Rozmawiamy z MICHAŁEM GRZYBOWSKIM, doradcą podatkowym w Ernst & Young - Podatnicy, którzy na ostatnią chwilę wypełniają PIT za 2008 rok, powinni to robić ostrożnie, aby uniknąć błędu. Trzeba też wiedzieć, że za niezłożenie zeznania w ogóle fiskus ma prawo ukarać podatnika.
● Mamy ostatnie dni rozliczeń PIT za 2008 rok. Z danych urzędów skarbowych wynika, że swoje deklaracje musi jeszcze wypełnić mniej niż połowa podatników, którzy mają taki obowiązek. Wskażmy kilka kwestii, o których warto pamiętać, wypełniając deklarację. Na początek przypomnijmy, jak przekazać 1 proc. podatku dla organizacji pożytku publicznego?
- W zeznaniach za rok 2008 podatnicy podatku dochodowego będą jedynie wskazywać organizację pożytku publicznego, na rzecz której chcieliby dokonać wpłaty nieprzekraczającej 1 proc. podatku należnego. Natomiast przekazania kwoty dokona, na wniosek podatnika, naczelnik urzędu skarbowego, w którym jest składane zeznanie. Warto również pamiętać, że w rozliczeniu za rok 2008 istnieje możliwość upoważnienia naczelnika urzędu skarbowego do przekazania organizacji pożytku publicznego danych identyfikacyjnych podatnika. Jednocześnie przepisy nie ograniczają możliwości złożenia wniosku o dokonanie wpłaty tylko w odniesieniu do podatku wynikającego z jednego zeznania. Oznacza to, że osoba, która osiąga dochody np. ze sprzedaży akcji oraz dochody ze stosunku pracy z zagranicy, będzie zobowiązana do złożenia zeznania PIT-38 oraz PIT-36. Jednocześnie jednak będzie uprawniona do złożenia wniosku o przekazanie 1 proc. podatku w ramach obydwu składanych zeznań. W konsekwencji podatnik będzie mógł wskazać różne organizacje pożytku publicznego - jedną w zeznaniu PIT-38, drugą w zeznaniu PIT-36.
● Wiele osób uważa, że dla fiskusa istotniejsze jest wpłacenie podatku wynikającego z zeznania niż samo złożenie deklaracji. Czy to prawda?
- Niestety, nie. Przesłanie zeznania nawet dzień po terminie jest traktowane co najmniej jako wykroczenie skarbowe. Jeśli natomiast podatnikowi incydentalnie zdarzy się zapłacić podatek z opóźnieniem, to nie powinien zostać za to ukarany (poza koniecznością zapłaty odsetek). Osoby, które ze względu na różne okoliczności nie złożą formularza w terminie, też mogą uniknąć sankcji z kodeksu karnego skarbowego.
● Co trzeba zrobić, aby takiej kary uniknąć?
- W tym celu muszą skorzystać z instytucji czynnego żalu, czyli przede wszystkim zawiadomić o przyczynach przekroczenia terminu i złożyć zeznanie, zanim urząd skarbowy sam dowie się o wykroczeniu. Nie jest to jednak wystarczające rozwiązanie dla podatników rozliczających się ze współmałżonkiem lub dzieckiem.
● Dlaczego?
- Osoby te, składając zeznanie po terminie, tracą bowiem prawo do obliczenia podatku na preferencyjnych zasadach, co może dla nich oznaczać znaczną różnicę w podatku do zapłaty. Nie zmieni tego nawet wyrażenie czynnego żalu.
● Przejdźmy teraz do ulgi odsetkowej. Zaszły tu pewne zmiany po ostatniej nowelizacji ustawy o PIT, która obowiązuje od 1 stycznia 2009 r., ale ma już zastosowanie do rozliczenia za 2008 rok. Co się zmieniło w tym zakresie?
- Począwszy od rozliczenia za rok 2008, podatnikom, którzy do końca 2006 roku zaciągnęli kredyt mieszkaniowy, przysługuje również możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania odpowiedniej części wydatków na spłatę odsetek od tzw. kredytu refinansowego. Innymi słowy, osoby, które zdecydowały się na spłatę pierwotnego kredytu mieszkaniowego innym kredytem pośrednio finansującym cele mieszkaniowe (kredyt refinansowy), będą mogły obniżyć podstawę opodatkowania o wartość zapłaconych odsetek od nowego kredytu. Również odsetki od kolejnego kredytu, finansującego pierwszy kredyt refinansowy, będą mogły podlegać odliczeniu w rocznym zeznaniu podatkowym. Należy jednak pamiętać, że stosowanie odliczenia z tytułu odsetek od kredytu mieszkaniowego, a teraz również kredytu refinansującego jest uzależnione od spełnienia wielu warunków.
● Jakich?
- Z umowy pierwotnego kredytu mieszkaniowego powinno wynikać, że dotyczy ona jednej z inwestycji mieszkaniowych wymienionej w przepisach. Dodatkowo, aby skorzystać z odliczenia, podatnik lub jego małżonek nie mógł korzystać z tzw. dużej ulgi budowlanej bądź ulgi wynikającej z gromadzenia oszczędności w kasie mieszkaniowej. Jednocześnie wydatki powinny dotyczyć odsetek zapłaconych łącznie przez oboje małżonków. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, odliczeń dokonuje się zgodnie z ich wnioskiem. Odliczeniu podlegają odsetki zapłacone do upływu terminu określonego w umowie o pierwotny kredyt mieszkaniowy zawartej przed 1 stycznia 2007 r., nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2027 r.
● Czy odliczeniu podlegają jedynie odsetki od kredytów refinansowych zaciągniętych w polskich bankach?
- Nie tylko. Znowelizowane przepisy podatkowe uprawniają podatnika do odliczenia odsetek, również w sytuacji, jeżeli kredyt refinansowy został zaciągnięty w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej mających siedzibę w kraju Unii Europejskiej, w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Szwajcarii.
