Pracodawcy, którzy w 2020 r. prowadzili zakładowy fundusz świadczeń socjalnych mają obowiązek dokonania ostatecznej korekty odpisów do końca grudnia. Muszą przeliczyć odpis ponownie i ustalić jego wartość całoroczną, uwzględniając faktyczną przeciętną liczbę pracowników w roku kalendarzowym.
Ważne obowiązki: do 31 grudnia
Ostateczna korekta ZFŚS
Pracodawcy, którzy w 2020 r. prowadzili zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, mają obowiązek dokonania ostatecznej korekty odpisów do końca grudnia. Muszą przeliczyć odpis ponownie i ustalić jego wartość całoroczną, uwzględniając faktyczną przeciętną liczbę pracowników w roku kalendarzowym. Przypomnijmy, że wcześniej równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń na dany rok kalendarzowy pracodawcy przekazali na rachunek bankowy funduszu socjalnego w terminie do 30 września, z tym że do 31 maja przelali kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości odpisów podstawowych. W tym roku odpis nalicza się od kwoty bazowej stanowiącej przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2018 r. – 4134,02 zł. Odpis podstawowy na pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach pracy wynosi zatem 1550,26 zł.
Coroczny przegląd danych osobowych
Ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1070) wymaga od pracodawców, aby dokonywali przynajmniej raz w roku przeglądu danych osobowych zebranych i przetwarzanych w ramach działalności ZFŚS. Przegląd ten ma na celu zidentyfikowanie, a następnie usunięcie danych, które nie są niezbędne do celów, w jakich zostały zebrane. W ramach takiej weryfikacji dane powinny zostać ocenione pod kątem wszystkich celów, w jakich są przetwarzane – a więc zarówno
ustalania prawa do świadczeń i ich przyznania, jak i dochodzenia roszczeń przez pracodawcę czy przeciw niemu. Ustalenie, że konkretne dane są niezbędne do realizacji któregokolwiek z powyższych celów, pozwala na ich dalsze przechowywanie. Nie zawsze dotyczy to wszystkich zebranych danych, a jedynie tych niezbędnych – przy czym ocena każdorazowo zależeć będzie od konkretnego przypadku. Po skończonej weryfikacji rekomendowane jest sporządzenie protokołu z weryfikacji oraz wskazanie, jakie dokumenty lub dane zostały usunięte.
Spis z natury u podatników prowadzących PKPiR
Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów (PKPiR) są zobowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, m.in.: na koniec każdego roku podatkowego oraz na 1 stycznia. Przy czym obowiązek sporządzenia spisu z natury na 1 stycznia 2021 r. nie dotyczy podatników, którzy sporządzili spis z natury na 31 grudnia 2020 r. W tym przypadku zamiast spisu z natury na 1 stycznia 2021 r. do księgi wpisuje się spis z natury sporządzony na 31 grudnia 2020 r.
OD 1 stycznia
Kasy online dla kolejnej grupy podatników
Obowiązek rejestrowania transakcji za pośrednictwem kas fiskalnych online będą od 1 stycznia 2021 r. mieli podatnicy w przypadku:
a) świadczenia usług związanych z wyżywieniem wyłącznie świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz usług w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania,
b) sprzedaży węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych.
Uwaga! Termin ten może być jeszcze przesunięty w rozporządzeniu ministra finansów, ale według obecnych informacji na stronie MF resort nie ma takich planów.
NOWOŚCI W PRAWIE: OD 1 stycznia
Obowiązek zgłaszania do ZUS umów o dzieło
Od 1 stycznia 2021 r. dodano nowy ust. 17 w art. 36 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 695). Zgodnie z tym przepisem płatnik składek lub osoba fizyczna zlecająca dzieło informuje ZUS o zawarciu każdej umowy o dzieło, jeżeli umowa taka zawarta zostanie z osobą, która nie pozostaje z nim w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy nie wykonuje pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Obowiązek ten nie dotyczy więc przypadku, gdy pracodawca zawiera umowę o dzieło z własnym pracownikiem lub gdy – mimo że taki kontrakt formalnie zawarto z innym podmiotem – pracownik wykonuje pracę na rzecz pracodawcy. Przychód z takiej umowy jest bowiem traktowany jak przychód ze stosunku pracy, a płatnik ma obowiązek odprowadzać składki od łącznej kwoty. Zgłaszać dzieło musi nie tylko podmiot już mający status płatnika, a więc opłacający składki za siebie lub za zgłaszanych ubezpieczonych, lecz także osoba, która za nikogo składek nie opłaca i takiego statusu nie ma. Zawiadomienia trzeba dokonać w terminie siedmiu dni od dnia zawarcia kontraktu. Sam wymóg rejestracji umów o dzieło nie pociąga za sobą obowiązku odprowadzania żadnych składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne ani fundusze. Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt nowego rozporządzenia o wzorach druków ZUS. Określa on m.in. nowy formularz zgłoszeniowy: RUD-Zgłoszenie umowy o dzieło. Za jego właśnie pomocą płatnicy składek i osoby fizyczne będą od 1 stycznia 2021 r. raportować do ZUS o każdej tego rodzaju umowie.
