Czy od samochodu sprowadzonego z USA przez Niemcy trzeba zapłacić VAT także w Polsce

2) eksport towarów;

3) import towarów na terytorium kraju;

4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju (WNT);

5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT).

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT), natomiast import towarów to przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej (art. 2 pkt 7 ustawy o VAT). Zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy o VAT miejscem importu towarów jest terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie ich wprowadzenia na terytorium Unii Europejskiej.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że klient biura rachunkowego kupił jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej uszkodzony samochód, który został przetransportowany z USA do Niemiec. Transakcja ta spełniała definicję importu, zawartą w art. 2 pkt 7 ustawy o VAT, tj. towar (samochód) został przywieziony z terytorium państwa trzeciego (USA) na terytorium UE (Niemcy). Miejscem importu – stosownie do art. 26a ust. 1 ustawy o VAT – były Niemcy, gdyż w tym państwie samochód został wprowadzony na terytorium UE. Z przedstawionego w pytaniu opisu stanu faktycznego wynika, że w Niemczech klient biura zapłacił cło oraz niemiecki VAT (od importu towarów). Oznacza, że na terenie Niemiec nastąpiło zakończenie procedury importowej samochodu, który tym samym zyskał status towaru wspólnotowego. Następnie samochód został przetransportowany z Niemiec do Polski. Istota problemu sprowadza się zatem do ustalenia, czy w związku z uznaniem auta za nowy środek transportu na kliencie ciąży obowiązek zapłaty VAT również w Polsce.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Ważne: Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT).

Kiedy dochodzi do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów

Stosownie do art. 9 ust. 1 w zw. z ust. 2 ustawy o VAT, przez WNT, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz – pod warunkiem, że:

1) nabywcą towarów jest:

a) podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika,

b) osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w lit. a

– z zastrzeżeniem art. 10 ustawy o VAT;

2) dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem, o którym mowa w pkt 1 lit. a.

Potraktowanie danej czynności jako WNT, o której mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o VAT, zawsze wymaga spełnienia dwóch podstawowych warunków:

– podmiot z jednego państwa członkowskiego musi nabyć prawo do rozporządzania towarami jak właściciel – zatem na rzecz tego podmiotu musi być dokonana dostawa,

– po nabyciu towary są przemieszczane na terytorium innego państwa członkowskiego niż państwo wysyłki, przy czym pozostaje bez znaczenia, kto faktycznie przewozi towar i na czyje zlecenie jest to czynione, gdyż towary w wyniku dokonanej dostawy mogą być wysyłane lub transportowane przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

Ważne: Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że samochód kupiony przez klienta biura jest nowym środkiem transportu.

Należy więc zwrócić uwagę, że z art. 9 ust. 3 ustawy o VAT wynika, że art. 9 ust. 1 ustawy o VAT stosuje się również w przypadku, gdy:

1) nabywcą jest podmiot inny niż wymieniony w art. 9 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT,

2) dokonującym dostawy towarów jest podmiot inny niż wymieniony w art. 9 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT

– jeżeli przedmiotem nabycia są nowe środki transportu

Zgodnie z art. 2 pkt 10 lit. a ustawy o VAT przez nowe środki transportu rozumie się przeznaczone do transportu osób lub towarów pojazdy lądowe napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 cm^[3] lub o mocy większej niż 7,2 kW, jeżeli przejechały nie więcej niż 6000 km lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż sześć miesięcy. Za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym został on pierwszy raz zarejestrowany w celu dopuszczenia do ruchu drogowego lub w którym po raz pierwszy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopuszczenia do ruchu drogowego w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza. Jeżeli nie można ustalić dnia pierwszej rejestracji pojazdu lądowego lub dnia, w którym podlegał on pierwszej rejestracji, za moment dopuszczenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta.

Zatem transakcja może zostać uznana za WNT, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o VAT, pod warunkiem, że nabywcą tych towarów jest:

• podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika, lub
• osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, natomiast dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, lub podatnikiem podatku od wartości dodanej.

Przy czym – z uwagi na art. 9 ust. 3 ustawy o VAT – WNT stanowi każde przemieszczenie nowego środka transportu (bez względu na status stron transakcji) pomiędzy krajami UE, któremu towarzyszy przeniesienie prawa do rozporządzania nim jak właściciel.

Ponadto w myśl art. 11 ust. 1 ustawy o VAT przez WNT, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, rozumie się również przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, należących do tego podatnika, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju, jeżeli towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo zaimportowane, i towary te mają służyć działalności gospodarczej podatnika. Przepis ten pozwala więc na uznanie za WNT także czynności, w przypadku których podatnik przemieszcza towary należące do swego przedsiębiorstwa z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa. W tym przypadku w państwie, z którego przemieszczane są towary, występuje WDT, natomiast w państwie, do którego przemieszczane są towary, następuje ich WNT. Przy czym art. 11 ust. 1 ustawy o VAT uzależnia uznanie przemieszczenia towarów należących do podatnika z innego państwa członkowskiego na terytorium kraju za WNT od tego, czy towary te będą służyć działalności gospodarczej tego podatnika.

Ważne: WNT uznaje się za dokonane na terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu (art. 25 ust. 1 ustawy o VAT).

Jak zaklasyfikować przemieszczenie samochodu

W analizowanej sprawie nie mamy do czynienia z WNT, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o VAT. Wprawdzie nie ma znaczenia to, że klient biura rachunkowego nie ma statusu podatnika, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, gdyż przedmiotem nabycia jest nowy środek transportu. Należy jednak zauważyć, że pojazd jest własnością klienta już od momentu zakupu na terytorium USA (wtedy nabył on prawo do rozporządzania samochodem jak właściciel). Zatem przemieszczeniu przez klienta zakupionego w USA pojazdu z terytorium Niemiec na terytorium Polski nie towarzyszy powtórne przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel.

Z kolei przez WNT, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, jeżeli towary te mają służyć działalności gospodarczej podatnika. Przepis ten nie dotyczy jednak analizowanego przypadku, gdyż klient biura w ogóle nie prowadzi działalności gospodarczej. Oznacza to, że sprowadza on pojazd na własne potrzeby i samochód nie służy do prowadzenia działalności gospodarczej.

Podsumowanie

Mimo uznania auta za nowy środek transportu klient biura nie musi zapłacić VAT w Polsce. Podatek od importu towarów powinien zostać rozliczony w Niemczech, natomiast w Polsce nie wystąpi obowiązek zapłaty VAT od WNT, gdyż nie są spełnione przesłanki wynikające zarówno z art. 9 ust. 1, jak i art. 11 ust. 1 ustawy o VAT. Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 listopada 2024 r., sygn. 0114-KDIP1-2.4012.502.2024.1.AP). ©℗