Majątek otrzymany przez członka rolniczej spółdzielni w związku z jej likwidacją jest dla otrzymującego przychodem z kapitałów pieniężnych, od którego trzeba zapłacić PIT – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Sprawa dotyczyła rolniczej spółdzielni produkcyjnej, która powstała w 1979 r., przejmując w użytkowanie na czas nieokreślony ok. 40 ha gruntów Skarbu Państwa. Potem wykupiła je od państwa. Cały czas była płatnikiem podatku rolnego.
W 1989 r. doszło zaś do zmiany gminnego planu zagospodarowania przestrzennego i część gruntów spółdzielni została przeznaczona pod budownictwo mieszkalne. Natomiast walne zgromadzenie członków spółdzielni postanowiło ją zlikwidować. Zanim do tego doszło, działki zostały podzielone, część została sprzedana, a część pieniędzy ze sprzedaży została przekazana członkom jako zaliczki na poczet podziału majątku likwidowanej spółdzielni. Od tych zaliczek został potrącony i odprowadzony do urzędu skarbowego PIT.
Powstał natomiast problem z pozostałym majątkiem spółdzielni, który miał zostać podzielony pomiędzy członków. Spółdzielnia stała na stanowisku, że nie jest on źródłem przychodu, bo – jak tłumaczyła – majątek rolniczej spółdzielni produkcyjnej jest prywatną własnością jej członków. Wskazywała, że rolnicza spółdzielnia produkcyjna jest specyficzną formą prawną. Wspólne gospodarstwo rolne prowadzą w niej – na własny rachunek i ryzyko – jej członkowie, którzy są rolnikami i płacą tylko podatek rolny. Nie ma w tym przypadku mowy o zysku, jest tylko dochód ogólny i dochód podzielony, zgodnie z prawem spółdzielczym.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uważał jednak, że w momencie otrzymania majątku likwidowanej spółdzielni członkowie spółdzielni uzyskają przysporzenie majątkowe. Stwierdził, że będzie to przychód z tytułu udziału w zysku osoby prawnej, a zatem z kapitałów pieniężnych. Wskazał, że znajdą tu zastosowanie art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. c oraz art. 24 ust. 5 pkt 3 ustawy o PIT. Nie ma znaczenia, że jest to spółdzielnia rolnicza. Stosuje się do niej takie same zasady jak do innych rodzajów spółdzielni – uznał.
Ze stanowiskiem organu zgodziły się sądy obu instancji. WSA w Krakowie przypomniał, że co do zasady każdy dochód osoby fizycznej jest opodatkowany. Zatem podział majątku zlikwidowanej spółdzielni (osoby prawnej), dokonany w uchwale ostatniego walnego zgromadzenia pomiędzy członków tej spółdzielni (osoby fizyczne), skutkuje powstaniem przychodu z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej, określonego w art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. c ustawy o PIT – orzekł WSA. Dodał, że ustawodawca nie różnicuje majątku likwidowanej spółdzielni na majątek rolniczych spółdzielni produkcyjnych i innych.
Uzasadniając wyrok NSA, sędzia Dominik Gajewski dodał, że jest różnica między przychodem z udziału w spółdzielni a otrzymaniem majątku w wyniku jej likwidacji. W trakcie funkcjonowania spółdzielni może powstawać przychód z działalności rolniczej. – Likwidacja to jednak inne zdarzenie – stwierdził sędzia Gajewski.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 27 września 2018 r., sygn. akt II FSK 2694/16. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
