Ulgi podatkowe, które przysługują małżonkom mogą być przez nich racjonalnie wykorzystane. Jednym ze sposobów jest ponoszenie wydatków przez tego małżonka, który ma dochody i podatek, gdyż ulgi odlicza się od dochodu lub podatku.

Jedną z zasad, która ma zastosowanie przy rozliczeniu podatku dochodowego od osób fizycznych jest oddzielne opodatkowanie dochodów każdego podatnika. Małżonkowie również podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.

Wspólne rozliczenie

Ustawa o PIT przyznaje jednak prawo do wspólnego rozliczenia małżonkom. Jednak nawet przy rozliczeniu wspólnym, czyli opodatkowując się łącznie od sumy swoich dochodów, małżonkowie najpierw odliczają odrębnie kwoty ulg od swojego dochodu. W tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany.

Korzyści podatkowe może przynieść wspólne rozliczenie, szczególnie, gdy jeden z małżonków nie uzyskał żadnych dochodów lub uzyskał dochody w 2008 roku opodatkowane według wyższej stawki (30 proc.). Wspólne rozliczenie może obniżyć dochód wspólny do niższej stawki (19 proc.). Natomiast brak dochodu u jednego z małżonków przy wspólnym rozliczeniu pozwala odzyskać tzw. kwotę wolną.

Jednak nie tylko wspólne rozliczenie daje korzyści małżonkom. Korzyści podatkowe można uzyskać również, gdy poświadczenie wydatków, które uprawnia do ulg i odliczeń będzie dotyczyło tylko jednego małżonka. Jest to istotne, szczególnie, gdy jeden z małżonków nie miał dochodu (podatku) lub miał go w niewielkiej wysokości.

Wspólne planowanie

Trzeba pamiętać, że ulgi i odliczenia odlicza się od dochodu i podatku. Jeśli małżonek, który będzie uprawniony do odliczenia (np. na którego jest wystawiona faktura VAT za internet) nie będzie miał dochodu, nie będzie miał od czego odliczyć. W takim przypadku korzystniejsze jest, aby faktura VAT była wystawiona na tego z małżonków, który uzyskał dochód. Podobnie będzie przy uldze rehabilitacyjnej. Jeśli osoba niepełnosprawna nie ma dochodu, to nie będzie mogła skorzystać z odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. W takim przypadku lepiej, żeby z odliczenia skorzystał małżonek, czyli podatnik na utrzymaniu którego pozostaje osoba niepełnosprawna.

Przepisy dotyczące odliczenia ulgi rehabilitacyjnej stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe - jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9120 zł.

Racjonalne postępowanie może też przyczynić się do korzyści podatkowej przy uldze na dzieci, która jest odliczana od podatku. Co prawda odliczenie kwoty dotyczy łącznie obojga rodziców, a kwotę tę odlicza się od podatku jednego z rodziców lub od podatku obojga, ale optymalizacja może mieć znaczenie, gdy nastąpi separacja lub rozwód. W przypadku rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługuje jednemu z nich, u którego dzieci faktycznie zamieszkują. Lepiej więc w takim przypadku, żeby dziecko zamieszkiwało u rodzica, który płaci podatki.

Załączniki do zeznania

PIT/D – służy do wykazania odliczeń mieszkaniowych
Małżonkowie bez względu na sposób rozliczenia (indywidualnie lub wspólnie) składają jeden załącznik PIT/D. Zasada ta nie dotyczy małżonków, w stosunku do których orzeczono separację.

PIT/O – służy do wykazania odliczeń innych niż mieszkaniowe
Małżonkowie, którzy łącznie się opodatkowują składają jeden wspólny PIT/O (ale odliczają ulgi oddzielnie od swojego dochodu lub podatku). Jeżeli małżonkowie rozliczają się indywidualnie i każdy korzysta z odliczeń załącznik PIT/O dołącza do swojego zeznania każdy z małżonków.