Obowiązek podatkowy w VAT od wpłaconego wadium powstanie z chwilą wyłonienia nabywcy nieruchomości w przetargu – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach.
Wyrok dotyczył sprzedaży nieruchomości w przetargu. Warunkiem udziału w nim jest wniesienie wadium, co wynika m.in. z rozporządzenia Rady Ministrów z 14 września 2004 r. (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2213). Jest ono zwracane wszystkim, którzy nie zostali wybrani przez organizatora licytacji. W przypadku zwycięzcy jest ono zaliczane na poczet ceny lub przepada na rzecz sprzedającego, gdy nabywca bez usprawiedliwienia nie sfinalizuje umowy, co wynika z art. 704 kodeksu cywilnego i z art. 41 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1899 ze zm.).
Spółka, która wystąpiła z wnioskiem o interpretację, twierdziła, że obowiązek podatkowy w VAT z tytułu wpłaconego wadium powstanie dopiero z chwilą zawarcia notarialnej umowy sprzedaży. Przywołała regulamin przetargu, zgodnie z którym wadium przepada na rzecz spółki, jeśli oferent uchyli się od zawarcia umowy. Dopóki więc taka umowa nie zostanie zawarta, dopóty nie można traktować wpłaty jako zaliczki na poczet nabycia nieruchomości – argumentowała. Nie jest to więc zdaniem spółki część zapłaty dokonanej przed dostawą towaru w rozumieniu art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, a obowiązek podatkowy powstanie dopiero z chwilą zawarcia aktu notarialnego na podstawie reguły ogólnej, o której mowa w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT.
Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, który zwrócił uwagę, że między wpłatą wadium a dostawą towaru (nieruchomości) istnieje ścisły związek. Skoro wyborowi nabywcy nieruchomości towarzyszy wpłata wadium, to już w tym momencie następuje zapłata części ceny. Obowiązek podatkowy powstanie przed dostawą towaru, w momencie wyboru nabywcy nieruchomości na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy o VAT – stwierdził dyrektor KIS.
Zgodził się z tym również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. Nie miał wątpliwości, że wadium spełnia funkcję zaliczkową, a więc jest jednym ze świadczeń, w których przypadku obowiązek podatkowy powstaje przed dostawą towaru na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy o VAT. W tym przypadku nie następuje to w chwili wpłaty wadium, a w momencie gdy zostanie wybrany zwycięzca przetargu. Wtedy bowiem jednoznacznie zostaną określone podmiotowe i przedmiotowe warunki dostawy towaru, a wadium będzie mogło być potraktowane jako wcześniejsze uiszczenie części zapłaty.
WSA przypomniał, że takie stanowisko prezentowały już inne sądy administracyjne, np. NSA w wyroku z 20 marca 2012 r. (sygn. akt I FSK 834/11) i z 22 września 2010 r. (I FSK 1434/09) oraz prawomocne orzeczenie WSA w Rzeszowie z 10 maja 2016 r. (I SA/Rz 225/16) i WSA w Szczecinie z 14 kwietnia 2016 r. (I SA/Sz 179/16).
Wyrok nie jest prawomocny.
orzecznictwo
Wyrok WSA w Gliwicach z 29 czerwca 2022 r. (sygn. akt I SA/Gl 139/22) www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
