rozwiń ›

Nadzieję daje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 19 marca 2025 r. (sygn. akt I SA/Bd 87/25). Jest on nieprawomocny, ale niewykluczone, że zanim w sprawie wypowie się sąd kasacyjny, pojawi się interpretacja ogólna ministra finansów. Z informacji DGP wynika, że do resortu finansów trafił wniosek o wydanie takiej interpretacji. Czy zostanie ona wydana i czy jej treść będzie korzystna dla organizatorów kolonii, tego jeszcze nie wiemy. Spytaliśmy o to Ministerstwo Finansów, czekamy na odpowiedź.

Dotychczas interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej były w przeważającej większości niekorzystne dla organizatorów kolonii, ale zdarzyły się i takie, w których potwierdził on prawo do zwolnienia z VAT. Dlatego – zdaniem zainteresowanych – przydałoby się jednoznaczne stanowisko ministra, najlepiej takie, które uwzględni stanowisko bydgoskiego sądu.

Kiedy zwolnienie?

Spór dotyczy zakresu zwolnienia zapisanego w art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy o VAT. Na problem zwróciliśmy uwagę już w styczniu br., w artykule „Wypoczynek dzieci i młodzieży to według fiskusa turystyka” (DGP nr 7/2025).

Z przepisu wynika, że wolne od podatku są usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą wykonywane w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej, o systemie oświaty oraz w przepisach ustawy – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 737 ze zm.).

Zwolnione są także usługi dodatkowe, co wynika z dwóch przepisów:

- wspomnianego art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o VAT, w którym jest mowa o usługach ściśle związanych z opieką, oraz

- art. 43 ust. 17 ustawy o VAT, w którym jest mowa o usługach „ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe”.

Półkolonie bez podatku

Nie ma sporów co do tego, że opieka w trakcie kolonii lub półkolonii jest wolna od VAT. W przypadku półkolonii (odbywających się tylko w dzień i w tym samym mieście) wolna od podatku jest całość usług, łącznie z cateringiem, wynajmem sal, zakupem biletów.

Kolonie z VAT

Co innego, gdy przedsiębiorca organizuje kolonie poza miastem na kilka – kilkanaście dni. W takiej sytuacji – zdaniem fiskusa – organizator kolonii świadczy usługi turystyczne, bo działa jak biuro podróży. Zamawia bowiem transport, nocleg, wyżywienie i dodatkowe atrakcje od innych firm „dla bezpośredniej korzyści turysty”. Powinien więc – według skarbówki – zapłacić VAT od marży (art. 119 ust. 1 i 2 ustawy o VAT).

Dyrektor KIS argumentuje, że procedura marży nie dotyczy wyłącznie biur podróży, a każdego podatnika świadczącego usługi turystyczne. Powołuje się na wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE z 22 października 1998 r. (sygn. akt C-308/96 i C-94/97) i 13 października 2005 r. (C-200/04) oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lutego 2016 r. (I FSK 1768/14).

To nie turystyka

Organizatorzy kolonii nie zgadzają się z taką wykładnią. Wyrok bydgoskiego WSA zapadł w sprawie kobiety, która zajmuje się organizacją kolonii i półkolonii sportowo-rekreacyjnych oraz edukacyjnych dla uczniów szkół podstawowych i średnich. Kolonie trwają tydzień lub 10 dni, a odbywają się np. nad morzem, w górach.

W tym celu organizatorka kupuje od innych firm usługi transportowe, zakwaterowania, wyżywienia, bilety wstępu do parku liniowego, kręgielni, kin, na pływalnie. Uczniowie mogą też korzystać ze szkoleń surfingowych i narciarskich, uczestniczyć w kuligach zimowych, w rejsach łodzią.

We wniosku o interpretację kobieta podkreśliła, że głównym celem kolonii jest aktywna opieka nad dziećmi i młodzieżą „przez rozwijanie sprawności psychoruchowej dzieci z zastosowaniem zajęć sportowo-rekreacyjnych i edukacyjnych”.

Dodała, że organizuje też półkolonie, w godzinach 7:30-16:30. W tym celu również kupuje usługi od innych firm.

Sama – jak poinformowała – ma status organizatora wypoczynku w rozumieniu art. 92c ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 750 ze zm.) i podlega w związku z tym nadzorowi kuratora oświaty. Zapewniła, że spełnia wszystkie wymogi prawa oświatowego, tj. zatrudnieni przez nią wychowawcy mają odpowiednie wykształcenie i kwalifikacje oraz ukończyli kurs wychowawcy wypoczynku.

Kobieta uważała, że całość świadczonych przez nią usług powinna być zwolniona z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy o VAT.

Innego zdania był dyrektor KIS. Stwierdził, że zwolnione w całości z VAT są tylko półkolonie. Natomiast od organizacji kolonii kobieta powinna płacić podatek według procedury VAT-marża. Zwolniona z VAT jest tylko sama opieka nad dziećmi i młodzieżą – uznał dyrektor KIS w interpretacji z 10 grudnia 2024 r. (0112-KDIL1-1.4012.645.2024.2.MG).

