Odstąpienie od zamiaru opodatkowania SK podatkiem dochodowym sprawia, że stają się one alternatywą dla spółek komandytowo-akcyjnych.
Spółki komandytowo-akcyjne (SKA) od 1 stycznia 2014 r. mają być obłożone CIT. To będzie oznaczać prawie dwukrotny wzrost obciążeń. Decyzję w tej sprawie w przyszłym tygodniu ma podjąć Sejm. Komplementariusze i akcjonariusze, nie czekając na ostateczne rozstrzygnięcia, podjęli już działania, które mają na celu optymalizację podatkową ich działalności. Jak się okazuje, nie zawsze jednak konieczne będzie przekształcenie SKA w inną spółkę lub korzystanie z międzynarodowych struktur optymalizacyjnych. Dla niektórych osób prowadzenie działalności w tej formie będzie korzystne również po Nowym Roku.
Wzmożony ruch w biznesie
Jak przyznaje Kamil Jastrzębski, doradca podatkowy w Accreo Tax & Legal, większość SKA już się przekształciła w spółki jawne lub właśnie to robi.
– Jednak w świetle najnowszych informacji płynących z Sejmu, z których wynika, że spółki komandytowe pozostaną poza CIT, korzystniejszym od strony prawnej będzie zmiana SKA właśnie w SK – stwierdza ekspert.
Różnica między spółką jawną i komandytową dotyczy odpowiedzialności wspólników za zobowiązania. W jawnej wszyscy odpowiadają bez ograniczeń, w komandytowej natomiast jedynie komplementariusz. Również w tym przypadku można ją jednak ograniczyć, powierzając rolę komplementariusza spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.
Pod względem podatkowym zarówno spółka jawna, jak i komandytowa są traktowane tak samo. Opodatkowani są bowiem wspólnicy (płacą daninę na bieżąco), a nie firma, i to według korzystnej, 19-proc. stawki. W SKA dodatkowym atutem jest odroczenie opodatkowania akcjonariusza do momentu wypłaty mu pieniędzy (dywidendy).
Rafał Śmigórski, doradca podatkowy i partner w Grant Thornton, przyznaje, że opodatkowania dywidendy będzie można uniknąć poprzez przekształcenie spółki komandytowo-akcyjnej w spółkę komandytową.
– Forma prawna spółki komandytowej będzie zatem nadal zapewniała wspólnikom wysokie bezpieczeństwo (analogiczne do bezpieczeństwa wspólników spółek kapitałowych), a jednocześnie opodatkowanie dochodów podatkiem w wysokości 19 proc. bez dodatkowego obciążania wypłacanych zysków – stwierdza ekspert.
Kamil Jastrzębski zwraca jednak uwagę, że obecnie nie ma takiej polskiej alternatywy dla SKA, która zapewniłaby analogiczny efekt podatkowy – czyli możliwość odroczenia jednokrotnego opodatkowania wygenerowanych zysków do momentu wypłaty dywidendy akcjonariuszom. Można go osiągnąć, jedynie budując struktury międzynarodowe.
Możliwość optymalizacji wciąż istnieje
Planowane zmiany w przepisach dotyczących SKA będą szczególnie istotne dla inwestorów wykorzystujących tego rodzaju spółki w ramach struktur z udziałem funduszy inwestycyjnych zamkniętych (FIZ). Fundusz taki jest zwolniony z podatku dochodowego, w efekcie, gdy otrzymuje zysk z SKA, nie musi odprowadzać od niego daniny.
– Opodatkowanie SKA podatkiem dochodowym sprawi, że struktury te przestaną być efektywne podatkowo – uważa Kamil Jastrzębski.
Rafał Śmigórski wyjaśnia jednak, że zachowanie dotychczasowych korzyści, jakie daje polska SKA, będzie możliwe poprzez wykorzystanie zaawansowanych struktur obejmujących zamknięte fundusze inwestycyjne oraz zagraniczne spółki osobowe, które mają zdolność do emitowania papierów wartościowych. Kamil Jastrzębski dodaje, że przykładowo warto rozważyć wykorzystanie luksemburskiej specjalnej spółki komandytowej (SCSp). Ekspert tłumaczy, że jest to nowa forma spółki osobowej wprowadzona w Luksemburgu w lipcu tego roku. Stanowi ona odpowiedź na potrzeby polskich grup kapitałowych. SCSp jako podmiot transparentny podatkowo (w praktyce nieopodatkowany – red.) dla celów luksemburskiego podatku dochodowego oraz podatku kapitałowego jest wehikułem, który daje m.in. możliwość emitowania papierów wartościowych.
– W Polsce działalność powinna być prowadzona również w ramach spółki transparentnej podatkowo (komandytowej, jawnej) – stwierdza z kolei Rafał Śmigórski. Ocenia jednak, że dostępność tych rozwiązań (w szczególności z perspektywy kosztów utworzenia i utrzymania takich struktur) będzie znacząco mniejsza od wykorzystywanych do tej pory SKA.
