Przedsiębiorca (osoba fizyczna) prowadzi restaurację. Na jej potrzeby nabywa produkty rolne m.in. od rolników ryczałtowych. 3 kwietnia 2017 r. przedsiębiorca nabył 400 kg ziemniaków od rolnika ryczałtowego za kwotę 500 zł. Na udokumentowanie zakupu przedsiębiorca wystawił 3 kwietnia 2017 r. fakturę VAT RR na łączną kwotę 535 zł, w tym 35 zł zryczałtowanego zwrotu podatku. Ponadto nabycie tych produktów rolnych dokumentuje umowa zawarta pomiędzy przedsiębiorcą a rolnikiem ryczałtowym 3 kwietnia 2017 r. Zapłaty kwoty 535 zł wynikającej z faktury przedsiębiorca dokonał na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego 3 kwietnia 2017 r. Produkty te są wykorzystywane do przygotowywania posiłków sprzedawanych klientom w ramach świadczenia usług gastronomicznych. Jak przedsiębiorca powinien rozliczyć zakup tych ziemniaków na gruncie VAT i PIT? Przedsiębiorca jest podatnikiem VAT czynnym (składa deklarację VAT-7). PIT rozlicza podatkiem liniowym. Prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że przedsiębiorca (podatnik VAT czynny) nabył produkty rolne (ziemniaki) od rolnika ryczałtowego.
Rolnikowi ryczałtowemu dokonującemu dostawy produktów rolnych dla podatnika podatku, który rozlicza ten podatek, przysługuje zryczałtowany zwrot podatku z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa opodatkowanych tym podatkiem. Kwota zryczałtowanego zwrotu podatku jest wypłacana rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę produktów rolnych (art. 115 ust. 1 ustawy o PIT).
Przez rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, z wyjątkiem rolnika zobowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych (zob. art. 2 pkt 19 ustawy o PIT).
Stawka zryczałtowanego zwrotu podatku wynosi 7 proc. kwoty należnej z tytułu dostawy produktów rolnych, pomniejszonej o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku (zob. art. 115 ust. 2 w zw. z art. 146a pkt 3 ustawy o VAT).
Przedsiębiorca (podatnik VAT czynny) nabył produkty rolne (ziemniaki) od rolnika ryczałtowego, a zatem jest zobowiązany wypłacić rolnikowi ryczałtowemu kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku. Wartość netto nabytych ziemniaków wyniosła 500 zł, a zatem kwota zryczałtowanego zwrotu podatku wyniesie 35 zł (500 zł x 7 proc.).
Stosownie do art. 116 ust. 1 ustawy o VAT podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy.
Co powinna zawierać faktura VAT RR, reguluje art. 116 ust. 2 i ust. 3 ustawy o VAT. Ograniczę się zatem do wskazania, że faktura VAT RR powinna zawierać czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób, a także oświadczenie dostawcy produktów rolnych w brzmieniu: „Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług”.
Zakładam, że faktura VAT RR wystawiona 3 kwietnia 2017 r. przez przedsiębiorcę spełnia wszystkie te warunki.
Zryczałtowany zwrot podatku jako podatek naliczony
Kwotę podatku naliczonego stanowi zryczałtowany zwrot podatku, o którym mowa w art. 116 ust. 6 ustawy o VAT (zob. art. 86 ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT).
W myśl art. 115 ust. 6 ustawy o VAT zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że:
1) nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną;
2) zapłata należności za produkty rolne obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż 14. dnia, licząc od dnia zakupu, z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik zawarł umowę z podmiotem nabywającym produkty rolne określającą dłuższy termin płatności;
3) w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów albo na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty.
Za datę dokonania zapłaty uważa się datę wydania dyspozycji bankowej przekazania środków finansowych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, jeżeli dyspozycja ta została zrealizowana (art. 115 ust. 7 ustawy o VAT).
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że:
nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną (usługi gastronomiczne), zapłata należności za produkty rolne obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż 14. dnia, licząc od dnia zakupu,
ww dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne zostały podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów albo na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty.
Zatem przedsiębiorca ma prawo powiększyć podatek naliczony o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku w wysokości 35 zł w rozliczeniu za kwiecień 2017 r., kiedy to dokonał zapłaty należności rolnikowi ryczałtowemu.
PIT
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (art. 22 ust. 1 ustawy o PIT).
Zatem aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełniać następujące warunki:
został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik, nie są kosztem uzyskania przychodu podatnika), jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona, pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, został poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów, został właściwie udokumentowany, nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że nabyte przez przedsiębiorcę od rolnika ryczałtowego produkty rolne (ziemniaki) służą do wytworzenia posiłków sprzedawanych w ramach świadczonych usług gastronomicznych. Zatem istnieje związek pomiędzy nabytymi produktami rolnymi (ziemniaki) a prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością gospodarczą i uzyskiwanymi przychodami. Zarazem takie wydatki nie są ujęte w katalogu wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT. Podstawę zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, którą przedsiębiorca prowadzi, stanowią dowody księgowe, którymi są m.in. faktury VAT RR (zob. par. 12 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia w sprawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów). Zatem przedsiębiorca może zaliczyć wydatek na nabycie tych produktów rolnych (ziemniaków) w kwocie netto (500 zł) do kosztów uzyskania przychodów.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że przedsiębiorca prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową, a zatem wydatek z tego tytułu powinien zaliczyć w dacie jego poniesienia, tj. w kwietniu 2017 r.
Zgodnie z art. 22 ust. 4 ustawy o PIT koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Zaś zgodnie z art. 22 ust. 6b ustawy o PIT za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.ⒸⓅ
WAŻNE
Koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu (zob. art. 22 ust. 6b ustawy o PIT).
Schemat rozliczenia*
JAKI PODATEK WYSTĄPI W ZWIĄZKU Z NABYCIEM PRODUKTÓW NA POTRZEBY ŚWIADCZENIA USŁUG GASTRONOMICZNYCH
VAT:
– podatek należny nie wystąpi
– podatek naliczony w wysokości 35 zł, który stanowi zryczałtowany zwrot podatku zapłacony przelewem rolnikowi ryczałtowemu
PIT:
– przychód: nie wystąpi
– koszty uzyskania przychodów: wartość netto nabycia produktów rolnych (500 zł) stanowi dla przedsiębiorcy koszt uzyskania przychodów
W JAKIEJ DEKLARACJI WYKAZAĆ PODATEK
VAT: deklaracja VAT-7 (podatek naliczony: poz. 45 wartość netto w zł: 500 zł i w poz. 46 podatek naliczony w zł: 35 zł)
PIT – nie ma obowiązku składać deklaracji zaliczkowej. Przedsiębiorca powinien jednak uwzględnić wydatek na nabycie produktów rolnych w wysokości 500 zł jako koszt uzyskania przychodów przy obliczeniu zaliczki na podatek dochodowy podlegający wpłacie do urzędu skarbowego, a po zakończeniu roku podatkowego uwzględnić go w zeznaniu rocznym PIT-36L.
TERMIN ZŁOŻENIA DEKLARACJI
VAT-7: 25 maja 2017 r.
PIT-36L: 30 kwietnia 2018 r.
* w schemacie rozliczenia pominięto inne zdarzenia/czynności; w tym dokładną kalkulację wartości posiłków
Podstawa prawna
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.).
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.).
Rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1037 ze zm.).
