IV RANKING URZĘDÓW SKARBOWYCH - Wiemy, które urzędy skarbowe w 2006 roku wydały najwięcej decyzji oraz które z nich nie pomyliły się ani razu. Najlepszy okazał się I US w Poznaniu. Nie tylko wydał najwięcej decyzji, ale najważniejsze jest to, że ani razu nie popełnił błędu.
Myśl o wizycie w urzędzie skarbowym przeraża większość z nas. Okazuje się jednak, że są urzędy skarbowe, które potrafią sprawnie i szybko obsługiwać podatników. Sprawy załatwiają na bieżąco. Efekty ich pracy widać na pierwszy rzut oka.
Wystarczy spojrzeć na liczbę wydanych decyzji. Urzędy te można porównać do sprawnie funkcjonujących firm. Ich pracownikom zależy na zadowoleniu i satysfakcji odwiedzających ich podatników. Przykładem takiego urzędu jest I US w Poznaniu. Na 3286 wydanych decyzji podatnicy zdecydowali się zaskarżyć tylko 84. Izba skarbowa nie uchyliła zaś żadnej.
Urzędów, które nie myliły się, jest więcej. Prym wiodą urzędy z Wielkopolski. Poza I US w Poznaniu wymienić tu można US Poznań Grunwald i US Poznań Jeżyce. Powody do dumy mogą mieć również pracownicy US w Dąbrowie Górniczej, Ostrowie Wielkopolskim, Pile i Śremie. Pomyłki nie zdarzają się również mniejszym urzędom skarbowym. Na liście najlepszych wymienić można jeszcze m.in. US w Czarnkowie, Lubaniu, Wieluniu, Gostyniu czy Turku i Opatowie.
We wszystkich tych urzędach podatnik może mieć pewność, że zanim urzędnik wyda decyzję, w której określi wysokość zaległości podatkowej, sprawę dokładnie wyjaśni, a wszystkie okoliczności budzące wątpliwości porządnie sprawdzi.
Nie dziwi zatem, że w takich urzędach skarbowych podatnicy albo w ogóle nie zaskarżają decyzji wydawanych przez pracowników, albo nawet jeśli zdecydują się na taki krok, okazuje się, że urzędnik miał rację.
Skąd taka skuteczność? Urzędnicy zatrudnieni w urzędach, które się nie mylą, nie tylko dobrze znają przepisy podatkowe.
Dodatkowo są ostrożni w podejmowaniu decyzji. Wiedzą, że ich błąd może dużo kosztować podatnika i stać się przyczyną likwidacji prowadzonej przez niego firmy. Nie hołdują też zasadzie, że lepiej dobrze nastraszyć, niż udzielić porządnej rady. Ci, którzy tak uważają, nie wyszli na tym dobrze. Podatnicy udowodnili im, że potrafią szukać sprawiedliwości i coraz częściej oprócz dochodzenia swoich racji przed sądami administracyjnymi, po wygranej wnoszą pozwy o odszkodowanie.
W rankingu szukaliśmy odpowiedzi na pytanie, na ile skuteczne są urzędy skarbowe. Chcieliśmy też pokazać, jak często urzędy wygrywają w postępowaniu przed izbami skarbowymi. W końcu każdemu podatnikowi, który otrzymał niekorzystną decyzję podatkową, przysługuje odwołanie do organu wyższej instancji. W przypadku decyzji I instancji, które wydaje naczelnik urzędu skarbowego, odwołanie przysługuje do dyrektora izby skarbowej. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał decyzję, czyli do dyrektora izby skarbowej za pośrednictwem naczelnika urzędu skarbowego. Podatnik na sporządzenie i wniesienie odwołania ma 14 dni od doręczenia decyzji.
Czy podatnicy chętnie korzystają z tej możliwości? Dane zamieszczone w tabeli pokazują, że nie zawsze. Statystyki są bezlitosne i pokazują, że są urzędy skarbowe, gdzie decyzje są rzadko zaskarżane. Są też takie, gdzie decyzje, mimo że zostały przez podatników zaskarżone, izby postanowiły utrzymać w mocy. To właśnie ten wskaźnik okazał się decydujący przy poszukiwaniu najmniej omylnych urzędów. Za takie uznaliśmy w konsekwencji te urzędy, które miały najmniejszy wskaźnik procentowy decyzji uchylonych do wydanych.
