dostawy towarów (usługi). Nie ma więc mowy o uznaniu przedwcześnie wystawionej faktury za pustą fakturę. Tworzy ona obowiązek podatkowy na podstawie art. 19 ust. 4 ustawy o VAT. Należy jednak pamiętać, że nabywca usługi dokumentowanej taką fakturą uzyska prawo do odliczenia podatku naliczonego dopiero po tym, jak prawo do rozporządzania towarem jak właściciel zostanie przeniesione na nabywcę (usługa zostanie wykonana), co wynika wprost z art. 86 ust. 12 ustawy o VAT.