Czy dokument pobrany z aplikacji e-TOLL PL BILET umożliwia odliczenie VAT. W jaki sposób wystawić faktury dokumentujące zamianę działek o różnej wartości między firmami. Jaka stawka VAT przy świadczeniu usług celnych dla zagranicznych kontrahentów. Czy trzeba opodatkować nieodpłatne przekazanie kontrahentowi towarów o jednostkowej cenie nabycia nieprzekraczającej 20 zł. Odpowiadamy na pytania.

Czy można odliczyć VAT na podstawie e-biletu autostradowego pobranego w formie dokumentu PDF z aplikacji e-TOLL PL BILET?
Z par. 3 pkt 4 rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur wynika, że faktura dokumentująca przejazd autostradą płatną powinna zawierać:
  • numer i datę wystawienia,
  • imię i nazwisko lub nazwę podatnika,
  • numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku,
  • informacje pozwalające na identyfikację rodzaju usługi,
  • kwotę podatku,
  • kwotę należności ogółem.
Z przepisów rozporządzenia o fakturach (ani z żadnych innych przepisów) nie wynika przy tym, że faktura dokumentująca przejazd autostradą płatną musi mieć formę papierową. Uważam w związku z tym, że faktury dokumentujące przejazdy autostradami płatnymi faktury zawierające dane określone w par. 3 pkt 4 rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur mogą być wystawiane w formie elektronicznej. Jeżeli zatem dokument do pobrania w formacie PDF w aplikacji e-TOLL PL BILET zawiera wymienione dane (co jest niemal pewne), stanowi on fakturę dokumentująca przejazd autostradą płatną, a w konsekwencji można na jego podstawie odliczyć VAT.
Podstawa prawna
par. 3 pkt 4 rozporządzenia ministra finansów z 29 października 2021 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz.U. poz. 1979)
Firmy A i B zamierzają zamienić się działkami stanowiącymi tereny budowlane, a więc opodatkowanymi VAT według stawki 23 proc. Przy czym działka należąca do firmy A ma niższą wartość, dlatego firma A dopłaci firmie B kwotę stanowiącą różnicę w wartości działek. Na jakie kwoty powinny wystawić faktury firmy A i B?
Dwie podstawowe czynności podlegające opodatkowaniu VAT to odpłatne dostawy towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). O odpłatności dostaw towarów oraz świadczenia usług można mówić wtedy, gdy są dokonywane za wynagrodzeniem. Wynagrodzenie to najczęściej ma formę pieniężną, jednak nie zawsze tak jest. Odpłatnymi dostawami towarów oraz odpłatnie świadczonymi usługami są również czynności wykonywane za wynagrodzeniem w naturze (np. w szczególności w formie towarów lub usług), w tym transakcje barterowe (zamiana towarów na towary, towarów na usługi, usług na usługi oraz usług na towary) lub częściowo barterowe. A zatem w przedstawionej sytuacji z punktu widzenia VAT dokonane zostaną dwie odpłatne dostawy działek.
W świetle art. 29a ustawy o VAT przyjmuje się przy tym, że podstawę opodatkowania w przypadku zapłaty w naturze należy ustalać na podstawie wartości otrzymywanych towarów lub usług, a nie na podstawie wartości przekazywanych towarów lub usług. Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby do sztucznych różnic w podstawach opodatkowania przy transakcjach barterowych mieszanych, tj. transakcji barterowych, w których świadczenia nie są ekwiwalentne i jedna ze stron dopłaca różnicę w pieniądzu (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 stycznia 2016 r., nr IBPP2/4512-861/15/AB czy interpretacja indywidualna dyrektora IS w Warszawie z 13 grudnia 2016 r., nr 1462-IPPP1.4512.745.2016.2.AS).
Powoduje to, że w przedstawionej sytuacji wystąpią dwie dostawy działek opodatkowane VAT według stawki 23 proc., przy czym:
  • podstawą opodatkowania dostawy działki przez firmę A będzie pomniejszona o VAT wartość działki otrzymywanej w zamian od firmy B,
  • podstawą opodatkowania dostawy działki przez firmę B będzie pomniejszona o VAT suma wartości działki otrzymywanej w zamian od firmy A i kwoty dopłaty.
W efekcie kwoty podstawy opodatkowania i VAT z tytułu obu dostaw będą takie same (skoro obie dostawy są opodatkowane VAT według stawki 23 proc.). Oznacza to, że faktury dokumentujące obie dostawy działek powinny zostać w przedstawionej sytuacji wystawione na takie same kwoty.
Podstawa prawna
art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 29a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2427)
Podatnik prowadzący agencję celną świadczy usługi odpraw celnych w Polsce dla kontrahentów z Ukrainy i Rosji. Czy powinien stosować stawkę 0 proc. czy NP (nie podlega)?
