Departament Kontroli Skarbowej Ministerstwa Finansów opracował wykaz zadań dla kontroli skarbowej na 2009 rok. Taki spis dla urzędów kontroli skarbowej (UKS) jest publikowany co roku i stanowi dla podatników jedno z cenniejszych źródeł informacji o tym, co znajdzie się w kręgu zainteresowania urzędników w nadchodzącym roku.
Rewolucji w obszarze zainteresowania fiskusa nie będzie. Jednak intensywniej niż dotychczas będą prowadzone działania kontrolne w zakresie ujawniania i zwalczania przestępstw skarbowych i nadużyć podatkowych. Urzędy kontroli skarbowej będą się też zajmować kontrolami w zakresie podatku akcyzowego, szczególnie opodatkowania obrotu paliwami oraz kontrolami dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów. Urzędnicy zamierzają uważniej przyjrzeć się podatnikom działającym sezonowo i ich ewidencji obrotów na kasach fiskalnych, a także podatnikom działającym w internecie.
Oszustwa w VAT i akcyzie
Z informacji resortu finansów wynika, że przedmiotem zainteresowania organów kontroli skarbowej w 2009 roku będą przede wszystkim podmioty – często łączące się w zorganizowane grupy przestępcze – których celem działania są oszustwa podatkowe. Są to podmioty najgroźniejsze i narażające budżet państwa na straty w dużej skali, głównie w zakresie VAT i podatku akcyzowego.
Kontrola skarbowa będzie skupiać swoje działania na zwalczaniu i minimalizacji szeroko pojętego zjawiska szarej strefy. Kontrole będą skierowane na zwalczanie nieprawidłowości związanych z: unikaniem płacenia podatku akcyzowego, ze szczególnym uwzględnieniem opodatkowania obrotu paliwami płynnymi; oszustwami w zakresie podatku od towarów i usług w obrocie wewnątrzwspólnotowym, w tym przestępstwami karuzelowymi; wyłudzaniem podatku od towarów i usług przez fikcyjne faktury; unikaniem płacenia podatku dochodowego przez przerzucanie dochodów do podmiotów powiązanych; ujawnianiem i zwalczaniem szarej strefy, w tym w handlu i usługach internetowych, oraz nieujawnianiem wszystkich przychodów i ich źródeł; gospodarowaniem środkami publicznymi i mieniem Skarbu Państwa.
Wyłudzanie zwrotów
Największe straty zarówno w VAT, jak i w podatku dochodowym dla budżetu państwa przynoszą działania podatników oparte na wystawianiu i wykorzystywaniu w działalności fikcyjnych faktur.
Ministerstwo Finansów podkreśla, że celem nabywców fikcyjnych faktur jest zmniejszenie zobowiązań podatkowych w VAT przez odliczenie podatku naliczonego z tych dokumentów, a w podatku dochodowym od osób prawnych/fizycznych przez zaliczenie tych faktur do kosztów uzyskania przychodów lub wyłudzenie zwrotu VAT z urzędu skarbowego.
Z danych MF wynika, że przestępstwa związane z wprowadzeniem do obrotu fikcyjnych faktur przybierają różne formy, począwszy od tych mniej skomplikowanych, polegających na zakupie przez przedsiębiorcę jednej lub kilku fikcyjnych faktur w celu zmniejszenia obciążeń podatkowych, a skończywszy na tworzeniu zorganizowanych struktur przestępczych, których celem jest w głównej mierze wyłudzanie nienależnych zwrotów VAT.
Podatki dochodowe
W tym roku spać spokojnie nie będą mogli także podatnicy, którzy ukrywają swoje przychody, będą prowadzić działalność sezonową oraz czynnie działają w internecie. Jak podaje MF, najwięcej dochodów ukrywają małe podmioty gospodarcze prowadzące księgowość w formie uproszczonej oraz nieobjęte sprawozdawczością statystyczną. Dochody te uzyskiwane są przez zaniżanie faktycznych przychodów, zawyżanie kosztów, a w efekcie zaniżanie podstawy opodatkowania, zatrudnianie pracowników na czarno lub ukrywanie faktycznych rozmiarów importu przez przedstawianie fałszywych faktur czy korupcję pracowników administracji. Często występują też podmioty w ogóle niezarejestrowane, prowadzące działalność gospodarczą. Zdaniem ekspertów ok. 20 proc. strat budżetowych wynika z działalności podmiotów niezarejestrowanych, a 80 proc. z nieewidencjonowanej działalności podmiotów legalnie działających.
Resort finansów chce, aby skuteczną kontrolą obejmować podatników świadomie uchylających się od płacenia podatków, uciekających od odpowiedzialności majątkowej przez likwidację działalności i ukrywanie majątku. W planie kontroli są również podatnicy, którzy korzystają ze zryczałtowanych form opodatkowania i wykazują stosunkowo niewielkie przychody.
Ograniczeniu szarej strefy mają służyć także kontrole podatników prowadzących działalność sezonową, np. punkty gastronomiczne w lecie. Z praktyki wynika, że część z nich stanowią podmioty w ogóle niezarejestrowane lub zaniżające przychody przez nieewidencjonowanie sprzedaży za pomocą kas fiskalnych.
Handel w sieci
Pod szczególnym nadzorem fiskusa znajdą się także podatnicy działający w sieci. Kilkuletnie już doświadczenie w kontroli działalności gospodarczej prowadzonej z wykorzystaniem internetu pozwoliło urzędnikom na opracowanie metodologii identyfikacji podmiotów i ich typowania do kontroli za pomocą analitycznych narzędzi informatycznych i monitorowania internetu. Przeszkolono też wybranych pracowników w zakresie stosowania specjalistycznego oprogramowania analitycznego i rozpoczęto branżowy monitoring e-handlu na poziomie centralnym.
Ważne
Przedmiotem postępowań UKS w 2009 roku będą przede wszystkim czyny, których społeczna szkodliwość jest znaczna, czyli oszustwa podatkowe, uchylanie się od opodatkowania, wystawianie i posługiwanie się nierzetelnymi fakturami.
