HANNA KOZŁOWSKA - Ustawodawca zapomniał, że są samochody z 2004 i 2005 roku, od których odliczano 50 proc. VAT, nie więcej niż 5 tys. zł, a które teraz są sprzedawane. W przepisach jest luka dotycząca zwolnień z VAT w zakresie takich pojazdów.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) sprzedaż samochodu osobowego znajdującego się w ewidencji środków trwałych podatnika stanowi czynność opodatkowaną VAT korzystającą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, jeżeli samochód używany był przez podatnika przez co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a z nabyciem samochodu osobowego nie wiązało się prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, co jest warunkiem, aby sprzedaż takiego samochodu korzystała ze zwolnienia od podatku VAT. Kiedy wprowadzono częściowe odliczanie VAT przy zbyciu aut?
Na mocy nowej ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w brzmieniu obowiązującym od 1 maja 2004 r. do 21 sierpnia 2005 r. wprowadzono zasadę częściowego odliczenia podatku naliczonego od nabycia niektórych samochodów osobowych. Obowiązujący pierwotnie limit wynosił 50 proc. kwoty podatku, nie więcej jednak niż 5 tys. zł. Dopiero nowelizacją ustawy, która weszła w życie 22 sierpnia 2005 r., wprowadzono dalsze zmiany w zakresie odliczeń podatku od nabycia niektórych samochodów osobowych, a mianowicie limit dla odliczenia VAT w wysokości 60 proc. kwoty podatku, nie więcej niż 6 tys. zł.
Jakie skutki miało wprowadzenie ograniczeń?
Wprowadzenie od 1 maja 2004 r. zasady częściowego odliczenia podatku naliczonego VAT od nabycia samochodu osobowego w świetle art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT oznaczałoby w praktyce, że późniejsze jego zbycie nie korzystałoby ze zwolnienia od podatku, skoro przy nabyciu takiego samochodu przysługiwało podatnikowi prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Ustawodawca w przepisach wykonawczych konsekwentnie dopuszczał jednak możliwość skorzystania ze zwolnienia w przypadku zbycia takich samochodów.
Jednak od 1 stycznia 2011 r. w rozporządzenia ministra finansów z 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 246, poz. 1649) zwolnienie odnosiło się wyłącznie do limitu obowiązującego od 22 sierpnia 2005 r. (60 proc. kwoty podatku, nie więcej niż 6 tys. zł). A co z autami objętymi limitem 50-proc.?
Ustawodawca od 1 stycznia 2011 r. nie przewidział analogicznego zwolnienia dla samochodów objętych limitem 50 proc. kwoty podatku i 5 tys. zł istniejącym w pierwszych latach obowiązywania ustawy o VAT.
Ale to rozporządzenie wykonawcze zostało już znowelizowane (nowe rozporządzenie wykonawcze do noweli ustawy o VAT obowiązującej od 1 kwietnia jeszcze nie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw – red.).
To prawda. Minister finansów słusznie zdecydował się zmienić rozporządzenie wykonawcze do ustawy o VAT. Nowe rozporządzenie z 28 lutego 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zostało opublikowano 1 marca 2011 r. w Dzienniku Ustaw nr 44, pod pozycją 230. Jak czytamy w jego treści, rozporządzenie weszło w życie z dniem ogłoszenia, a zatem 1 marca 2011 r. Nie zostało ono zatem wprowadzone z mocą wsteczną, a więc od 1 stycznia 2011 r.
Co mogą w takim wypadku zrobić podatnicy?
Przedsiębiorcy, którzy przed 1 marca 2011 r. (czyli przed dniem ogłoszenia zmiany w Dzienniku Ustaw), dokonali sprzedaży samochodów osobowych, w stosunku do których przysługiwał im limit odliczenia VAT 50 proc. kwoty podatku, nie więcej niż 5 tys. zł, co do zasady od przedmiotowej transakcji zobowiązani będą naliczyć 23 proc. VAT. A jednocześnie częściowo odliczony VAT (5 tys. zł) w latach 2004 i 2005 już się przedawnił i podatnik nie ma możliwości (przynajmniej tak się wydaje) wrócić z korektą deklaracji za ten okres i ewentualnie skorzystać z pełnego odliczenia VAT. Zatem ponownie konsekwencje nieprecyzyjnego ustawodawstwa ponoszą podatnicy.
Jednocześnie trzeba podkreślić, że ewentualna sprzedaż takich samochodów, dokonana już po 1 marca 2011 r., będzie korzystać ze zwolnienia z VAT, tak jak to miało miejsce do końca 2010 r.