Spółka z o.o., która powstała w wyniku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej, może zostać uznana za podatnika, którego pierwszym rokiem działalności jest rok przejścia na opodatkowanie na podstawie ustawy o CIT – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

To dobra informacja dla spółek, które chcą wybrać ryczałt, zwany potocznie estońskim CIT. Tylko bowiem spółki rozpoczynające działalność są zwolnione z wymogu zatrudnienia trzech osób przez trzy pierwsze lata funkcjonowania (art. 28j ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT). Pozostałe, które wybiorą estoński CIT, muszą od razu zatrudniać co najmniej trzy osoby na umowę o pracę lub na podstawie innych umów, np. zlecenia (art. 28j ust. 1 pkt 3 lit. a i b ustawy o CIT).

Spółki rozpoczynające działalność mają również prawo do niższej stawki estońskiego CIT - 10 proc. zamiast 20 proc. Pozostałe też mogą z niej korzystać, ale tylko jeżeli są małym podatnikiem, co oznacza, że ich przychody ze sprzedaży brutto (wraz z należnym VAT) za poprzedni rok podatkowy nie mogą przekroczyć 2 mln euro. W 2025 r. to oznacza maksymalnie 8 569 000 zł przychodów brutto za 2024 r.

Przekształcenie w z o.o.

Od kilku już lat trwa spór o to, czy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, powstała z przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej, jest podatnikiem rozpoczynającym działalność gospodarczą. Fiskus konsekwentnie uważa, że nie. Wynika to nie tylko z interpretacji dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, ale też z odpowiedzi wiceministra finansów Jarosława Nenemana z 5 listopada 2024 r. na interpelację poselską nr 4864.

Jedna z takich spornych spraw trafiła na wokandę. Chodziło o spółkę z o.o., która powstała z przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej i wybrała estoński CIT. Uważała, że jest podmiotem rozpoczynającym prowadzenie działalności gospodarczej, a zatem powinna być w pierwszym roku zwolniona z obowiązku zatrudnienia, w myśl art. 28j ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT.

To kontynuacja

Dyrektor KIS się z nią nie zgodził. Stwierdził, że nie może być ona traktowana jako podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności, bo w wyniku przekształcenia nie ustaje byt prawny podmiotu przekształcanego, a jedynie dochodzi do zmiany jego formy organizacyjno-prawnej. Spółka kontynuuje więc działalność przedsiębiorcy sprzed przekształcenia.

Na potwierdzenie tej tezy przywołał wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego, w tym m.in. z 17 kwietnia 2014 r. (sygn. akt II FSK 1121/12). NSA stwierdził w nim, że w przypadku przekształcenia nowy podmiot jest kontynuatorem bytu i działalności podmiotu przekształcanego.

Nie ma takiego zastrzeżenia

Interpretację tę uchylił WSA we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 105/24). Zwrócił uwagę na to, że art. 28j ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT nie zawęża katalogu podmiotów mogących skorzystać z preferencji do podatników rozpoczynających prowadzenie działalności. Inaczej rozwiązano to w innych przepisach tej ustawy. Bezpośrednio wykluczają one możliwość skorzystania z ulg przez podatników rozpoczynających działalność, którzy zostali utworzeni w wyniku przekształcenia. Tak jest np. w art. 18da ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT – wskazał sąd.

Natomiast w art. 28j ust. 2 pkt 2 takiego zastrzeżenia nie ma – zauważył sąd. Zwrócił też uwagę na to, że przepisy ustawy o CIT nie definiują jednoznacznie pojęcia „podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności”.

Orzekł więc, że spółka powstała w wyniku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej może skorzystać z preferencji dotyczącej zatrudniania, w myśl art. 28j ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT.

To pierwszy rok

Zgodził się z tym NSA. W uzasadnieniu wyroku sędzia Alicja Polańska wskazała, że wykładnia tego przepisu przez organ podatkowy jest zawężająca. W ustawie nie napisano, że ze zwolnienia z konieczności zatrudnienia nie mogą skorzystać spółki powstałe z przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej.

- Z preferencji mogą skorzystać także ci podatnicy, którzy się przekształcili i z działalności jednoosobowej przeszli na działalność opodatkowaną na podstawie przepisów ustawy o CIT. Pierwszy rok, kiedy ta ustawa ich obejmuje, jest ich pierwszym rokiem działalności – wyjaśniła sędzia Polańska.

Szersze skutki

- W praktyce to oznacza, że nie tylko spółki powstałe z przekształcenia jednoosobowej działalności, ale też ze spółek cywilnych i jawnych, które wcześniej nie były podatnikami CIT, powinny być uznane za podatników rozpoczynających działalność i mieć prawo do preferencji – podsumowuje Dominika Jaszczyk, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii prawnej PragmatIQ.

Zaznacza jednak, że to pierwszy wyrok NSA w tej kwestii. Nie ma więc pewności, czy inne składy orzekające pójdą w tym samym kierunku.

Wyrok NSA z 11 marca 2025 r., sygn. akt II FSK 1412/24