Opodatkowaniu VAT w Polsce podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). A contrario – nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce odpłatne świadczenie usług poza terytorium Polski. O tym, czy świadczenie usług ma miejsce na terytorium kraju, decydują przepisy o miejscu świadczenia usług, tj. przede wszystkim art. 28a–28o ustawy o VAT. Regulacje te nie przewidują szczególnego sposobu ustalania miejsca świadczenia usług celnych. W konsekwencji miejsce świadczenia takich usług należy ustalać na zasadach ogólnych określonych w art. 28b ustawy o VAT.
Zasadą jest, że miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej (zob. art. 28b ust. 1 ustawy o VAT). Nieliczne wyjątki od tej zasady określają ust. 2–4 art. 28b ustawy o VAT, jednak z treści pytania nie wynika, aby któryś z nich mógł mieć w przedstawionych przypadkach zastosowanie.
Powoduje to, że miejsce świadczenia wskazanych usług znajduje się na terytorium państw kontrahentów, a więc poza terytorium Polski. Świadczenie tych usług nie podlega zatem opodatkowaniu VAT w Polsce i należy je dokumentować fakturami bez danych dotyczących stawki podatku (ewentualnie ze stawką NP) i kwoty VAT (art. 106a pkt 2 lit. b w zw. z art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT).
Podstawa prawna
art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 28b, art. 106a pkt 2 lit. b, art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2427)
Podatnik X zamierza nieodpłatnie przekazać swojemu kontrahentowi kilkaset oznaczonych logo podatnika długopisów (w celu wręczania ich przez kontrahenta jego klientom). Cena zakupu jednego długopisu wyniosła 6 zł netto i w związku z ich zakupem podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia. Czy przekazanie to może zostać potraktowane jako niepodlegające opodatkowaniu VAT przekazanie prezentów o małej wartości?
Na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT podlegać opodatkowaniu VAT może przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Przepisu tego nie stosuje się jednak do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika (art. 7 ust. 3 ustawy o VAT), przez prezenty o małej wartości rozumie się zaś m.in. przekazywane przez podatnika jednej osobie towary, których przekazania nie ujęto w tzw. ewidencji prezentów, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 20 zł.
Wskazać przy tym należy, że z punktu widzenia uznania towarów za takie prezenty o małej wartości istotna jest wyłącznie ich cena jednostkowa (ewentualnie jednostkowy koszt wytworzenia), a nie łączna wartość przekazywanych kontrahentowi towarów. W konsekwencji wyłączenie opodatkowania dotyczące prezentów o małej wartości może mieć zastosowanie również wtedy, gdy przekazywana jest znaczna liczba towarów o niewielkiej wartości. Potwierdzają to w udzielanych wyjaśnieniach organy podatkowe, np. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 16 marca 2020 r. (nr 0113-KDIPT1-1.4012.19.2020.2.ŻR). W interpretacji tej czytamy, że „w celach promocyjnych Spółka nieodpłatnie przekazuje swoim kontrahentom lub potencjalnym kontrahentom różne materiały reklamowe (np. długopisy, smycze do kluczy, kubki, torby, czapki, itp.). (…) Materiały przekazywane są kontrahentom lub potencjalnym kontrahentom Spółki z reguły w opakowaniach zbiorczych w celu ich dalszej dystrybucji (rozdania). (…) W zależności od rodzaju materiałów reklamowych, w opakowaniach zbiorczych mogą znajdować się ilości od kilku (np. kubki) do kilkuset sztuk (np. długopisy lub smycze) towaru. Łączna wartość towarów w opakowaniu zbiorczym może przekraczać 10 zł netto, jednakże jednostkowa cena nabycia lub koszt wytworzenia towaru nie przekracza 10 zł netto. (…) Mając na względzie (…) przedstawiony opis sprawy, wskazać należy, że nieodpłatne przekazanie towarów, których jednostkowa cena nabycia/koszt wytworzenia (bez podatku) – określone w momencie przekazywania – nie przekracza 10 zł, nie stanowi dostawy towarów i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wynika to z faktu, że przekazywane towary stanowią prezenty o małej wartości, o których mowa w art. 7 ust. 4 ustawy, a ich przekazanie następuje na cele związane z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy”.
W przedstawionym stanie faktycznym jednostkowa cena netto przekazywanych długopisów wynosi 6 zł. Jednocześnie ich przekazanie kontrahentowi nastąpi na cele związane z prowadzoną przez podatnika X działalnością gospodarczą. W konsekwencji przekazanie kontrahentowi przedmiotowych długopisów nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT jako przekazanie prezentów o małej wartości na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika X (przy czym nie będzie wiązać się to z utratą prawa do odliczenia podatku przy ich nabyciu).
Podstawa prawna
art. 7 ust. 2–4 oraz art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2427)