Przedsiębiorca prowadzi zakład fryzjerski. Od kilku lat korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Wcześniej miał status podatnika VAT czynnego i w tym okresie nabył części do pojazdów samochodów (PKWiU 45.3), które zamierzał wykorzystać do naprawy posiadanego samochodu – środka trwałego.
Od nabycia tych części przedsiębiorcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, z którego skorzystał. Wydatki poniesione na nabycie części zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia (kilka lat temu). Obecnie przedsiębiorca zamierza sprzedać posiadane części samochodowe za 2000 zł i już się umówił z nabywcą (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej), że do transakcji dojdzie 2 grudnia 2019 r. Sprzedaż zostanie zaewidencjonowana na kasie rejestrującej. Jak przedsiębiorca powinien rozliczyć VAT – w szczególności czy może tu zastosować zwolnienie podmiotowe z podatku – oraz PIT. Prowadzący zakład fryzjerski rozlicza PIT na zasadach podatku liniowego, prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową, natomiast zaliczki na PIT opłaca za okresy miesięczne.

VAT

Opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (zob. art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). Sprzedaż części do samochodu nabytych uprzednio do majątku firmowego niewątpliwie podlega VAT jako odpłatna dostawa towarów. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że przedsiębiorca korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się bowiem od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 tys. zł. Przy czym do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Należy jednak zauważyć, że od 1 września 2019 r., stosownie do art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. g ustawy o VAT, zwolnień, o których mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT, nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw hurtowych i detalicznych części do:
pojazdów samochodowych (PKWiU 45.3),
– motocykli (PKWiU 45.4).
Zatem przedsiębiorca sprzedając części do pojazdów samochodowych (PKWiU 45.3), utraci prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego – i to nie tylko w stosunku do sprzedaży tych części, ale w ogóle. Oznaczać to będzie, że do świadczonych usług fryzjerskich trzeba będzie stosować stawkę 8 proc. – stosownie do par. 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia ministra finansów z 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2350).
Uwaga: Od 1 września 2019 r. – stosownie do art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. f ustawy o VAT – zwolnień, o których mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT, nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw niektórych towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie. Dotyczy to dostaw:
– preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
– komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
– urządzeń elektrycznych i nieelektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego (PKWiU 27),
– maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28).
Jeżeli fryzjer zdecyduje się na sprzedaż posiadanych części do pojazdów samochodowych, to utraci zwolnienie i będzie musiał się zarejestrować jako podatnik VAT czynny stosownie do art. 96 ust. 1 ustawy o VAT. Dalsza analiza zostanie więc przeprowadzona przy założeniu, że przedsiębiorca sprzeda części samochodowe 2 grudnia 2019 r. za cenę brutto 2000 zł i w konsekwencji dokona rejestracji dla celów VAT (jako podatnik VAT czynny) oraz wybierze zasady ogóle rozliczania VAT, tj. będzie składał miesięczne deklaracje VAT-7.
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów (zob. art. 19a ust. 1 ustawy o VAT). W analizowanej sprawie dostawa tych części i powstanie obowiązku podatkowego nastąpi 2 grudnia 2019 r.
Podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy lub osoby trzeciej (zob. art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Tak więc podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku (zob. art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT).
W analizowanej sprawie części do pojazdów samochodowych zostaną sprzedane za cenę 2000 zł brutto. A zatem kwotę podatku należnego trzeba naliczyć tzw. rachunkiem w stu.
Do dostawy tych części podatnik będzie musiał zastosować podstawową stawkę VAT wynoszącą aktualnie 23 proc. (zob. art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146aa pkt 1 ustawy o VAT). Nie można zastosować zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, gdyż po pierwsze przedsiębiorcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabycia tych części, a po drugie części te nie służyły wyłącznie działalności zwolnionej (gdyż w ogóle nie były wykorzystywane).
Podatek należny od dostawy tych części wyniesie zatem 373,98 zł (2 000 zł x 23 : 123).
Podstawa opodatkowania wyniesie zatem 1626,02 zł (2000 zł – 373,98 zł).
Podsumowując, w deklaracji VAT-7 za grudzień 2019 r. przedsiębiorca z tytułu sprzedaży tych części powinien wykazać podstawę opodatkowania 1626,02 zł oraz podatek należy 373,98 zł.
Uwaga: Nabywcą części ma być osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, a zatem przedsiębiorca – stosownie do obowiązku wynikającego z art. 111 ustawy o VAT – prawidłowo zamierza zaewidencjonować tę sprzedaż na kasie rejestrującej. Nie ma on natomiast obowiązku wystawienia faktury, chyba że nabywca zgłosi takie żądanie w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar (zob. art. 106b ust. 1, ust. 3 ustawy o VAT). Należy pamiętać, że w przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący sprzedaż (zob. art. 106h ustawy o VAT).

