Tym samym stwierdził, że zwolnienie z akcyzy nie przysługuje w odniesieniu do procesów pomocniczych, takich jak przygotowanie czy suszenie. Wyrok NSA pozostaje w zgodzie z orzecznictwem TSUE w tym zakresie.

Przypomnijmy, że na podstawie art. 2 ust. 4 lit. b dyrektywy 2003/96/WE energia elektryczna wykorzystywana zasadniczo do celów redukcji chemicznej oraz w procesach elektrolitycznych i metalurgicznych jest zwolniona z akcyzy. Na gruncie polskiego prawa wyłączenie z opodatkowania energii elektrycznej wykorzystywanej w tych celach znalazło odzwierciedlenie w formie zwolnienia przewidzianego w art. 30 ust. 7a pkt 2 ustawy akcyzowej.

Cały proces zwolniony z akcyzy?

Ze zwolnienia tego chciała skorzystać spółka, która wykorzystuje energię elektryczną w procesie lakierowania karoserii samochodowych. Twierdziła, że cały proces lakierowania – obejmujący obróbkę wstępną, lakierowanie kataforetyczne oraz suszenie – powinien być objęty zwolnieniem z akcyzy.

Argumentowała, że proces kataforezy, będący jednym z etapów lakierowania, polega na nakładaniu powłoki lakierniczej na przedmiotach metalowych z wykorzystaniem zjawiska elektroforezy. Spółka utrzymywała, że całość procesu, który obejmuje lakierowanie kataforetyczne, powinna – ze względu na jego integralność i ciągłość – zostać uznana za proces elektrolityczny. Tym samym – w jej ocenie – cała zużyta do tego celu energia elektryczna podlega zwolnieniu, o którym mowa w art. 30 ust. 7a pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym.

Przygotowanie i suszenie nie podlega zwolnieniu dla procesu elektrolitycznego

Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Uznał, że jedynie etap lakierowania kataforetycznego, czyli moment rzeczywistego wykorzystania energii elektrycznej do przeprowadzenia elektrolizy, spełnia warunki do zastosowania zwolnienia z akcyzy.

Wyjaśnił, że nie każda reakcja przebiegająca z udziałem energii elektrycznej ma charakter elektrolityczny – procesy takie jak suszenie, chłodzenie czy inne działania pomocnicze nie spełniają tego warunku. Etapy obróbki wstępnej i suszenia nie są procesami elektrolitycznymi w rozumieniu art. 30 ust. 7a pkt 2 ustawy akcyzowej, a zatem nie mogą zostać objęte zwolnieniem – wskazał organ podatkowy.

Ponadto, jak zaznaczył dyrektor KIS, energia zużywana do zasilania urządzeń pomocniczych pełni funkcję napędową, wobec czego nie może korzystać ze zwolnienia. Powołał się na wyrok TSUE z 7 września 2017 r. (C-465/15), w którego świetle energia napędzająca urządzenia – nawet jeśli służy etapom niezbędnym do przeprowadzenia właściwego procesu elektrolitycznego – powinna być traktowana jako energia wykorzystywana jako paliwo, a więc podlegająca opodatkowaniu.

Zwolnienie z akcyzy w ściśle określonych warunkach

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (sygn. akt III SA/Po 1202/21) podzielił stanowisko organu. Uznał, że jedynie energia elektryczna zużyta podczas procesu kataforezy podlega zwolnieniu.

Zwrócił uwagę, że proces elektrolizy zachodzi wyłącznie w ściśle określonych warunkach i nie występuje ani na etapie przygotowania powierzchni karoserii, ani w trakcie suszenia lakieru. Wobec tego, jak zauważył WSA, nie ma podstaw do zastosowania zwolnienia wobec energii zużywanej na wcześniejszych i późniejszych etapach produkcji niż proces elektrolityczny w ścisłym znaczeniu.

Sąd kasacyjny również zgodził się z fiskusem. Stwierdził, że wyłącznie etap lakierowania kataforetycznego spełnia przesłanki przewidziane przez art. 30 ust. 7a pkt 2 ustawy akcyzowej. Sędzia Marek Olejnik zaznaczył, że kluczowy dla rozstrzygnięcia sprawy był wyrok TSUE (C-465/15). Wskazał, że etapy przygotowawcze i końcowe – mimo technologicznego powiązania – nie stanowią części procesu elektrolitycznego, więc nie spełniają warunków bezpośredniego i natychmiastowego wykorzystania energii elektrycznej w tym celu, co jest niezbędne do skorzystania ze zwolnienia.

- TSUE zawęził możliwość zastosowania zwolnienia tylko do tych procesów sensu stricto, czyli w tym przypadku tylko do procesów elektrolitycznych. Natomiast wszystkie procesy towarzyszące nie są objęte zwolnieniem. Czynności przygotowawcze i następcze, takie jak suszenie pomalowanej karoserii, nie stanowią elementu procesu elektrolitycznego – podkreślił sędzia Olejnik.

Wyrok NSA z 24 czerwca 2025 r., sygn. akt I FSK 798/22