Zdecydować trzeba najpóźniej w czwartek. Oto przegląd tego, co się zmieniło od ubiegłego roku, ze wskazaniem, czym się kierować przy wyborze formy opodatkowania na 2025 r.

rozwiń ›

Tych, którzy chcą wnikliwiej przemyśleć swoją decyzję, zachęcamy do zapoznania się z naszym poradnikiem „Czas na wybór podatku na 2025 r. mija 20 lutego” (DGP nr 22/2025).

Niczego nie zmieniać...

Aktualna jest zasada, że kto nie zmieni formy opodatkowania, pozostanie przy tej samej co w 2024 r., chyba że utracił do niej prawo.

...czy jednak wybrać

Przedsiębiorcy jak co roku mają do wyboru: skalę podatkową, liniowy 19-proc. PIT i ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Od kilku już lat nie można wybrać karty podatkowej (chyba że podatnik rozliczał się w tej formie z fiskusem już w 2021 r. i to kontynuuje).

Z ryczałtu może korzystać niemal każdy przedsiębiorca, którego przychody netto (bez VAT) za 2024 r. nie przekroczyły 2 mln euro, czyli 8 569 200 zł. W spółkach cywilnych i jawnych brana jest pod uwagę suma przychodów wszystkich wspólników. Nie ma natomiast znaczenia wysokość bieżących przychodów (mogą w 2025 r. przekroczyć 2 mln euro, będzie to miało znaczenie dopiero przy wyborze formy podatku na 2026 r.).

Nie można wybrać ryczałtu, działając w spółce partnerskiej.

Jak zawiadomić o formie opodatkowania

W przepisach nic się nie zmieniło, ale w praktyce – jak najbardziej. Dla pewności warto złożyć oświadczenie o wyborze formy opodatkowania:

  • w urzędzie skarbowym (dotyczy to również wspólników spółek cywilnych oraz zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym spółek jawnych i partnerskich);
  • za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), zmieniając swoje dane we wpisie. Można to zrobić w urzędzie gminy lub przez internet.

Ale fiskus akceptuje też (w końcu) inny sposób – wystarczy oznaczyć zgodnie ze swoim wyborem przelew bankowy dotyczący pierwszej w roku wpłaty zaliczki na podatek. Jeżeli podatnik poda na przelewie symbol „PPE”, będzie to oznaczać, że wybrał na 2025 r. ryczałt ewidencjonowany. Jeżeli wpisze „PPL”, urząd skarbowy zostaje poinformowany, że wpłacający wybrał podatek liniowy.

Symbole podatkowe można znaleźć w obwieszczeniu ministra finansów w sprawie wykazu numerów rachunków bankowych urzędów skarbowych obowiązujących od 1 stycznia 2020 r. (Dz.Urz. Min.Fin. z 2020 r. poz. 2).

Trzeba wybrać kod PKD

W tym roku, aby zmienić formę opodatkowania, wyjątkowo trzeba na nowo wybrać właściwy dla siebie kod statystyczny PKD. Ma to związek z wejściem w życie od 1 stycznia 2025 r. nowej Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2025).

Nawet jeżeli u przedsiębiorcy nic się nie zmieniło w zakresie PKD, to i tak trzeba na nowo wybrać symbol statystyczny. Więcej pisaliśmy o tym wczoraj („Nowość przy zmianie podatku. Trzeba znów wybrać PKD”, DGP nr 33/2025).

Kasowy PIT - czy warto go wybrać

Niektórzy mogą wybrać metodę kasową, co oznacza, że podatnik będzie wykazywać:

  • podatkowy przychód – dopiero gdy dostanie zapłatę za sprzedany towar albo wykonaną usługę,
  • koszt uzyskania przychodu (z wyłączeniem odpisów amortyzacyjnych) – dopiero gdy sam zapłaci za otrzymany towar lub wykonaną usługę.

Taki wybór mają wyłącznie podatnicy, którzy:

  • nie prowadzą ksiąg rachunkowych,
  • dopiero rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej lub mieli w 2024 r. nie więcej niż 1 mln zł przychodów z działalności prowadzonej samodzielnie (czyli nie licząc przychodów uzyskanych w spółce: cywilnej, jawnej lub partnerskiej),
  • wykonują działalność wyłącznie samodzielnie (co nie wyklucza zatrudnienia pracowników).