PIT

Ustawa o PIT dokonuje specyfikacji źródeł przychodów. Odrębnym źródłem przychodów jest m.in. pozarolnicza działalność gospodarcza wymieniona w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. W analizowanej sprawie przychody ze sprzedaży części samochodowych należy zakwalifikować właśnie do źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o PIT za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT (tj. pozarolniczej działalności gospodarczej), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
W analizowanej sprawie przychodem ze sprzedaży części samochodowych będzie kwota należna (2000 zł) pomniejszona o VAT (373,98 zł), tj. kwota 1626,02 zł. Zakładam, że uzyskana cena (2000 zł) odpowiada wartości rynkowej tych części.
Zgodnie z art. 14 ust. 1c ustawy o PIT za datę powstania przychodu, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, uważa się, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 1e, 1h–1j i 1n–1p ustawy o PIT, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1) wystawienia faktury, albo
2) uregulowania należności.
Datą powstania przychodu ze sprzedaży tych części będzie dzień ich sprzedaży, tj. 2 grudnia 2019 r.
Przedmiotem opodatkowania PIT jest dochód. Dochodem ze źródła przychodów, co do zasady, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym (zob. art. 9 ust. 1–2 ustawy o PIT).
W analizowanie sprawie koszty z tytułu sprzedaży tych części nie wystąpią obecnie, gdyż przedsiębiorca zaliczył poniesione na ich nabycie wydatki w dacie ich poniesienia (kilka lat temu). Zatem na potrzeby schematu rozliczenia przychód z tytułu sprzedaży tych części, czyli kwota 1626,02 zł, będzie dochodem, tj. podstawą opodatkowania PIT.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że przedsiębiorca rozlicza się na zasadach podatku liniowego. Właściwa dla niego jest zatem jednolita 19-proc. stawka PIT.
Zaliczka na PIT od przychodu uzyskanego ze sprzedaży tych części wyniesie zatem 308,94 zł (1626,02 zł x 19 proc.).
Uwaga: Obniżenie stawki PIT od 1 października 2019 r., dokonane ustawą z 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1835), nie dotyczy podatku liniowego.
Schemat rozliczenia sprzedaży części samochodowych*
1. JAKI PODATEK
PIT:
Przychody: 1626,02 zł
KUP: nie wystąpią (zostały rozliczone w latach poprzednich)
Zaliczka na PIT: 308,94 zł (1626,02 zł x 19 proc.)
VAT:
Podatek należny: 373,98 zł (2000 zł x 23 : 123)
Podatek naliczony: nie wystąpi (został odliczony w latach ubiegłych)
2. W JAKIEJ DEKLARACJI WYKAZAĆ PODATEK
PIT: Nie ma obowiązku składać deklaracji zaliczkowej; przedsiębiorca powinien jednak uwzględnić przychody z tej sprzedaży przy obliczeniu zaliczki na PIT za grudzień 2019 r., a po zakończeniu roku podatkowego uwzględnić je w PIT-36L.
VAT-7: W poz. 19 deklaracji VAT-7 za grudzień 2019 r. przedsiębiorca powinien wykazać podstawę opodatkowania w kwocie 1626,02 zł; a w poz. 20 podatek należny 373,98 zł.
3. TERMIN ZŁOŻENIA DEKLARACJI
PIT-36L: do 30 kwietnia 2020 r.
VAT-7 oraz JPK_VAT: do 27 stycznia 2020 r. (25 stycznia to sobota)
* w schemacie rozliczenia pominięte zostały inne zdarzenia/czynności
Podstawa prawna
•art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1, art. 19a, art. 29a, art. 41 ust. 1, art. 43 ust. 1 pkt 2, art. 96 ust. 1, art. 106b, art. 106h, art. 111, art. 113, art. 146aa pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2200);
•art. 9 ust. 1–2, art. 10 ust. 1 pkt 3, art. 14 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387; ost.zm. poz. 2200).
•par. 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia ministra finansów z 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2350).