Wypłata ze spółki komandytowej powinna być bowiem traktowana jako podział wyniku netto w trakcie roku obrotowego, a nie jako rozliczenia ze wspólnikami.
W praktyce bywa, że księgowi mają problem z prawidłowym ujęciem przychodów komplementariusza z tytułu udziałów w zysku w spółce komandytowej. W szczególności dotyczy to ujęcia w sprawozdaniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wypłat z tytułu udziału w zysku (w spółce komandytowej) dokonanych w trakcie roku obrotowego.
Bywa, że księgują zaliczki na poczet przyszłych zysków spółki komandytowej na konto 248 „Inne rozrachunki – ze spółką komandytową” zamiast na konto 750 „Przychody finansowe”. Rozliczenia konta „Inne rozrachunki – ze spółką komandytową” dokonują po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego, podziale zysku i postawieniu do dyspozycji kwoty udziału w zyskach spółki komandytowej. Błędem jest wówczas przyjęcie całej kwoty udziału w zyskach do „Przychodów finansowych” bieżącego roku obrotowego.
Wtedy okazuje się, że w trakcie roku obrotowego (np. 2016 r.), w którym wpłynęły zaliczki na poczet przyszłych zysków spółki komandytowej, zostały zaniżone przychody finansowe w ujęciu bilansowym, natomiast zawyżone w kolejnym roku obrotowym (tj. 2017 r.).
Najczęściej można to zauważyć czy wychwycić dopiero przy sporządzaniu sprawozdania finansowego np. za 2017 r.
Warto więc teraz zweryfikować księgowania w spółce z o.o. w bieżącym roku obrotowym i uniknąć takiej pomyłki w przyszłości. Szczególnie że sprawozdania finansowe spółek komandytowych są już dawno sporządzone i wiadomo było, jaka jest wysokość osiągniętego w danym roku zysku do podziału. Wspólnicy spółki komandytowej mogli już też podjąć uchwałę o podziale i wypłacie zysku. Często spotykaną praktyką są też wypłaty zaliczkowe w trakcie roku, czyli już za 2017 r.
Jak prawidłowo
Gdy w spółce komandytowej zostanie podjęta decyzja o wypłacie w trakcie roku obrotowego zysku, w spółce z o.o. powstanie przychód finansowy w ujęciu księgowym. Przychód finansowy z tytułu udziału w zysku u komplementariusza (czyli w tym przypadku w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) powstanie również w przypadku, kiedy spółka komandytowa będzie wypłacać/stawiać do dyspozycji zaliczkę na poczet udziału w zysku. Zgodnie z prawem bilansowym wypłata taka traktowana jest jako podział wyniku netto w trakcie roku obrotowego, dlatego też w spółce z o.o. powstanie przychód finansowy w ujęciu księgowym pod datą wypłaty lub postawienia do dyspozycji.
Oznacza to, że w księgach rachunkowych spółki z o.o. należną, otrzymaną w trakcie roku kwotę z tytułu udziału w spółce komandytowej trzeba ująć następująco:
● Wn konto „Inne rozrachunki – ze spółką komandytową”,
● Ma konto „Dywidendy i udziały w zyskach”.
Zaś otrzymaną kwotę zysku spółka z o.o. zaksięguje:
● Wn konto „Bieżący rachunek bankowy”,
● Ma konto „Inne rozrachunki – ze spółką komandytową”.
Gdy błąd
Nieprawidłowe ujęcie lub pominięcie przychodów komplementariusza z tytułu udziałów w zysku w spółce komandytowej w trakcie roku obrotowego powoduje istotne zniekształcenie danych sprawozdawczych zawartych w zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym komplementariusza (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) za poprzedni rok obrotowy, ale także w księgach rachunkowych w bieżącym roku obrotowym. Dlatego sprawozdanie nie może być uznane za jasno i rzetelnie przedstawiające sytuację majątkową, finansową i wynik finansowy jednostki.
Kwestie korekty błędów dotyczących lat ubiegłych, które powstały po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego, uregulowane zostały w art. 54 ust. 2 i 3 ustawy o rachunkowości. Gdy błąd został ujawniony w 2017 r., po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za 2016 r., korekty błędnych zapisów jednostka powinna dokonać w księgach rachunkowych 2017 r. Przy czym księgowe ujęcie korekty uzależnione jest od istotności popełnionego błędu. Przed ujęciem korekty w księgach rachunkowych oceny wymaga, czy wpływ błędów na jakość zatwierdzonych sprawozdań finansowych był istotny, czy też nie. Przy ocenie istotności konieczne jest przy tym łączne rozpatrywanie skutków wszystkich wykrytych błędów, ponieważ łącznie mogą spowodować istotne zniekształcenie rocznego sprawozdania finansowego, nawet jeśli każdy z nich z osobna może być nieistotny.
