Wielu polskich podatników uzyskuje dochody za granicą. Na co powinni oni uważać, rozliczając w polskim PIT zagraniczne dochody, aby nie popełnić błędu?
Rafał Chmielewski
prawnik, specjalista w zakresie międzynarodowego prawa podatkowego
Rozliczenie dochodów zagranicznych w deklaracji PIT-36 jest skomplikowane. Aby prawidłowo wyliczyć wartość podatku, trzeba sięgnąć do wielu przepisów zlokalizowanych w różnych miejscach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i z uwagą się z nimi zapoznać. Dodatkowo, jeżeli podatnik zamierza rozliczyć swoją zaległość podatkową, musi się liczyć z tym, że przepisy podatkowe w poszczególnych latach miały inne brzmienie. Nie dziwi więc fakt, że podatnicy w swoich rozliczeniach zagranicznych dochodów robią błędy, które stale dotyczą tych samych zagadnień.
Jedną z typowych pomyłek jest nieprawidłowe przeliczenie na złote zagranicznych przychodów i zapłaconych tam podatków. Trzeba pamiętać, że mamy tu do czynienia z dwiema ważnymi regułami.
Jeżeli podatnik korzystał z usług banku, pod uwagę bierze on – ogłoszony przez ten bank – kurs sprzedaży złotego w dniu, w którym otrzymał wynagrodzenie, albo też postawiono mu je do jego dyspozycji. W każdym innym przypadku, tzn. jeżeli bank ten nie ogłasza kursu walut, albo jeżeli stosuje w ciągu dnia różne kursy tej samej waluty i nie ma możliwości ustalenia, po jakim kursie dziennym bank ten sprzedaje złote, albo też jeżeli podatnik nie korzysta w ogóle z usług banku – zastosowanie znajduje kurs średni waluty, ogłoszony przez NBP, z dnia roboczego bezpośrednio poprzedzającego dzień otrzymania wynagrodzenia.
Te same zasady przeliczania walut obcych na złote obowiązują przy przeliczaniu wartości zapłaconego za granicą podatku.
Dużo wątpliwości obliczeniowych powoduje również prawidłowe obliczenie diety, a także odjęcie jej od przychodu, szczególnie wówczas gdy podatnik robi korektę za lata poprzednie, gdzie obowiązywały inne regulacje. Obecnie prawidłowe uwzględnienie diet wygląda tak, że od zagranicznego przychodu – z poszczególnego miesiąca – odlicza się 30 proc. wartości diety za każdy dzień tego miesiąca, w którym podatnik pozostawał w stosunku pracy. A więc dotyczy to również dni wolnych od pracy. Dopiero tak pomniejszony przychód przelicza się na złote i odejmuje koszty.
Tu zdarza się jednak, że podatnicy próbują odliczać i przeliczać na złote poniesione za granicą koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy. Trzeba wyraźnie zaznaczyć, że przy obliczaniu podatku od dochodów zagranicznych znajdują zastosowanie jedynie koszty ściśle określone w polskiej ustawie o PIT. Kosztów zagranicznych w ogóle nie bierze się pod uwagę.
Innego rodzaju błędem popełnianym nagminnie przy rozliczaniu zagranicznych dochodów jest nierozliczanie dochodu z zagranicznych odsetek. Odsetki powstałe nawet na zwykłych rachunkach bankowych są dochodem i powinny być rozliczone w Polsce. Dotyczy to, co ważne, wszystkich podatników będących polskimi rezydentami podatkowymi, a nie tylko tych osób, które rozliczają się tutaj metodą odliczenia.
Inny przykład to nierozliczanie otrzymanego z zagranicy zwrotu podatku albo rozliczanie go w błędny sposób. Przede wszystkim każdy, kto rozlicza się w Polsce z zagranicznych dochodów metodą odliczenia, powinien odpowiednią część tego zwróconego podatku odprowadzić fiskusowi. Warto zaznaczyć, że chodzi tutaj nie o cały zwrócony podatek, ale o tę jego część, która uprzednio, tj. w rozliczeniu za konkretny rok podatkowy, pomniejszyła podatek do zapłaty w Polsce zgodnie z zasadami obliczania podatku metodą odliczenia proporcjonalnego. Tę część zwróconego podatku należy doliczyć, po jego prawidłowym przeliczeniu na złote, do podatku płaconego za rok, w którym doszło do zwrotu.