Kto łączy samodzielną działalność z drugą, prowadzoną w spółce osobowej (cywilnej, jawnej, partnerskiej), będzie rozliczać odrębnie przychody i koszty z jednoosobowej działalności (na zasadzie kasowej), a odrębnie przychody i koszty z udziału w spółce (na zasadzie memoriałowej).

Metoda kasowa wbrew pozorom nie jest łatwa, bo wymaga śledzenia przelewów bankowych. Biura rachunkowe każą sobie za to dodatkowo płacić.

Nie na rzecz pracodawcy

Liniowy PIT można wybrać już od następnego roku po tym, w którym podatnik (lub co najmniej jeden ze wspólników, jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki) pracował na rzecz byłego pracodawcy.

Przy ryczałcie jest inaczej, bo liczy się to, aby podatnik (ani żaden ze wspólników) nie świadczył na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy usług odpowiadających czynnościom, które:

  • wykonywał w ramach stosunku pracy w roku poprzedzającym rok podatkowy lub
  • wykonywał lub wykonuje w ramach stosunku pracy w bieżącym roku podatkowym.

Jest jeszcze jedna różnica. Przy ryczałcie zakaz wykonywania czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy dotyczy zarówno sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów, jak i świadczenia usług. Przy wyborze liniowego PIT odnosi się on tylko do świadczenia usług (nie dotyczy sprzedaży towarów).

Zmiany w składce zdrowotnej

Tegoroczne zmiany w składce zdrowotnej (zwłaszcza w tej części, w której dotyczą przychodu ze sprzedaży środków trwałych) nie powinny wpływać na decyzję o wyborze podatku.

Ważniejsze jest co innego – prawo do odliczania części składki. Nie mają go podatnicy rozliczający się według skali PIT, ale w zamian (w przeciwieństwie do liniowców i ryczałtowców) przysługują im kwota wolna od podatku, czyli 30 tys. zł rocznie, i możliwość wspólnych rozliczeń (z mężem, nawet jeżeli zmarł w 2024 r., a także z samotnie wychowywanym dzieckiem).

Ryczałtowcy odejmują połowę składki od przychodu, ale faktyczna korzyść z tego odliczenia jest dużo mniejsza, bo jest to tylko odpowiedni procent, uzależniony od wysokości stawki samego ryczałtu. Sama składka jest zryczałtowana, ale gdy roczne przychody ryczałtowca przekroczą 300 tys. zł, wcale nie jest niska, wynosi aż 1384,97 zł miesięcznie.

Podatnicy, którzy wybiorą liniowy PIT, mają do wyboru:

  • zaliczać składkę zdrowotną do kosztów uzyskania przychodów (na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT) lub
  • odliczać ją od dochodu (na podstawie art. 30c ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT).

W obu przypadkach roczny limit odliczenia jest taki sam – w 2025 r. wynosi 12 900 zł (zgodnie z obwieszczeniem ministra finansów z 17 grudnia 2024 r., M.P. poz. 1084). Mimo tego bardziej opłaca się zaliczać składkę zdrowotną do kosztów, niż odliczać ją od dochodu.

PIT zero

Na wybór podatku na 2025 r. nie mają wpływu tzw. ulgi zero PIT, bo przysługują one przedsiębiorcom bez względu na formę opodatkowania (nie dotyczy to tylko karty podatkowej). Niezależnie od tego, czy przedsiębiorca płaci PIT według skali podatkowej (12-proc. i 32-proc.), czy wybierze liniowy 19-proc. PIT bądź ryczałt ewidencjonowany, ma prawo do ulgi:

  • dla rodziców mających co najmniej czworo dzieci (art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o PIT),
  • aktywnych zawodowo seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT),
  • osób powracających z zagranicy (art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT).

Przedsiębiorcy nie korzystają natomiast z ulgi dla młodych do 26. roku życia, bo nie obejmuje ona przychodów z działalności gospodarczej. Nie wyklucza to stosowania jej w odniesieniu do uzyskiwanych równolegle przychodów z innych źródeł (wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT). ©℗