Kiedy minimalny podatek dochodowy dotyczy podatkowych grup kapitałowych

Z przepisów nie wynika wprost, czy PGK może nie płacić tej daniny jako podatnik rozpoczynający działalność. Kwestię tę rozstrzygnęły dopiero interpretacje indywidualne wydane przez dyrektora KIS.

Minimalnym podatkiem dochodowym mogą być objęte również podatkowe grupy kapitałowe. Dotyczy to tych PGK, które:

a) w roku podatkowym poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż zyski kapitałowe lub

b) osiągnęły dochód z przychodów innych niż zyski kapitałowe, który nie przekracza 2 proc. całości tych przychodów.

Odrębny podatnik CIT

Podatkowe grupy kapitałowe są szczególną formą podmiotu gospodarczego w polskim prawie podatkowym. Zasady ich tworzenia oraz rejestracji reguluje art. 1a ustawy o CIT. Zgodnie z nim PGK uzyskuje status podatnika CIT w momencie, gdy umowa o jej utworzeniu zostanie zarejestrowana przez naczelnika urzędu skarbowego, właściwego ze względu na siedzibę spółki dominującej.

Warto zauważyć, że przepisy dotyczące minimalnego podatku dochodowego precyzyjnie wskazują podmioty, które mogą zostać wyłączone z jego płacenia. Do grupy tych podmiotów zaliczają się np. podatnicy rozpoczynający działalność. Jednakże ustawodawca wyraźnie wykluczył z tego grona jednostki wymienione w art. 19 ust. 1a ustawy o CIT, w tym te powstałe w wyniku przekształceń, połączeń lub podziałów. Ważne jest to, że nowo powstałe PGK nie zostały wyraźnie wskazane w tym wyłączeniu.

Rozpoczęcie działalności

Pojęcie „rozpoczęcie działalności” nie jest jednoznacznie zdefiniowane w ustawie o CIT, co rodzi problemy interpretacyjne. Z tego powodu należy odnieść się do praktyki interpretacyjnej dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, która traktuje PGK jako podatnika rozpoczynającego działalność. Przykładem są interpretacje indywidualne z 21 stycznia 2020 r. (sygn. 0114-KDIP2-1.4010.493.2019.1.MR) oraz z 16 maja 2019 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.133.2019.1.AS).

Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 20 czerwca 2022 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.187.2022.1.AW) wskazuje, że PGK, z momentem rejestracji umowy o jej utworzeniu przez naczelnika urzędu skarbowego, uzyskuje status podatnika CIT. Jest to istotne, ponieważ PGK nie jest prawnym następcą żadnej ze spółek, które ją tworzą – jej odrębna podmiotowość prawno-podatkowa zaczyna się od chwili rejestracji umowy o utworzeniu PGK.

Wyłączenie z obowiązku

Zgodnie z art. 24ca ust. 14 pkt 1 ustawy o CIT, podatnicy, którzy rozpoczęli działalność w danym roku podatkowym, nie są objęci przepisami o minimalnym podatku dochodowym przez trzy kolejne lata podatkowe: w roku rozpoczęcia działalności oraz w dwóch kolejnych latach.

Na podstawie tego przepisu oraz ugruntowanej linii interpretacyjnej dyrektora KIS, nowo utworzona PGK, będąca nowym podatnikiem CIT, korzysta z wyłączenia z obowiązku zapłaty podatku minimalnego przez trzy lata – w roku rozpoczęcia działalności oraz w dwóch następnych latach podatkowych.

Jednocześnie, jeśli PGK nie powstała na skutek zdarzeń restrukturyzacyjnych, takich jak przekształcenia, połączenia czy podziały, określonych w art. 19 ust. 1a ustawy o CIT, również ma prawo do wyłączenia z obowiązku płacenia podatku minimalnego. Takie stanowisko potwierdziła interpretacja indywidualna z 4 stycznia 2024 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.612.2023.2.END).

Wskazówki dla podatników

Decyzja o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej powinna być starannie przemyślana i poprzedzona analizą, która uwzględnia nie tylko spełnienie wymogów formalnych, lecz także potencjalne konsekwencje podatkowe. Utworzenie PGK nie jest optymalnym rozwiązaniem dla każdej grupy kapitałowej, dlatego wcześniej należy wziąć pod uwagę m.in. takie czynniki jak planowane zmiany organizacyjne czy możliwość skorzystania ze zwolnień z CIT na podstawie uzyskanej decyzji o wsparciu.

Symulacja wyników podatkowych PGK na przyszłe lata może być również niezbędna, aby ocenić, czy grupa spełni swoje cele finansowe. Zwolnienie nowo utworzonej PGK z podatku minimalnego przez trzy lata podatkowe może stanowić wartość szczególnie dla tych grup, które ponoszą straty lub mają niski poziom rentowności.

Zastosowanie tego wyłączenia pozwala PGK na wsparcie realizacji długoterminowych strategii biznesowych. Dodatkowo brak obowiązku zapłaty minimalnego podatku dochodowego przez pierwsze trzy lata działalności to realna oszczędność, którą można przeznaczyć na rozwój działalności oraz realizację nowych inwestycji. ©℗