Zmianę przepisów o przedawnieniu zobowiązań podatkowych oraz o raportowaniu krajowych schematów podatkowych proponuje Ministerstwo Finansów w projekcie nowelizacji Ordynacji podatkowej, opublikowanym w piątek na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej oraz niektórych innych ustaw zakłada m.in. zmianę wysokości kwoty podatku, który może zostać opłacony przez inny podmiot niż sam podatnik (oraz jego najbliżsi). Obecnie inny podmiot może zapłacić za podatnika kwotę do 1 tys. zł, a po zmianach będzie to maksymalnie 5 tys. zł.

MF proponuje także podniesienie wysokości wartości korekty, której z urzędu może dokonać organ podatkowy. Obecnie urzędnicy fiskusa mogą dokonać korekty deklaracji podatkowej, która skutkuje zmianą wysokości zobowiązania podatkowego, nadpłaty, zwrotu podatku albo nadwyżki podatku do przeniesienia lub wysokości straty, jeśli wartość tej zmiany nie przekracza 5 tys. zł. Po zmianach będzie to 10 tys. zł.

W projektowanej nowelizacji Ordynacji podatkowej MF proponuje też zmiany w przepisach o przedawnieniu zobowiązań podatkowych. Kwestia ta od dawna budzi sporo emocji, zwłaszcza wśród przedsiębiorców, którzy wskazują, że urzędnicy skarbowi często sztucznie wydłużają okres przedawnienia, który co do zasady wynosi 5 lat.

Niniejszy projekt przewiduje rezygnację z przesłanki nierozpoczęcia lub zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku ze wszczęciem postępowania karnego skarbowego w przypadku przestępstw skarbowych o charakterze uszczupleniowym, gdzie narażona na uszczuplenie lub uszczuplona należność publicznoprawna to kwota o +małej wartości+, czyli do 200-krotności minimalnego wynagrodzenia w czasie popełnienia czynu zabronionego oraz w przypadku wszystkich wykroczeń skarbowych, których popełnienie wiąże się z niewykonaniem zobowiązania podatkowego – napisano w uzasadnieniu do projektu.

Ponadto resort finansów planuje, aby „bieg terminu przedawnienia nie rozpoczynał się, a rozpoczęty ulegał zawieszeniu od dnia złożenia wniosku o uzupełnienie lub sprostowanie postanowienia o odmowie uzupełnienia lub sprostowania decyzji organu pierwszej instancji określającej wysokość zobowiązania podatkowego lub straty podatkowej do dnia wniesienia odwołania albo upływu terminu do wniesienia odwołania”. W uzasadnieniu resort podał, że tego typu wnioski są składane po to, aby doprowadzić do przedawnienia zobowiązania.

MF chce także wprowadzenia przepisu, aby 5-letni termin przedawnienia zobowiązania podatkowego ulegał wydłużeniu o 12 miesięcy, jeśli w okresie krótszym niż 12 miesięcy przed upływem terminu przedawnienia podatnik złożył korektę deklaracji, w której wykazał zmniejszenie wysokości podatku, zwrot lub zwiększenie jego wysokości lub stratę albo wzrost jej wartości.

W projekcie zostały zawarte także przepisy dotyczące raportowania krajowych schematów podatkowych, czyli MDR. Celem zmian – jak wynika z uzasadnienia – jest m.in. „maksymalne odciążenie podmiotów zobowiązanych do raportowania przez ograniczenie raportowania podlegających zgłoszeniu uzgodnień krajowych”.

„W ramach przedmiotowego projektu nowelizacji MDR nie zdecydowano się na całkowicie wyłączenie z raportowania uzgodnień krajowych (tzw. krajowych schematów podatkowych) lecz na ich ograniczenie w kilku obszarach. Ustawodawca mając na względzie również minimalizację obciążeń przedsiębiorców – po dwóch latach od wprowadzenia projektowanych zmian przeprowadzi ocenę w zakresie funkcjonowania raportowania schematów podatkowych typu +krajowego+ (+podlegających zgłoszeniu uzgodnień krajowych+) w kontekście wartości dodanej, którą uzyskuje administracja skarbowa w związku z obowiązkiem składania informacji o schematach podatkowych krajowych (…)” – napisano w uzasadnieniu.

Wśród innych zmian proponowanych w nowelizacji Ordynacji podatkowej jest także możliwość umorzenia podatku przed upływem terminu jego zapłaty. MF wyjaśniło, że taka ulga będzie „dostępna na tych samych zasadach, co obowiązujące obecnie umorzenie zaległości podatkowej”.

„Instytucja ta jest potrzebna m.in. w zakresie podatków samorządowych, w których zobowiązanie podatkowe powstaje na skutek doręczenia decyzji ustalającej wysokość tego zobowiązania. W przypadku podatków, które mają roczny charakter (od nieruchomości, rolny, leśny), podatnik, któremu wymierzono podatek, nie może obecnie skutecznie wystąpić o zastosowanie ulgi w postaci umorzenia całości lub części podatku do momentu upływu terminu jego płatności. Musi bowiem czekać z wnioskiem o udzielenie ulgi do czasu powstania zaległości, a tym samym naraża się na negatywne konsekwencje, w tym odpowiedzialność karną skarbową” – czytamy w uzasadnieniu.

Projektowana ustawa ma wejść w życie od 1 stycznia 2026 r. z wyjątkiem części przepisów, które wejdą w życie w innym terminie.