Minister finansów dostosuje przepisy o podatkowej księdze przychodów i rozchodów do nowych obowiązków związanych z prowadzeniem jej przy użyciu programów komputerowych i cyklicznym przesyłaniem fiskusowi JPK w tym zakresie. Tak wynika z opublikowanego wczoraj projektu.

Przypomnijmy, że od tego roku podobne obowiązki mają już podatnicy CIT, jeżeli wartość ich przychodu z poprzedniego roku przekroczyła 50 mln euro, a także podatkowe grupy kapitałowe.

Od 1 stycznia 2026 r. obowiązek przesyłania JPK będzie dotyczył zarówno podatników CIT, jak i PIT zobowiązanych do przesyłania fiskusowi JPK_VAT. Wynika to z art. 66 ustawy zwanej Polskim Ładem (Dz.U. z 2021 poz. 2105 ze zm.).

W związku z tym minister finansów musi wydać nowe przepisy wykonawcze dotyczące prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wejdą one w życie 1 stycznia 2026 r. i zastąpią dotychczasowe rozporządzenie z 23 grudnia 2019 r. (Dz.U. poz. 2544 ze zm.).

Księgi elektronicznie

W świetle nowego rozporządzenia obowiązkiem będzie zasadniczo prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programów komputerowych.

Nadal będzie można ją prowadzić bez komputera, jeżeli odrębne przepisy wyłączają lub zwalniają z takiego obowiązku. W praktyce wyłączenie będzie dotyczyło osób wykonujących działalność na podstawie umów agencyjnych i umów na warunkach zlecenia zawartych na podstawie odrębnych przepisów oraz duchownych, którzy zrzekli się opłacania zryczałtowanego podatku dochodowego (art. 24a ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy PIT).

Ponadto minister finansów będzie mógł określić w rozporządzeniu grupy podmiotów zwolnionych z obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych w postaci elektronicznej lub zwolnionych z obowiązku ich przesyłania (na podstawie delegacji wynikającej z art. 24a ust. 8 ustawy PIT).

Bez zbiorczych zapisów

Z projektu nowego rozporządzenia wynika, że z katalogu dowodów księgowych dziennych zostaną wyłączone zestawienia dowodów (faktur dotyczących sprzedaży) sporządzanych do zaksięgowania ich zbiorczym zapisem. Podatnik będzie dokonywał zapisów bezpośrednio w księdze, prowadzonej co do zasady w postaci elektronicznej, na podstawie poszczególnych faktur. Nie będzie już ich wykazywał w odrębnym zestawieniu, a bezpośrednio w księdze, zamiast zbiorczej kwoty.

Podstawy zapisów w księdze nie będzie też stanowiło zestawienie sprzedaży sporządzane na podstawie ewidencji sprzedaży VAT, o której mowa w art. 109 ust. 1 lub 3 ustawy o VAT. Zmiana ta jest podyktowana efektywnością wykorzystania struktur JPK_PKPiR - wyjaśniło Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu. Wyjaśniło, że gdyby zapisy w księdze były dokonywane na podstawie zestawień faktur (zestawień sprzedaży), to nie byłyby w niej ujęte poszczególne faktury, a to uniemożliwiłoby analizę poszczególnych dokumentów w ramach struktur JPK.

Czas i miejsce przechowywania

Z rozporządzenia znikną przepisy dotyczące miejsca przechowywania księgi oraz dowodów księgowych.

Nadal natomiast trzeba będzie przechowywać księgi i dowodów księgowych do czasu przedawnienia podatku, czyli zasadniczo przez pięć lat. Nadal z art. 86 ordynacji podatkowej będzie wynikać, że podatnicy obowiązani do prowadzenia ksiąg podatkowych przechowują je i związane z ich prowadzeniem dokumenty do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, chyba że ustawy podatkowe stanowią inaczej.

Etap legislacyjny:

projekt rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów – w konsultacjach