To najważniejsze zmiany jakie planuje od 1 stycznia 2026 r.Ministerstwo Finansów. Poinformował o nich na dzisiejszej konferencji Jarosław Neneman wiceminister finansów i Andrzej Domański minister finansów i gospodarki. Fundacja rodzinna będzie też musiała zapłacić podatek z tytułu udziału w zagranicznych jednostkach kontrolowanych (CFC). Doprecyzowane zostaną też przepisy dotyczące opodatkowania w przypadku posiadania przez fundację rodzinną udziałów w zagranicznej spółce transparentnej podatkowo (np. luksemburska spółka SCSp).

Możliwe nadużycia

Zmiany dotyczące trzyletniej karencji mają przeciwdziałać agresywnej optymalizacji. Przypomnijmy, że dziś przepisy nie określają czasu jaki aktywa mają pozostać w fundacji zanim zostaną sprzedane. Z tego względu istnieje pokusa wykorzystywania fundacji rodzinnych jako pośrednika np. przy sprzedaży akcji lub udziałów spółek. To bowiem pozwala zaoszczędzić na podatku. Sprzedaż akcji lub udziałów spółek zwolniona z podatku na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT. Podatek (15-proc. CIT) pojawia się dopiero w momencie wypłaty pieniędzy z takiej sprzedaży na rzecz fundatora lub beneficjenta albo przekazania w związku z likwidacją fundacji. Gdyby natomiast akcje i udziały sprzedawał sam fundator, to musiałby zapłacić 19-proc. PIT i 4-proc. daninę solidarnościową (od nadwyżki dochodu ponad 1 mln zł).

Szef Krajowej Administracji Skarbowej często sprzeciwia się szybkiej sprzedaży udziałów lub akcji, gdy do odsprzedaży akcji lub udziałów dochodzi niedługo po wniesieniu ich do fundacji rodzinnej. Uważa, że w takich sytuacjach fundacja rodzinna jest wykorzystywana tylko dla korzyści podatkowych i dlatego odmawia wydania opinii zabezpieczającej przed zastosowaniem klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania. Zdarza się jednak, że szef KAS wydaje opinie zabezpieczające. Teraz ma być to jasne. Podatku nie będzie jeżeli aktywa (nie tylko udziały i akcje) zostaną sprzedane nie wcześniej jak po upływie trzech lat.

Najem krótkoterminowy

Z działalności dozwolonej określonej w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej, zostanie natomiast wyłączony najem krótkoterminowy. W przepisie tym wymienione są m.in. najem, dzierżawa, udostępnianie mienia do korzystania na innej podstawie.

Fiskus już teraz konsekwentnie twierdzi, że nie chodzi tu o najem krótkoterminowy. Problem w tym, że w sprawie zapadają korzystne dla podatników wyroki np. Wojewódzkiego Sąd Administracyjnego w Gdańsku - 19 czerwca 2024 r. (I SA/Gd 219/24) i WSA we Wrocławiu - z 26 marca 2025 r. (I SA/Wr 807/24) i WSA z Bydgoszczy z 9 kwietnia 2025 r. (I SA/Bd 107/25).