Do końca 2022 r. nie będzie stosowany art. 26 ust. 2e ustawy o CIT wobec należności wypłacanych przez płatników technicznych, czyli domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską – zakłada projekt opublikowanego niedawno rozporządzenia.
Remigiusz Fijak, Partner Associate w ID Advisory Sp. z o.o.
Ma ono zmienić dotychczasowe rozporządzenie zawieszające stosowanie przepisów o podatku u źródła (WHT).
Co się zmieniło
Od 2022 r. zostało odwieszone stosowanie przepisów o poborze tzw. podatku u źródła od wypłat przekraczających 2 mln zł. Zbiegło się to w czasie z wejściem w życie Polskiego Ładu, który dodatkowo te przepisy zmodyfikował.
Wprowadzone zmiany dotyczą m.in. dywidend wypłacanych przez spółki giełdowe za pośrednictwem domów maklerskich i banków prowadzących działalność maklerską, czyli za pośrednictwem podmiotów prowadzących rachunki papierów wartościowych albo rachunki zbiorcze. W praktyce podmioty te przejmują w odniesieniu do tych wypłat obowiązki płatnika podatku u źródła (tzw. płatnicy techniczni).
Wynika to z następujących przepisów wprowadzonych Polskim Ładem:
- art. 26 ust. 2ed ustawy o CIT, który przerzuca na płatnika technicznego obowiązek weryfikacji, czy został przekroczony próg istotności (2 mln zł) oraz czy występują wzajemne powiązania, o których mowa w art. 26 ust. 2e ustawy o CIT;
- art. 26 ust. 2ca ustawy o CIT, który zobowiązuje emitenta do przekazania tych informacji płatnikowi technicznemu.
W praktyce jednak przepisy te budzą istotne wątpliwości interpretacyjne oraz znacząco komplikują wypłatę dywidendy, w szczególności gdy jest możliwe niepobranie podatku na podstawie przewidzianych w przepisach zwolnień lub zastosowanie obniżonej stawki podatku zgodnie z postanowieniami międzynarodowej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Skąd wątpliwości
Zasadniczo art. 26 ust. 2c ustawy o CIT przenosi obowiązki płatnika z podmiotu wypłacającego należności (np. dywidendę) na podmiot prowadzący rachunki papierów wartościowych lub rachunki zbiorcze. Generalnie podatek może zostać niepobrany, jeśli zarząd podmiotu wypłacającego należności (np. dywidendę):
- złoży odpowiednie oświadczenie o posiadaniu odpowiednich dokumentów pozwalających na zastosowanie zwolnienia lub obniżonej stawki podatku oraz
- po przeprowadzeniu weryfikacji nie ma wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku.
Z przepisów wynika jednak, że takie oświadczenie może złożyć tylko „płatnik”. W omawianym wypadku nie jest nim spółka, tylko dom maklerski lub bank prowadzący działalność maklerską.
Problem w praktyce
Oznacza to, że zarząd spółki wypłacającej dywidendę nie może skutecznie złożyć oświadczenia o posiadaniu dokumentów pozwalających na niepobranie lub obniżenie podatku. Co zrozumiałe, banki i domy maklerskie stoją na stanowisku, że ich zarządy nie zajmują się weryfikacją sytuacji podatkowej klientów. W efekcie odmawiają składania oświadczeń pozwalających na niepobranie podatku lub zastosowanie obniżonej stawki.
Prowadzi to do sytuacji, w której skorzystanie ze zwolnienia z WHT jest możliwe jedynie w drodze uzyskania opinii o stosowaniu preferencji. Co ciekawe, w odróżnieniu od oświadczenia, które może złożyć tylko płatnik, krąg podmiotów mogących wystąpić o opinię jest szerszy i obejmuje podatnika, płatnika lub „podmiot dokonujący wypłaty należności za pośrednictwem podmiotów prowadzących rachunki papierów wartościowych albo rachunki zbiorcze”, czyli także spółkę wypłacającą dywidendę za pośrednictwem banku lub domu maklerskiego.
Mając taką opinię wydaną dla spółki, bank lub dom maklerski mógłby zastosować zwolnienie lub obniżoną stawkę podatku. Należy jednak pamiętać, że organy podatkowe mają na wydanie opinii aż sześć miesięcy i – jak pokazuje doświadczenie – w praktyce nie zamierzają wydawać opinii przed upływem ustawowego terminu.
Potrzebny nowy model
Treść obecnych przepisów wzbudziła wiele wątpliwości zarówno wśród emitentów, jak i płatników technicznych. W ramach dialogu z Ministerstwem Finansów wskazywali oni, iż mają obiektywne i poważne problemy z ustaleniem występowania powiązań i przekroczenia kwoty 2 mln zł. Tłumaczyli, że wykonanie ciążących na nich obowiązków jest w praktyce niemożliwe albo wyjątkowo trudne, a przez to nieproporcjonalnie kosztowne.
Na szczęście ich uwagi i zastrzeżenia znalazły zrozumienie w Ministerstwie Finansów.
Proponowane zawieszenie ma – jak wskazano w uzasadnieniu projektu rozporządzenia – służyć wykorzystaniu okresu do końca 2022 r. do ustalenia nowego modelu poboru WHT w sytuacji wypłaty należności od papierów wartościowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych i rachunkach zbiorczych. ©℗
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 26 ust. 2e ustawy o CIT – w konsultacjach publicznych