Kwestie podatkowe
Otrzymana wpłata z zysku spółki komandytowej wynikająca z umowy i uchwały jej wspólników nie jest opodatkowana, ponieważ opodatkowaniu podlegał dochód spółki z o.o. zawierający doliczone „statystycznie” przychody i koszty podatkowe spółki komandytowej.
Może się też zdarzyć, że spółka z o.o. poniesie stratę bilansową na prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Jednak po uwzględnieniu przychodów i kosztów spółki komandytowej w części przypadającej na nią (proporcjonalnie do jej prawa do udziału w zysku spółki komandytowej), w spółce z o.o. powstanie dochód podatkowy. W takiej sytuacji spółka z o.o. będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego. Podatek ten wpłynie na zwiększenie straty bilansowej netto spółki z o.o. za dany rok obrotowy, wykazywanej w rachunku zysków i strat.
Na kontach
Warto pamiętać, że generalnie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością będąca komplementariuszem spółki komandytowej (osobowej) z punktu widzenia rachunkowości nie ewidencjonuje na kontach wynikowych przypadających na nią, z podatkowego punktu widzenia, przychodów i kosztów spółki komandytowej. Przychody i koszty spółki z o.o. w ujęciu księgowym mogą zawierać tylko przychody i koszty osiągnięte i poniesione przez tę spółkę. Natomiast przychody i koszty w ujęciu podatkowym (CIT), co wynika z art. 5 ust. 1 ustawy o CIT, są sumą przychodów i kosztów podatkowych spółki z o.o. oraz przychodów i kosztów podatkowych spółki komandytowej, doliczonych w proporcji wynikającej z udziału w jej zysku. Do ewidencji tych podatkowych przychodów i kosztów w spółce z o.o. można wykorzystać konta pozabilansowe. Dokonuje się tego na podstawie informacji otrzymywanej co miesiąc od spółki komandytowej o wielkości tych przychodów i kosztów. Należy zaznaczyć, że przychodów tych i kosztów spółka z o.o. nie ujmuje w prowadzonych przez siebie księgach rachunkowych. Natomiast uwzględnia je w rozliczeniu podatku dochodowego „statystycznie”. Jeżeli wystąpi nadwyżka łącznych przychodów nad kwotą łącznych kosztów podatkowych (powstanie dochód), to obliczoną zaliczkę na podatek dochodowy spółka z o.o. zobowiązana jest ująć w księgach rachunkowych zapisem:
● Wn konto „Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego”,
● Ma konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: urząd skarbowy – CIT).
Na dzień bilansowy kwotę podatku dochodowego ujętą na koncie „Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego” należy przeksięgować na wynik finansowy zapisem:
● Wn konto „Wynik finansowy”,
● Ma konto „Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego”.
Kwota podatku dochodowego ujęta na koncie „Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego” podlega wykazaniu w porównawczym rachunku zysków i strat w pozycji „Podatek dochodowy”.
Po uchwale
Na podstawie przyjętej uchwały spółka komandytowa wypłacała w 2016 r. swoim wspólnikom zaliczki na poczet przyszłych zysków w wysokości 3000 zł miesięcznie. Kwota zaliczki wpłynęła na rachunek bankowy spółki. Na koniec 2016 r. spółka komandytowa osiągnęła zysk w wysokości 220 000 zł. W księgach rachunkowych komplementariusza (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) miesięczne wpłaty zostały ujęte jako przychody finansowe w wysokości 36 000 zł (3000 zł x 12 miesięcy = 36 000 zł). Zgodnie z umową spółki komandytowej komplementariusz posiada 20 proc. udziałów. Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego spółki komandytowej przyjęto uchwałę o podziale zysków. Na rachunek bankowy spółki (komplementariusza) wpłynęła kwota w wysokości 8000 zł.
Zapisy w księgach rachunkowych 2016 roku:
Objaśnienia:
1. PK – zaliczka na poczet przyszłych zysków ((dla uproszczenia przyjęto kwotę 36 000 zł jako roczną sumę wszystkich zaliczek): Wn konto „Inne rozrachunki – ze spółką komandytową”, Ma konto „Dywidendy i udziały w zyskach”.
2. WB – wpływ środków z tytułu otrzymanej zaliczki na poczet przyszłych zysków kwota 36 000 zł: Wn konto „Bieżący rachunek bankowy”, Ma konto „ Inne rozrachunki – ze spółką komandytową”.
Zapisy w księgach rachunkowych 2017 roku:
Objaśnienia:
1. PK – zaliczka na poczet przyszłych zysków (dla uproszczenia przyjęto kwotę 8000 zł jako roczną sumę wszystkich zaliczek): Wn konto „Inne rozrachunki – ze spółką komandytową”, Ma konto „Dywidendy i udziały w zyskach”.
2. WB – wpływ środków z tytułu otrzymanej zaliczki na poczet przyszłych zysków kwota 8000 zł: Wn konto „Bieżący rachunek bankowy”, Ma konto „ Inne rozrachunki – ze spółką komandytową”.
Podstawa prawna
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1888 ze zm.).
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047 ze zm.).
