Podatnik nie może zaskarżyć stanowiska gminy, w którym nie zgadza się ona na przyznanie ulgi uznaniowej.
Wczoraj Naczelny Sąd Administracyjny podjął bardzo istotną uchwałę dotyczącą przyznawania podatnikom tzw. ulg uznaniowych. Chodzi o rozstrzygnięcia w sprawie wniosków o umorzenie, rozłożenie na raty czy odroczenie zapłaty należności, które są dochodem jednostek samorządu terytorialnego. W tych przypadkach organ podatkowy, który jest właściwy do udzielenia ulgi, musi zapytać o zgodę gminę. Jeżeli nie będzie takiej zgody, naczelnik urzędu skarbowego nie może np. umorzyć podatku.
Siedmioosobowy skład Naczelnego Sądu Administracyjnego uznał, że postanowienie, w którym gmina nie udzieliła zgody na ulgę podatkową, nie podlega samoistnemu zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Nie oznacza to jednak, że stanowisko gminy nie podlega w ogóle kontroli. Sąd administracyjny powinien dokonać oceny legalności tego stanowiska przy okazji rozstrzygania skargi na decyzję organu podatkowego dotyczącą samej ulgi uznaniowej.
Jak wyjaśniła sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska-Nowacka, konieczność uzyskania zgody na udzielenie ulgi uznaniowej jest próbą pogodzenia polityki finansowej gminy z indywidualnym interesem podatnika. Zgoda gminy nie oznacza, że ulga zostanie przyznana. O tym decyduje organ podatkowy. Jednak jej brak ma bardzo poważne konsekwencje, bo wiąże organ podatkowy. Brak zgody gminy uniemożliwia przyznanie ulgi przez naczelnika urzędu skarbowego.
O tym, że samo postanowienie dotyczące zgody na udzielenie ulgi nie podlega zaskarżeniu, przesądzają same przepisy i jego charakter. Nie jest to postanowienie kończące sprawę. Niemniej jednak NSA dopuścił możliwość oceny legalności stanowiska organu gminy w ramach postępowania dotyczącego decyzji podatkowej.
Uchwała ma charakter abstrakcyjny, tzn. nie ma związku ze sprawą konkretnego podatnika. O jej podjęcie wystąpił prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego Janusz Trzciński, wskazując na duże rozbieżności w orzecznictwie. Niektóre składy orzekające dopuszczały możliwość bezpośredniego zaskarżenia postanowień, w których gminy nie zgadzały się na ulgi, inne kategorycznie odmawiały podatnikom takiego prawa. Sprawę dodatkowo komplikowało to, że negatywne stanowisko gminy, które nie podlega zażaleniu, wiąże organ podatkowy.
Sygn. akt II FPS 9/09