Orzeczenie NSA. Zysk przeznaczony na cele kultu religijnego nie zawsze bez CIT

Zwolnienie z opodatkowania dochodu przeznaczonego na cele kultu religijnego dotyczy spółki, w której jedynymi udziałowcami (akcjonariuszami) są kościelne osoby prawne. Nie dotyczy spółki, w której wspólnikami są inne spółki, a dopiero ich wspólnikami są kościelne osoby prawne – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Chodziło o art. 17 ust. 1 pkt 4b ustawy o CIT. Przepis ten zwalnia z podatku dochody spółek, których jedynymi udziałowcami (akcjonariuszami) są kościelne osoby prawne - w części przeznaczonej na cele wymienione w pkt 4a lit. b, czyli: kultu religijnego, oświatowo-wychowawcze, naukowe, kulturalne, charytatywno-opiekuńcze oraz na konserwację zabytków, prowadzenie punktów katechetycznych, inwestycje sakralne w zakresie: budowy, rozbudowy i odbudowy kościołów oraz kaplic, adaptację innych budynków na cele sakralne, a także innych inwestycji przeznaczonych na punkty katechetyczne i zakłady charytatywno-opiekuńcze.

CIT spółek należących do kościelnych osób prawnych

Sprawa dotyczyła spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której wspólnikami jest pięć innych sp. z o.o. Jedynymi udziałowcami tych spółek są z kolei odrębne kościelne osoby prawne. Innymi słowy, w każdej z tych pięciu spółek 100-proc. udziałowcem jest kościelna osoba prawna.

Spółka zamierzała przeznaczać część wypracowanego przez siebie dochodu na cele wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 4a lit. b ustawy. Uważała, że pieniądze te będą zwolnione z podatku, bo jak twierdziła, spełnia wymogi tej preferencji - jest podmiotem, którego jedynymi udziałowcami – mimo że za pośrednictwem wspólników (pięciu sp. z o.o.) - są kościelne osoby prawne.

Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji z 28 września 2021 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.322.2021.1.MZA) zwrócił uwagę na to, że zwolnieniem, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4b, są objęte tylko te podmioty, których bezpośrednimi i jedynymi udziałowcami (akcjonariuszami) są kościelne osoby prawne, pod warunkiem oczywiście przeznaczenia zysku na preferowane cele (wskazane w art. 17 ust. 1 pkt 4a lit. b).

Natomiast w tym wypadku wspólnikami spółki nie są podmioty mające kościelną osobowość prawną. Jej wspólnikami są inne sp. z o.o., w których udziały mają dopiero kościelne osoby prawne. To – jak stwierdził dyrektor KIS - nie daje spółce prawa do zwolnienia z podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4b.

Zwolnienia podatkowe trzeba interpretować ściśle

Organ przypomniał o zakazie rozszerzającej wykładni przepisów dotyczących zwolnień i ulg podatkowych. Taki zakaz wynika z licznych orzeczeń sądowych - dodał.

Jego zdanie podzielił WSA w Szczecinie (sygn. akt I SA/Sz 913/21). Wyjaśnił, że zwolnienie, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4b, ma wyraźnie charakter warunkowy, który nie został spełniony przez spółkę. Z przepisu wynika, że udziałowcami (akcjonariuszami) w spółce powinny być kościelne osoby prawne, a nie ulega wątpliwości, że spółki będące wspólnikami skarżącej nie są kościelnymi osobami prawnymi. Są nimi dopiero udziałowcy tych spółek – zauważył WSA.

Wyrok ten utrzymał w mocy sąd kasacyjny.

– Rozszerzające rozumienie przepisów o ulgach i zwolnieniach podatkowych stanowi wyjątek od zasady powszechności opodatkowania i dlatego za każdym razem wymaga wnikliwej analizy stanu faktycznego – uzasadnił sędzia Artur Kot.

Podkreślił, że w art. 17 ust. 1 pkt 4b ustawodawca wyraził wolę uprzywilejowania konkretnych podmiotów. Spółka do nich nie należy – orzekł NSA.