Najbardziej pracowici
Sprawdziliśmy też, jak z wydawaniem decyzji radziły sobie poszczególne urzędy i zatrudnieni w nich urzędnicy. W tej kategorii również przyznaliśmy nagrodę. Szkoda jednak, że w wielu przypadkach liczba wydanych decyzji nie przekłada się na ich jakość. Nie w każdym przypadku najpracowitsze urzędy skarbowe były też nieomylne. Duża część z nich wydawała pokaźną liczbę decyzji, z których niestety znaczny procent był uchylany. To z kolei skutkowało koniecznością zwrotu nienależnie pobranych kwot wraz z odsetkami.
Wśród urzędów, które miały aż 25-proc. wskaźnik uchylonych decyzji, znalazły się US w Żninie, Kolnie, Rudzie Śląskiej, Urząd z Białogardu, Chojnic, II US w Krakowie oraz US Warszawa Targówek. Podatnicy decydowali się w tym przypadku na zaskarżenie niewielkiej części decyzji. Mimo to izby skarbowe i tak dużą część z nich uchylały.
Kolejny ranking pokazuje jednak, że urzędnicy starają się coraz bardziej. Niestety ze zmianą mentalności urzędników w parze nie idzie poprawa jakości prawa. Niejasne przepisy, ciągłe zmiany i nieścisłości to zmora podatników, ale także stosujących je na co dzień urzędników pracujących w urzędach skarbowych.
Skuteczność izb
Przygotowany przez nas ranking ocenia również skuteczność izb skarbowych w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Trzeba pamiętać, że ostatecznie o jakości oraz poprawności decyzji podatkowych orzekają sądy administracyjne. Podatnik, który nie zgadza się z decyzją wydaną w II instancji przez dyrektora izby skarbowej, może wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Postępowanie sądowe z zakresu kontroli działalności administracji publicznej reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. o po postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Kontrola ta jest sprawowana pod względem zgodności z prawem. Skargę na decyzję podatkową można wnieść po wyczerpaniu środków odwoławczych w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu decyzji w sprawie.
Podatnik wnosi skargę osobiście lub listownie za pośrednictwem dyrektora izby skarbowej, którego decyzja jest przedmiotem skargi. Dyrektor izby skarbowej przekazuje skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia, przy czym może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia sprawy.
Izby skarbowe korzystają z prawa do kwestionowania niekorzystnych dla siebie wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych. Zgodnie z procedurą sądowoadministracyjną na wydany przez WSA wyrok przysługuje skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Skargi na decyzje
Skuteczność izb skarbowych w postępowaniu sądowoadministracyjnym ocenialiśmy na podstawie zbiorczych informacji izb skarbowych o skargach do WSA i NSA. Informacje te co roku przesyłane są do Ministerstwa Finansów stosownie do par. 22 zarządzenia nr 19 ministra finansów z 22 września 2005 r. w sprawie postępowania w Ministerstwie Finansów oraz w izbach skarbowych i izbach celnych w wypadku zaskarżenia do sądu administracyjnego decyzji, postanowienia lub innego aktu albo czynności z zakresu administracji publicznej.
Zestawienie przygotowaliśmy na podstawie danych określonych w załączniku nr 2 do zarządzenia, czyli na podstawie Informacji o skargach do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w sprawach ustalenia/określenia wysokości zobowiązań podatkowych. Podkreślenia wymaga, iż przesyłane do resortu finansów informacje, w tym wypadku dotyczące roku 2006 roku, uwzględniają również liczbę skarg, które pozostały do załatwienia z poprzedniego okresu sprawozdawczego. Wynika to często z długiego czasu oczekiwania sprawy na rozstrzygnięcie przed WSA.
Informacje przesłane przez poszczególne izby skarbowe w ramach załącznika nr 2 zawierają także dane dotyczące rozstrzygniętych skarg kasacyjnych przez NSA. Dzięki temu skuteczność izb w postępowaniu sądowoadministracyjnym mogliśmy zbadać dwuetapowo, tzn. zarówno na poziomie orzeczeń WSA, jak i NSA.