VAT odsyła do ustawy oświatowej

Interpretację tę uchylił bydgoski WSA. Zwrócił uwagę na to, że art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy o VAT odnosi się do ustawy o systemie oświaty, a te dotyczą m.in. organizacji wypoczynku. Art. 92a tej ustawy mówi o „wypoczynku organizowanym dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych, połączonym ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży, trwającym nieprzerwanie co najmniej 2 dni, w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku.”

W definicji tej mieszczą się – zdaniem WSA – zajęcia sportowe, wycieczki do ciekawych miejsc czy wejścia na basen.

Wyraz „opieka” (art. 43 ust. 1 pkt 24a ustawy o VAT) jest więc synonimem wyrazu „wypoczynek” (art. 92a ustawy o systemie oświaty) – stwierdził WSA. Dlatego – jak orzekł – różne usługi poboczne, np. o charakterze rekreacyjnym, sportowym, teatralnym, tanecznym, wcale nie wykraczają poza zakres pojęcia „opieka” i „sprawowanie opieki”, lecz są istotną częścią tego pojęcia w rozumieniu prawa krajowego.

WSA zwrócił też uwagę na niekonsekwencję fiskusa, który zgodził się na zwolnienie z opodatkowania usług nabywanych na potrzeby półkolonii, choć one różnią się od kolonii tylko tym, że nie wiążą się z zakwaterowaniem (z transportem już tak). Jedne i drugie organizowane są na podstawie przepisów o systemie oświaty i stanowią element planu organizacji wypoczynku.

Dyrektor KIS nie zmienia zdania

Wyrok bydgoskiego sądu nie spowodował, że skarbówka zmieniła zdanie. W interpretacji z 28 kwietnia 2025 r. (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.138.2025.2.MMA) dyrektor KIS znów wypowiedział się niekorzystnie dla organizatora letniego i zimowego wypoczynku dla dzieci i młodzieży.

W tym wypadku była to organizacja pożytku publicznego, która dotychczas organizowała bezpłatne obozy, ale postanowiła zacząć pobierać za nie odpłatność. Poinformowała, że ma status organizatora wypoczynku w rozumieniu ustawy o systemie oświaty. Większość usług świadczy sama, od innych podmiotów kupuje sporadycznie usługi transportu, noclegu i wyżywienia (przy obozach zimowych).

Dyrektor KIS stwierdził, że świadcząc te dodatkowe usługi, kupione dla „bezpośredniej korzyści turysty”, organizacja musi płacić VAT od marży.

Pogląd ten prezentuje od dawna, czego przykładem są interpretacje m.in. z: 17 grudnia 2024 r. (0113-KDIPT1-1.4012.779.2024.2.AKA), 10 grudnia 2024 r., 8 listopada 2024 r. (0111-KDIB3-2.4012.486.2024.2.MGO), 30 października 2024 r. (0114-KDIP4-2.4012.538.2024.2.MMA), 13 czerwca 2023 r. (0114-KDIP4-2.4012.195.2023.2.KS), 14 września 2022 r. (0114-KDIP4-2.4012.297.2022.3.AA), 13 września 2022 r. (0114-KDIP4-2.4012.299.2022.1.MB).

Natomiast w interpretacjach z 20 maja 2024 r. (0112-KDIL1-1.4012.205.2024.2.AR) i 21 lipca 2022 r. (0113-KDIPT1-1.4012.349.2022.2.MG) był innego zdania.

- Trudno jest zrozumieć negatywne stanowisko dyrektora KIS, skoro z ustawy o VAT wprost wynika, że zwolnienie dotyczy także dostawy towarów i świadczenia usług ściśle związanych z podstawową usługą opieki nad dziećmi i młodzieżą – komentuje Iwanna Lewko, doradca podatkowy i menedżer w MDDP.

Podkreśla, że trudno wyobrazić sobie prawidłową organizację kolonii bez nabycia usług transportu, wyżywienia, noclegu czy zapewnienia dodatkowych atrakcji sportowych lub edukacyjnych. – Gdyby nie zakup tych usług, to w wielu przypadkach niemożliwa byłaby realizacja planu kolonii zgłoszonego kuratorowi oświaty – zwraca uwagę Iwanna Lewko.

OPINIA

Mateusz Milan, doradca podatkowy w MTM Tax Advisory, pełnomocnik w sprawie rozstrzygniętej przez bydgoski WSA

Sąd nie przekonał fiskusa. Oby zrobił to minister finansów

Bydgoski WSA precyzyjnie uzasadnił, dlaczego nie można uznać usług dodatkowych, niezbędnych do organizacji kolonii, za usługi turystyki opodatkowane według procedury VAT-marża. Trudno się nie zgodzić z tym, że choć organizacja opieki nad dziećmi i młodzieżą w ramach kolonii zawiera elementy usługi turystycznej (zakwaterowanie, transport i inne usługi oraz towary nabywane dla bezpośredniej korzyści uczestnika), to nie jest turystyką. Pamiętajmy, że opieka nad dziećmi i młodzieżą jest usługą o szerszym zakresie, gdzie oprócz elementów typowych dla turystyki dochodzą również elementy wynikające z ustawy o systemie oświaty. Skoro nawet tak jasny i klarowny wywód sądu I instancji nie przekonał dyrektora KIS do odstąpienia od dotychczasowej wykładni, to pozostaje mieć nadzieję, iż korzystne wskazówki w tym zakresie opublikuje Ministerstwo Finansów.