Duże zmiany w podatkach dochodowych
Większość przepisów ustawy z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2123) wchodzi w życie 1 stycznia 2021 r. Ustawa ta m.in.:
• podnosi limit przychodów z 250 tys. euro do 2 mln euro – warunkujący wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
• likwiduje większość przypadków, w których określona działalność wyłącza opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
• obniża niektóre stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
• wprowadza limit odliczenia ulgi abolicyjnej,
• wprowadza zmiany w zakresie zasad opodatkowania spółek komandytowych i spółek jawnych,
• podwyższa limit przychodów uprawniających do stosowania przez podatników CIT stawki 9 proc.
• nakłada obowiązek sporządzania i podawania do publicznej wiadomości informacji o realizowanej strategii podatkowej.
Już 1 grudnia 2020 r. weszły w życie wynikające z tej ustawy zmiany wydłużające obowiązywanie rozwiązań wprowadzonych tarczami antykryzysowymi, które wspierają podatników w walce z COVID-19.
Estoński CIT
Także 1 stycznia 2021 r. wchodzi w życie ustawa z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2122). Wprowadza ona dwa alternatywne warianty opodatkowania:
• wzorowany na rozwiązaniu estońskim ryczałt od dochodów spółek kapitałowych, czyli system wiążący dochód do opodatkowania z kategoriami prawa bilansowego i polegający na znacznej modyfikacji podstawowych zasad opodatkowania, obowiązujących w ustawie o CIT (zmianie ulega m.in. moment powstania obowiązku podatkowego, podstawa opodatkowania, stawki podatkowe); ustawa przewiduje jednak wiele ograniczeń w stosowaniu tego rozwiązania, m.in. osiąganie rocznych przychodów w wysokości maksymalnie 100 mln zł (przy czym przychody te są liczone z uwzględnieniem kwoty należnego VAT);
• specjalny fundusz inwestycyjny, który umożliwi podatnikom szybsze rozliczenie amortyzacji środków trwałych w kosztach podatkowych bez ingerencji w dotychczasowe rozliczenia podatkowe.
Podatek cukrowy i opłata od małpek
Od 1 stycznia zostaną wprowadzone nowe daniny – podatek cukrowy i opłata od małpek. To efekt wejścia w życie ustawy z 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów (Dz.U. poz. 1492; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1493).
Opłatę od środków spożywczych, zwaną potocznie podatkiem cukrowym, będą musiały wpłacać do urzędu skarbowego podmioty wprowadzające na rynek krajowy napoje oraz syropy z dodatkiem cukrów będących monosacharydami lub disacharydami oraz środków spożywczych zawierających te substancje oraz substancji słodzących bądź kofeiny lub tauryny.
Opłata od małpek to z kolei dodatkowa opłata do opłaty za zezwolenie na obrót hurtowy napojami alkoholowymi w kraju, którą będzie uiszczać do urzędu skarbowego przedsiębiorca zaopatrujący przedsiębiorcę mającego zezwolenie na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży w napoje alkoholowe w opakowaniach jednostkowych o ilości nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml.
Wyższe stawki karty podatkowej
Obowiązujące w 2021 r. stawki karty podatkowej będą wyższe o ok. 3,6 proc. od stawek z 2020 r. Wynika to z obwieszczenia ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 5 listopada 2020 r. w sprawie stawek karty podatkowej i kwoty, do której można wykonywać świadczenia przy prowadzeniu niektórych usług, z wyjątkiem świadczeń dla ludności, oraz kwartalnych stawek ryczałtu od przychodów proboszczów i wikariuszy, obowiązujących w 2021 r. (M.P. z 2020 r. poz. 1083).
Przedsiębiorcy z prawami konsumentów
Od Nowego Roku niektóre przepisy dotyczące konsumenta (m.in. z kodeksu cywilnego) będzie się stosować do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie ma ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Dzięki temu przedsiębiorcy zyskają uprawnienia w zakresie niedozwolonych postanowień umownych (klauzul abuzywnych), rękojmi za wady, prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Zmiany te wynikają z ustawy z 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz.U. poz. 1495; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875).
Z ostatniej chwili
Slim VAT
Sejm 27 listopada uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która ma wejść w życie 1 stycznia 2021 r. Ustawa ta ma wprowadzić rozwiązania mające uprościć rozliczanie podatku od towarów i usług – tzw. pakiet Slim VAT, a także przewiduje zmiany w zakresie systemu zwrotu podatku podróżnym (TAX FREE). Proces legislacyjny nie jest jednak jeszcze zakończony, więc ostateczny kształt regulacji może ulec zmianie.
Stan prawny na 4 grudnia 2020 r.