Skuteczność przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi została wyznaczona na podstawie proporcji rozstrzygnięć uchylających decyzje izby, a zatem niekorzystnych z punktu widzenia organu podatkowego do rozstrzygnięć oddalających skargi, czyli przyznających rację izbie skarbowej.
Najlepsza w zestawieniu skuteczności przed WSA okazała się Izba Skarbowa z Opola. Spośród otrzymanych przez tę izbę orzeczeń tylko 12 proc. stanowiły rozstrzygnięcia uchylające decyzje, natomiast aż 88 proc. oddalające skargi podatników. Aby lepiej zobrazować wyniki, pokazaliśmy również, ile spraw w świetle uzyskanej skuteczności izby skarbowe wygrywają na 10 spraw przegranych. Przy tym założeniu opolskiej izbie skarbowej WSA przyznał w 2006 roku rację w aż 71 sprawach.
JAK POWSTAWAŁ RANKING
To już czwarty ranking urzędów skarbowych przygotowany na podstawie danych udostępnionych przez Ministerstwo Finansów. W tym roku wyłoniliśmy zwycięzców w kategorii urząd skarbowy, który się nie myli. Zwycięzców wybraliśmy, porównując liczbę decyzji zakwestionowanych przez podatników w drodze odwołania z decyzjami, które zostały uchylone przez izby skarbowe. Na podstawie tych danych ustaliliśmy wskaźnik, który pokazuje, jak duży procent decyzji wydanych przez pracowników urzędów skarbowych został uchylony przez izby skarbowe. Im ten wskaźnik wyższy, tym pracownicy zatrudnieni w urzędzie częściej się mylili. Nagrodziliśmy również najbardziej pracowite urzędy skarbowe, które wydały najwięcej decyzji w zakresie PIT, CIT oraz VAT. Braliśmy tutaj pod uwagę wyłącznie decyzje wymiarowe, tzn. określające wysokość zobowiązania podatkowego. Nie uwzględnialiśmy natomiast decyzji z zakresu np. karty podatkowej, ryczałtu duchownych, działów specjalnych produkcji rolnej, a w VAT - decyzji sankcyjnych, określających kwotę do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy oraz decyzji określających kwotę do zwrotu na rachunek bankowy. Przygotowaliśmy również zestawienie urzędów przyjaznych dla podatnika. W tej kategorii nie przyznaliśmy nagrody. Najlepszych wyłoniliśmy sumując punkty przyznawane w 14 kategoriach. Ostateczną kolejność urzędów ustaliśmy przyznając dodatkowe punkty za liczbę znanych przez urzędników języków obcych oraz dotychczas zdobyte nagrody i wyróżnienia.
JAK ZAKWESTIONOWAĆ DECYZJĘ PODATKOWĄ
Podatnik, który otrzymał niekorzystną decyzję podatkową, może złożyć odwołanie do organu wyższej instancji. W przypadku decyzji, które wydaje naczelnik urzędu skarbowego, odwołanie przysługuje do dyrektora izby skarbowej. Na jego sporządzenie i wniesienie podatnik ma zaledwie14 dni od doręczenia decyzji.
Odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.
Jeżeli organ podatkowy, który wydał decyzję, uzna odwołanie za słuszne, może sam ją skorygować. Jeśli nie, przekazuje sprawę organowi wyższej instancji. Na załatwienie sprawy organ odwoławczy ma maksymalnie 2 miesiące od dnia otrzymania odwołania.
Efektem postępowania odwoławczego jest decyzja. Organ odwoławczy może:
- utrzymać w mocy decyzję organu pierwszej instancji,
- uchylić decyzję w całości lub w części,
- uchylić decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ, który ją wydał,
- umorzyć postępowanie odwoławcze.
WYMOGI FORMALNE SKARGI
- Oznaczenie sądu, do którego skarga jest kierowana
- Oznaczenie skarżącego, jego przedstawicieli ustawowych i pełnomocników
- Oznaczenie, że wnoszone pismo stanowi skargę
- Wskazanie zaskarżonej decyzji (numeru i daty jej wydania)
- Oznaczenie organu, którego działania skarga dotyczy
- Określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego
- Podpis wnoszącego skargę albo jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika
- Oznaczenie załączników do skargi
Wskaźnik skuteczności
Pierwsze miejsce pod względem skuteczności działania izb skarbowych przed WSA należy się zatem definitywnie Izbie z Opola - na każde 10 wydanych przez WSA orzeczeń niemal 9 to orzeczenia oddalające skargę na decyzje izby. Świadczy to bardzo dobrze o trafności podejmowanych przez opolską Izbę decyzji.
