Wcześniej takie stanowisko wynikało z informacji zamieszczonej na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (podatki.gov.pl). Jednak to nie daje podatnikowi żadnej ochrony. Co innego urzędowe objaśnienia wydane na podstawie przepisów ordynacji podatkowej.
– Objaśnienia nie są źródłem prawa, nie wiążą bezpośrednio urzędów skarbowych, ale chronią podatników, którzy się do nich zastosowali – przypomina Małgorzata Samborska, doradca podatkowy i partner w Grant Thornton (patrz komentarz).
Dyrektor KIS inaczej
To ważne, bo wśród urzędników nie ma zgody co do wykładni przepisów dotyczącej korekty ulgi. Inaczej niż minister finansów zinterpretował je dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji z 17 września 2024 r. (sygn. 0115-KDIT3.4011.493. 2024.1.AWO) uznał bowiem, że jeśli ktoś po złożeniu zeznania sprzedał nieruchomość lub przekazał ją w darowiźnie, to nie może już wstecznie rozliczyć ulgi.
Chodzi tu o sytuację, w której prawo do ulgi jeszcze nie wygasło z powodu podatkowego przedawnienia (czyli zasadniczo przed upływem pięciu lat). Przypomnijmy, że ulga jest skierowana do właścicieli i współwłaścicieli budynków jednorodzinnych. Art. 26h ustawy o PIT nie precyzuje, w którym momencie podatnik musi być właścicielem (współwłaścicielem) budynku, aby móc skorzystać z tej preferencji.
Przez lata fiskus uważał, że ten warunek należy spełnić w momencie poniesienia wydatku na termomodernizację. Tak wynikało m.in. z interpretacji indywidualnych z 21 stycznia 2021 r. (0115-KDIT2.4011.824. 2020.1.RS) i z 19 listopada 2021 r. (0113-KDIPT2-2. 4011.570.2021.2.AKR).
Liczy się moment złożenia zeznania
To podejście zmieniło się w 2023 r., mimo że same przepisy nie zostały znowelizowane. W objaśnieniach z 30 marca 2023 r. minister finansów po raz pierwszy stwierdził, że aby odliczyć ulgę, trzeba być właścicielem domu w chwili składania zeznania. Potwierdzają to też najnowsze objaśnienia z 30 czerwca br., w których zapisano, że „warunek dotyczący tytułu prawnego musi być spełniony na moment zastosowania ulgi w zeznaniu składanym za rok podatkowy, z zachowaniem ustawowego terminu na jego złożenie, w którym podatnik poniósł wydatki kwalifikujące się do objęcia ulgą termomodernizacyjną”.
To oznacza, że jeżeli podatnik zamontował w lutym 2025 r. pompę ciepła, to skorzysta z ulgi, jeśli będzie właścicielem tego budynku w momencie składania zeznania za ten okres, czyli do końca kwietnia 2026 r. Jeżeli natomiast sprzeda nieruchomość przed terminem złożenia zeznania, np. w grudniu 2025 r., to nie będzie miał prawa do odliczenia za ten rok.
Złożenie korekty
W interpretacji z 17 września 2024 r. dyrektor KIS poszedł jednak o krok dalej i uznał, że właścicielem domu trzeba być też w momencie złożenia korekty – jeżeli podatnik chce odliczyć ulgę po latach. Nie ma znaczenia – uznał – że był nim w momencie składania zeznania. Takiej wykładni nie potwierdzają jednak najnowsze objaśnienia podatkowe – a konkretnie przykłady w nich zamieszczone (tak jak przykład 29., który przywołujemy).
Przykład
Podatnik będący właścicielem domu jednorodzinnego zamontował kolektor słoneczny. Nie odliczył tego wydatku w ramach ulgi termomodernizacyjnej w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym go poniósł. Po dwóch latach podatnik sprzedał nieruchomość.
Czy po sprzedaży może złożyć korektę zeznania za rok, w którym poniósł wydatek na montaż kolektora słonecznego i skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej?
Minister finansów potwierdził w objaśnieniach, że podatnik może złożyć korektę zeznania podatkowego i skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego za rok, w którym przeprowadził przedsięwzięcie termomodernizacyjne. Na moment składania zeznania za ten rok był bowiem właścicielem tej nieruchomości.
To, że podatnik musi być właścicielem w momencie składania zeznania, a nie korekty, potwierdza też przykład nr 30.
Na korektę zeznania – a więc i odliczenie ulgi – podatnik ma więc pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Potem bowiem zobowiązanie się przedawnia i nie ma już możliwości złożenia korekty.
Minister finansów w objaśnieniach przypomniał, że zobowiązanie podatkowe za 2019 r. przedawnia się zatem wraz z końcem 2025 r., a za 2020 r. wraz z końcem 2026 r. ©℗
Podatnik jest chroniony
Objaśnienia podatkowe są wydawane na podstawie art. 14a par. 1 pkt 2 ordynacji podatkowej. W związku z tym zastosowanie się do nich przez podatnika powoduje objęcie go ochroną przewidzianą w art. 14k–14m ordynacji podatkowej, a więc taką samą ochroną, jak w przypadku interpretacji ogólnej.
To oznacza, że objaśnienia nie są źródłem prawa, nie wiążą bezpośrednio urzędów skarbowych, ale chronią podatników, którzy się do nich zastosowali. Podatnik nie jest zobowiązany do ich stosowania tylko z tego powodu, że zostały opublikowane, ale jak już się do nich zastosuje – jest chroniony.
Jeśli więc podatnik po wydaniu objaśnień zrobi korektę zeznania w momencie, gdy nie jest już właścicielem domu i skorzysta z ulgi termomodernizacyjnej – to urząd skarbowy nie może tego podważyć. Warunkiem jest tylko, aby był właścicielem domu w chwili, gdy składał zeznanie za rok, w którym mógł wykazać ulgę, a tego nie zrobił. Taka możliwość wynika wprost z nowych objaśnień podatkowych (przykład nr 29.). Ochrony takiej nie dawały wcześniejsze wyjaśnienia opublikowane na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. Trzeba jednak pamiętać, że minister finansów może zmienić raz wydane objaśnienia podatkowe.