W jakich przypadkach można wystawić faktury do biletów za przewozy autobusem
Kiedy z ulgi na zakup kas może skorzystać podatnik, który utracił prawo do zwolnienia podmiotowego z obowiązku ewidencjonowania
Czy można oznaczać wszystkie wystawiane faktury wyrazami „mechanizm podzielonej płatności”
Jaka będzie stawka VAT na drewno opałowe
Firma świadczy usługi przewozu osób autobusem. Za przewozy krótsze niż 50 km sprzedaje bilety jednorazowe (wydruki z kasy fiskalnej) oraz bilety miesięczne (również wydruki z kasy fiskalnej). Czy na życzenie pasażerów firma może wystawiać faktury do takich biletów, mimo że na nich nie jest wskazywany NIP nabywcy? Czy podobnie ma się rzecz w przypadku przewozów na odcinkach 50 km lub dłuższych?

Do ustawy o VAT 1 stycznia 2020 r. dodany został art. 106b ust. 5. Przepis stanowi, że w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym fakturę na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej wystawia się wyłącznie wtedy, gdy paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej. Przewidziano też sankcje dla podatników wystawiających faktury na rzecz podatników do sprzedaży udokumentowanej paragonami bez numeru VAT nabywcy oraz podatników ujmujących takie faktury w ewidencji VAT (art. 106b ust. 6 oraz art. 109a ustawy o VAT).

Należy jednak zauważyć, że bilety jednorazowe oraz bilety miesięczne, o których mowa, stanowią szczególnego rodzaju paragony (par. 27 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących). Powoduje to, że w świetle art. 106b ust. 5 ustawy o VAT istnieje możliwość wystawiania faktur dokumentujących świadczenie usług, których dotyczą te bilety, jednak nie mogą być to faktury wystawiane na rzecz podatników, w tym nie mogą zawierać NIP nabywcy (co stanowi jeden z przejawów wystawiania faktur na rzecz podatników).
Powyższe dotyczy biletów jednorazowych dotyczących przejazdów na odległość mniejszą niż 50 km oraz biletów miesięcznych. W przypadku biletów jednorazowych dotyczących przejazdów na odległość 50 km lub więcej rzecz ma się inaczej, gdyż bilety takie na podstawie par. 3 pkt 4 rozporządzenia o fakturach stanowią jednocześnie faktury. W konsekwencji do biletów takich nie powinny być wystawiane faktury, gdyż w istocie oznaczałoby to dokumentowanie tej samej sprzedaży za pomocą dwóch faktur.
Podstawa prawna
• art. 106b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106)
• par. 27 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz.U. poz. 816)
• par. 3 pkt 4 rozporządzenia ministra finansów z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz.U. poz. 1485)
Podatnik przekroczył limit zwolnienia z kasy fiskalnej w połowie października 2019 r., w związku z czym od 1 stycznia 2020 r. nie jest zwolniony z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na rzecz osób prywatnych za pomocą kasy rejestrującej. Nie kupił jednak dotychczas takiego urządzenia, gdyż tymczasowo nie występuje u niego sprzedaż na rzecz osób prywatnych. Czy kupując teraz kasę online, podatnik może jeszcze skorzystać z ulgi na zakup kasy? Przewidywane ponowne rozpoczęcie sprzedaży na rzecz osób prywatnych nastąpi w kwietniu 2020 r.

Ulgę na zakup kas przewiduje art. 111 ust. 4 ustawy o VAT. Obecnie korzystać z niej mogą przede wszystkim podatnicy, u których:

  • powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży i którzy w obowiązujących terminach rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, o których mowa w art. 111 ust. 6a ustawy o VAT (a więc kas online);
  • nie powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży i którzy rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, o których mowa w art. 111 ust. 6a ustawy o VAT, oraz dotychczas nie używali kas rejestrujących lub kas, o których mowa w art. 145a ust. 1 ustawy o VAT (tj. kas z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii), do prowadzenia ewidencji sprzedaży.
Mając to na uwadze, pragnę wyjaśnić, że moment powstania obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży wyznacza pierwsza sprzedaż, która musi zostać przez podatnika zaewidencjonowana za pomocą kasy rejestrującej (gdyż nie korzysta ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania). W przypadku wskazanego podatnika pierwsza taka sprzedaż wystąpi najprawdopodobniej dopiero w kwietniu 2020 r. W związku z tym nie ma przeszkód, aby podatnik ten skorzystał z ulgi na zakup kas (o ile nabyta przez niego kasa będzie kasą online). Warunkiem jest, aby za pomocą tej kasy została zaewidencjonowana pierwsza niekorzystająca ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaż na rzecz osoby prywatnej, która wystąpi po 31 grudnia 2019 r.
Podstawa prawna
• art. 111 ust. 4 i 6a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106)
Spółka z o.o. sprzedaje m.in. towary wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. W celu uniknięcia pomyłki przy wystawianiu faktur spółka chciałaby wyrazami „mechanizm podzielonej płatności” oznaczać wszystkie wystawiane faktury, niezależnie od dokumentowanych nimi towarów oraz kwoty należności ogółem. Czy postępowanie takie jest dopuszczalne?

Z 1 listopada 2019 r. weszły w życie przepisy określające obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności (dodany art. 108a ust. 1a ustawy o VAT). Towarzyszyło temu m.in. wprowadzenie obowiązku oznaczania niektórych faktur wyrazami „mechanizm podzielonej płatności”. Z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT wynika, że obowiązek ten istnieje, jeżeli łącznie spełnione są trzy warunki, tj. faktura:

  • jest wystawiana na rzecz podatnika (podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu VAT),
  • dokumentuje dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy o VAT,
  • jest wystawiana na kwotę należności ogółem (kwotę brutto) przekraczającą 15 tys. zł.
Ponieważ za naruszanie tego obowiązku przepisy określają sankcję, niektórzy podatnicy decydują się na oznaczanie wyrazami „mechanizm podzielonej płatności” wszystkich wystawianych faktur. Chociaż praktyka taka nie jest prawidłowa, postępującym tak podatnikom nie grożą z tego tytułu żadne sankcje. Potwierdził to minister finansów w objaśnieniach podatkowych z 23 grudnia 2019 r., wskazując, że „nie jest sankcjonowane umieszczanie na fakturze adnotacji «mechanizm podzielonej płatności» mimo braku takiego obowiązku”. Prowadzi to do wniosku, że można postępować we wskazany w treści pytania sposób.
Na marginesie dodać należy, że otrzymanie faktury oznaczonej wyrazami „mechanizm podzielonej płatności” nie przesądza o obowiązku opłacenia jej z zastosowaniem split paymentu. Potwierdził to minister finansów we wskazanych objaśnieniach, stwierdzając, że jeżeli nabywca otrzyma fakturą oznaczoną bez istnienia obowiązku wyrazami „mechanizm podzielonej płatności”, nie ma obowiązku jej regulowania z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.
Podstawa prawna
• art. 106e ust. 1 pkt 18a oraz art. 108a ust. 1a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106)
Czy to prawda, że od 1 kwietnia 2020 r. podwyższona zostanie z 8 proc. do 23 proc. stawka VAT na drewno opałowe? Z czego wynika ta zmiana?

Od 1 kwietnia 2020 r. będzie stosowana nowa treść załączników nr 3 i 10 do ustawy o VAT (formalnie nowa treść tych załączników weszła w życie 1 listopada 2019 r., jednak na mocy przepisów przejściowych od 1 listopada 2019 r. do 31 marca 2020 r. nie jest stosowana). Załączniki te nie wymieniają drewna opałowego, a w konsekwencji od 1 kwietnia 2020 r. będzie ono opodatkowane VAT według stawki 23 proc. (na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Obecnie drewno opałowe jest opodatkowane VAT według stawki 8 proc. na podstawie art. 41 ust. 2 w zw. z poz. 18 załącznika nr 3 do ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do 31 października 2019 r., lecz stosowanym do 31 marca 2020 r.) w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. A zatem prawdą jest, że 1 kwietnia 2020 r. podwyższeniu ulegnie stawka VAT na drewno opałowe. Zmiana ta wynikać będzie z rozpoczęcia stosowania nowego brzmienia załączników nr 3 i 10 do ustawy o VAT, które nie wymieniają drewna opałowego wśród towarów opodatkowanych według obniżonych stawek VAT.
Podstawa prawna
• art. 41 oraz załączniki nr 3 i 10 do ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106)
• art. 7 ust. 1 ustawy z 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1751)