Z zestawienia skuteczności wynika również, że Izby łódzka, krakowska i białostocka najsłabiej radzą sobie z podejmowaniem właściwych decyzji, gdyż blisko połowa z rozpatrywanych przed WSA skarg została rozpatrzona na korzyść podatnika.
W przypadku skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego skuteczność izb skarbowych została wyznaczona na podstawie proporcji rozstrzygnięć na korzyść Izby Skarbowej lub podatnika przed NSA. Podobnie jak w statystyce skuteczności przed WSA, Izba Skarbowa z Opola zajmuje czołową pozycję z 92-proc. skutecznością, natomiast Izba krakowska zamyka ranking skuteczności przed NSA osiągając wynik 59 proc.
Na koniec oceniliśmy średnią skuteczność Izb przed WSA i NSA. Pierwsze miejsce w rankingu bezwzględnie należy się opolskiej izbie skarbowej. Procent rozpatrzonych na jej korzyść orzeczeń zarówno przed WSA (88 proc.), jak i NSA (92 proc.) plasuje ją w ścisłej czołówce izb. Zestawienie zamyka Izba Skarbowa z Krakowa, zajmując ostatnie miejsce zarówno w zestawieniu skuteczności przed WSA, jak i przed NSA.
Przedstawione wyliczenia pokazują ponadto, że białostocka Izba Skarbowa, uzyskując świetny wynik 91 proc. skuteczności przed NSA, sporo traci w rankingu podsumowującym, uzyskując zaledwie 60 proc. skuteczności przed WSA. Odwrotna sytuacja występuje w rzeszowskiej Izbie Skarbowej, której wynik 80 proc. skuteczności przed WSA zaniżany jest 68-proc. skutecznością przed NSA.
Przyjazne urzędy
Postanowiliśmy pokazać także, które urzędy skarbowe okazały się najbardziej przyjazne dla podatników. W zestawieniu braliśmy pod uwagę funkcjonujące w urzędach udogodnienia. Przede wszystkim różne możliwości uzyskania informacji, a więc nie tylko bezpośrednio w urzędzie, ale również na odległość za pomocą telefonu, poczty elektronicznej lub na stronie internetowej.
Punktowaliśmy także udogodnienia dla osób niepełnosprawnych, a także podatników, którzy do urzędów przyprowadzają swoje pociechy. Dla sprawności obsługi podatników, wśród których jest coraz więcej obcokrajowców, nie bez znaczenia jest również znajomość języków obcych. Pracownicy najbardziej przyjaznych urzędów bez problemu porozumiewają się z podatnikami również za pomocą języka migowego.
Urzędom skarbowym zadaliśmy 14 pytań. Za każdą odpowiedź przyznawaliśmy jeden punkt, jeżeli urząd spełniał oczekiwania podatników, lub zero, jeżeli odpowiedź była negatywna. W celu wyłonienia najlepszych urzędów przyznawaliśmy dodatkowe punkty za ilość znanych przez urzędników języków obcych oraz zdobytych nagród i wyróżnień.
Urząd najbardziej przyjazny podatnikom nie oznacza jeszcze urzędu najbardziej skutecznego. Dla podatników jednak równie ważna co trafność wydawanych przez urząd skarbowy decyzji jest jakość i atmosfera obsługi.
Urzędy skarbowe z każdym rokiem radzą sobie na tym polu coraz lepiej. W tegorocznym rankingu aż 12 urzędom udało się uzyskać maksymalną liczbę punktów. Warunki panujące w tych urzędach z pewnością sprzyjają dobrym kontaktom podatników z fiskusem. Fachowa obsługa i możliwość wszechstronnego uzyskania informacji zapewniają podatnikowi poczucie bezpieczeństwa i sprawiają, że wizyty w urzędzie stają się przyjemniejsze.