Zmiany w podatkach od 2014 roku
Planowane przyznanie od 1 stycznia 2014 r. spółce komandytowo-akcyjnej podmiotowości podatkowej na gruncie CIT oznacza, że żaden ze wspólników – ani komplementariusz, ani akcjonariusz – nie będzie opodatkowany na bieżąco z tytułu prowadzonej przez SKA działalności gospodarczej. Mariusz Kołacki, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy, wyjaśnia, że to sama spółka będzie płacić 19-proc. CIT. Jednocześnie 19-proc. zryczałtowanym podatkiem objęta będzie wypłata zysku ze spółki do jej wspólników – analogicznie jak to jest w przypadku spółek z o.o. czy akcyjnych.
– Sposób opodatkowania wypłacanego zysku będzie jednak uzależniony od tego, czy jest on dokonywany na rzecz komplementariusza, czy też akcjonariusza – podkreśla Mariusz Kołacki.
W stosunku do komplementariusza przyjęto rozwiązanie eliminujące opodatkowanie na dwóch poziomach.
Rafał Ciołek, doradca podatkowy i dyrektor w KPMG, tłumaczy, że komplementariusz będzie mógł obniżyć podatek o kwotę odpowiadającą iloczynowi jego procentowego udziału w zysku i podatku należnego od dochodu spółki.
– Przykładowo jeżeli spółka zapłaciła 100 tys. zł podatku, a komplementariusz ma 1 proc. udziału w zysku, to od swojego podatku w związku z wypłatą będzie mógł odliczyć 1 tys. zł – mówi Rafał Ciołek.
Jednak stosowanie tego mechanizmu ograniczono w czasie. Ekspert KPMG wyjaśnia, że dotyczy to sytuacji, w której dzień dywidendy nastąpi w innym roku podatkowym niż bezpośrednio następujący po roku, w którym SKA osiągnęła zysk podlegający podziałowi.
– W takim przypadku możliwość potrącenia podatku zapłaconego przez spółkę będzie istnieć jedynie w kolejnych pięciu latach podatkowych liczonych od końca roku podatkowego następującego po roku osiągnięcia przez nią dochodu – mówi Rafał Ciołek.
Akcjonariusz bez prawa do odliczenia
Status podatkowy akcjonariusza SKA zostanie de facto zrównany ze statusem udziałowca spółki z o.o. lub akcjonariusza spółki akcyjnej. Zdaniem Kamila Lewandowskiego, doradcy podatkowego, partnera w FL Tax, w niektórych przypadkach będzie nawet mniej korzystny; przykładowo na skutek braku zwolnienia dla odsetek czy opłat licencyjnych wypłacanych pomiędzy podmiotami powiązanymi.
– Rezultatem zmian będzie opodatkowanie dochodu uzyskiwanego przez SKA 19-proc. podatkiem, a następnie opodatkowanie dywidendy wypłacanej akcjonariuszowi, co w przypadku akcjonariuszy – osób fizycznych prowadzi do efektywnego obciążenia na poziomie 34,39 proc. – stwierdza Kamil Lewandowski.
Także w ocenie Mariusza Kołackiego negatywne skutki zmian najbardziej odczują akcjonariusze SKA będący osobami fizycznymi.
– W ich przypadku wystąpi klasyczny przypadek podwójnego opodatkowania w sensie ekonomicznym – potwierdza ekspert kancelarii Ożóg.
Dodaje, że akcjonariusze będący spółkami kapitałowymi będą mogli nadal uniknąć podwójnego opodatkowania. – W ich przypadku zastosowanie będzie mieć zwolnienie przewidziane dotychczas dla dywidend wypłacanych przez spółki kapitałowe – stwierdza Mariusz Kołacki.
Ekspert wyjaśnia, że warunkiem jego stosowania jest posiadanie przez spółkę kapitałową udziału w kapitale zakładowym SKA (nie mniej niż 10 proc.) oraz czas utrzymywania tego udziału nie krótszy niż 2 lata.
– Zwolnienie dotyczy dywidendy wypłaconej z zysku wypracowanego, począwszy od 1 stycznia 2014 r. – podkreśla Mariusz Kołacki.
Przepisy przejściowe i rok obrotowy
Z uwagi na już istniejące struktury wykorzystujące SKA istotne znaczenie mają przepisy przejściowe. Zgodnie z nimi nowe regulacje zaczną obowiązywać dla spółek od pierwszego dnia ich nowego roku obrotowego, rozpoczynającego się po zmianie przepisów, jeżeli ich rok obrotowy jest różny od kalendarzowego. Zdaniem Kamila Lewandowskiego pozwala to na kontynuowanie podatkowych przywilejów przez pewien czas.
– Umiejętne skorzystanie z tych przepisów pozwoli na przedłużenie życia SKA nawet do końca października 2015 r., przy czym dla realizacji tego scenariusza niezbędne może się jednak okazać utworzenie nowej spółki komandytowo-akcyjnej – wskazuje Kamil Lewandowski.
Negatywne skutki zmian najbardziej odczują akcjonariusze SKA będący osobami fizycznymi
Etap legislacyjny
Projekt zmian w ustawie o PIT i CIT przed drugim czytaniem w Sejmie