Druga część komentarza do przepisów wprowadzających ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej skupia się przede wszystkim na zmianach w ordynacji podatkowej.
Ze względu na charakter tego aktu prawnego zmiany te uwidaczniają istotną tendencję wynikającą z wprowadzenia KAS. Jest nią całkowite niemalże odsunięcie ministra finansów od wpływu na funkcjonowanie KAS i powierzenie tego zadania powołanemu szefowi KAS. Wprawdzie przepisy ustawy o KAS wskazują, że minister finansów jest organem KAS (art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o KAS), niemniej jednak jego rola została zredukowana do ogólnego nadzoru i wytyczania kierunków funkcjonowania KAS (por. art. 7 ust. 1 ustawy o KAS). Całokształt bieżącego zarządzania operacyjnego strukturą KAS powierzono szefowi KAS. Zakres jego uprawnień jest bardzo szeroki, na co wskazuje art. 14 ustawy o KAS. Dodatkowo powierzono mu wykonywanie zadań określonych w odrębnych przepisach i znaczną ich część regulują komentowane zmiany w ordynacji podatkowej. Jako przykład wymienić należy przejęcie postępowań w zakresie wydawania uprzednich porozumień cenowych (advanced pricingagreements – APA) lub decyzji zabezpieczających w kontekście wyłączenia ryzyka związanego z unikaniem opodatkowania. Szef KAS otrzymał również szerokie uprawnienia w zakresie udostępniania danych objętych tajemnicą skarbową, w tym również zawierania porozumień z władzami innych krajów na okoliczność wymiany danych w relacjach międzynarodowych.

Ustawa z 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (cz. 2)>>

Szef KAS podlega ministrowi finansów (art. 13 ust. 1 ustawy o KAS), aczkolwiek nowelizowane przepisy objęte drugą częścią komentarza wskazują, że minister finansów odpowiada, w trybie i w granicach określonych odrębnymi przepisami, w szczególności za realizację kontroli prowadzonych przez Krajową Administrację Skarbową. Ustawodawca w ślad za podziałem zadań i przeniesieniem większości kompetencji na szefa KAS pozostawił jednak po stronie ministra finansów odpowiedzialność za funkcjonowanie KAS. Tym samym powstaje wątpliwość, w jakim zakresie minister może ponosić odpowiedzialność, jeżeli nie ma instrumentów, za pomocą których mógłby wpływać na bieżące funkcjonowanie KAS. Warto również wskazać, że powiązanie struktury organów KAS bezpośrednio z innym niż minister finansów organem, jakim jest szef KAS, znosi odpowiedzialność polityczną za ich działania. W świetle dotychczasowych doświadczeń związanych z działaniami organów podatkowych, których negatywnym przykładem były sprawy firm Optimus oraz JTT, rozdzielenie tej odpowiedzialności może mieć negatywne konsekwencje w praktyce.
W końcowej grupie przepisów nowelizujących objętych drugą częścią komentarza należy wskazać na wiele przykładów dążenia ustawodawcy do swobodnego dostępu do danych pomiędzy różnymi strukturami organów państwa i jednostek sektora finansów publicznych. Jako przykład wymienić można Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który zobowiązany jest do przekazywania posiadanych danych ubezpieczonych i płatników organom KAS. W tym obszarze warto zwrócić uwagę na szerokie uprawnienia organów KAS do pozyskiwania informacji od podmiotów komercyjnych, w szczególności instytucji finansowych, wynikające z ustawy o KAS. W związku z nowymi kompetencjami niezbędna była nowelizacja ustaw regulujących ochronę tych danych, takich jak np. tajemnica bankowa i możliwość ich przekazywania organom KAS.
Jak wskazywano już wcześniej, w organach KAS zatrudnieni są zarówno pracownicy, jak i pełniący służbę funkcjonariusze. W odniesieniu do tej drugiej grupy ustawodawca przewidział możliwość wyposażenia takich osób w środki przymusu bezpośredniego oraz broń palną. Ostatni komentowany przepis nowelizujący dotyczy właśnie prawa do posiadania broni przez te osoby oraz trybu i sposobu jej otrzymywania i korzystania z niej. W świetle dotychczasowych doświadczeń w kontaktach związanych z wszczynanymi po 1 marca 2017 r. kontrolami celno-skarbowymi w stosunku do podatników co do prawidłowości ich rozliczeń w podatkach dochodowych lub VAT powstaje wątpliwość, na ile posiadanie broni jest uzasadnione przy wykonywaniu takich czynności przez funkcjonariuszy KAS.
Kolejna część komentarza ukaże się 21 sierpnia.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – baza publikacji
Dotychczas w tygodniku Podatki i Księgowość komentowaliśmy m.in. ustawy:
● z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
● z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
● z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
● z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych
● z 29 września 1994 r. o rachunkowości
● z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
● z 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw
● z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych
● z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
● z 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw
l z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej Komentowaliśmy też m.in. rozporządzenia:
● z 27 grudnia 2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących
● z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów
● z 10 września 2009 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób fizycznych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób fizycznych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych
● z 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych
● z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień
● z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur