Jeżeli kurator procesowy jest zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług, to sąd podwyższa jego wynagrodzenie o kwotę tego podatku – stwierdził w niedawnej uchwale Sąd Najwyższy.

Na razie nie pojawiło się jej pisemne uzasadnienie, ale daje ona nadzieję wielu kuratorom, nie tylko procesowym, na korzystne rozstrzygnięcie ich podatkowego problemu.
Pisaliśmy o nim w artykule „VAT zniechęca prawników do bycia kuratorem” (DGP nr 103/2021). Zwróciliśmy wtedy uwagę na to, że sądy podwyższają o VAT wynagrodzenie adwokatów i radców prawnych, gdy pełnią oni funkcję pełnomocnika z urzędu. Wynika to bowiem wprost z przepisów wykonawczych – rozporządzeń ministra sprawiedliwości.
Sądy nie robią tego natomiast, gdy prawnik pełni funkcję kuratora, np. kuratora strony nieznanej z miejsca pobytu. W tym wypadku bowiem brakuje odpowiedniej podstawy prawnej. W takiej sytuacji radca prawny i adwokat muszą odprowadzić VAT, co wielokrotnie stwierdzał dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach indywidualnych (np. z 2 grudnia 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1- 2.4012.633.2020.2.IR).
W uchwale z 5 listopada br. SN rozwiązał ten problem, ale tylko częściowo. Uchwała dotyczy bowiem tylko kuratorów procesowych ustanowionych na podstawie art. 69 par. 1 kodeksu postępowania cywilnego (czyli np. gdy brak jest osób uprawnionych do reprezentowania spółki przed sądem).
Teza uchwały nie odnosi się wprost do kuratorów spadku i kuratorów ustanawianych w sytuacji, gdy nie jest znane miejsce pobytu strony pozwanej.
– Nie wiadomo, czy sądy powszechne będą chciały zastosować uchwałę Sądu Najwyższego rozszerzająco – zastanawia się radca prawny z Nowego Sącza Grzegorz Dąbrowski. Jego zdaniem kluczowe będzie pisemne uzasadnienie Sądu Najwyższego. Ekspert nie ma wątpliwości, że orzeczenie jest słuszne.
– Nie załatwia ono jednak sprawy, bo do całkowitego usunięcia luki prawnej potrzebna jest interwencja ministra sprawiedliwości – mówi Grzegorz Dąbrowski.
W lipcu br. złożył on skargę do Trybunału Konstytucyjnego w kwestii kuratorów ustanowionych na podstawie art. 144 par. 1 kodeksu postępowania cywilnego. Czeka ona na rozpatrzenie. Pisaliśmy o tym w artykule „VAT od kuratorów trafił do Trybunału Konstytucyjnego” (DGP nr 137/2021).

orzecznictwo

Uchwała SN z 5 listopada 2021 r., sygn. akt III CZP 68/20. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia