Choć formularz TPR obowiązuje już od pięciu lat, to nadal jego uzupełnienie budzi liczne wątpliwości wśród podatników. Jego składanie nie jest nowym obowiązkiem, jednak coroczna aktualizacja informatora TPR przez MF oraz pojawiające się nowe pytania świadczą o tym, jak złożony i wymagający jest to proces. Rok 2024 przynosi pewną stabilizację, gdyż jest to pierwszy rok, w którym nie wprowadzono żadnych zmian do TPR.

Niemniej nie można zapominać o znaczeniu terminowego i prawidłowego wypełnienia tego dokumentu. TPR bowiem odgrywa kluczową rolę w typowaniu podatników do kontroli, a zaraportowane w nim dane mogą ujawnić wiele ryzyk związanych z obowiązkami podatkowymi. Dlatego tak ważne jest, aby dopełnić tego obowiązku z należytą starannością. Przedstawiamy dzisiaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania i wątpliwości, które pojawiają się podczas prowadzonych przez nas szkoleń dotyczących m.in. formularza TPR.

O co pytają na szkoleniach

PROBLEM Czy w TPR oświadczenie o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych zawsze musi być zaznaczone?

ODPOWIEDŹ Oświadczenie w formularzu TPR nie zawsze musi być zaznaczone. Zależy to od specyfiki transakcji, które raportuje dany podmiot.

Jeśli podmiot raportuje wyłącznie transakcje, dla których nie ma obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych, a jest zobowiązany je zaraportować w TPR, to zgodnie z przepisami nie musi zaznaczać oświadczenia w formularzu. Jest ono natomiast obligatoryjne w przypadku, gdy podmiot ma obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych dla transakcji, które raportuje.

W praktyce oznacza to, że jeśli wszystkie raportowane transakcje są zwolnione z obowiązku dokumentacyjnego, to w formularzu TPR nie trzeba zaznaczać oświadczenia.

PROBLEM Nasza spółka świadczy usługi wsparcia IT na rzecz podmiotów powiązanych z grupy. Zauważyłam, że w formularzu TPR są różne kategorie dla transakcji usługowych, w tym kategoria D dotycząca usług o niskiej wartości dodanej, które korzystają z uproszczenia safe harbour. Czy w przypadku usług IT powinnam wybrać tę kategorię?

ODPOWIEDŹ Aby odpowiedzieć na powyższe pytanie, należy sprawdzić, czy usługi spełniają przesłanki do skorzystania z uproszczenia safe harbour dla usług o niskiej wartości dodanej. Są one wskazane w art. 11f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1222; dalej: ustawa o CIT) i art. 23r ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226; dalej: ustawa o PIT).

Warunki te muszą być spełnione, aby spółka mogła skorzystać ze zwolnienia z przygotowania pełnej dokumentacji cen transferowych (w tym analizy cen transferowych).

Usługi IT to kategoria mieszcząca się w katalogu usług dopuszczonych do skorzystania z safe harbour. Jednak należy zweryfikować, jaki jest szczegółowy zakres świadczonych usług oraz porównać go z tym, który został wskazany w załączniku nr 6 do ustawy o CIT (załączniku nr 4 do ustawy o PIT). Przykładowymi usługami informatycznymi, które mogą skorzystać ze zwolnienia, są:

  • instalacja, utrzymanie i aktualizacja systemów informatycznych;
  • zapewnienie dostępu do usług komunikacji głosowej i transmisji danych;
  • wsparcie, utrzymanie i nadzorowanie infrastruktury informatycznej i sieci teleinformatycznych.

Dodatkowo usługi te muszą spełniać następujące warunki:

  • mają charakter usług wspomagających działalność gospodarczą usługobiorcy;
  • nie stanowią głównego przedmiotu działalności grupy podmiotów powiązanych;
  • wartość tych usług świadczonych przez usługodawcę na rzecz podmiotów niepowiązanych nie może przekraczać 2 proc. wartości tych usług świadczonych na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych;
  • nie mogą być przedmiotem dalszej odprzedaży przez usługobiorcę;
  • ustalenie wynagrodzenia w transakcji, rozumianego jako narzut na kosztach usług, następuje w oparciu o metodę marży transakcyjnej netto lub metodę koszt plus;
  • narzut na kosztach, ustalony jedną z wyżej wymienionych metod dla usług nabywanych, nie może przekroczyć 5 proc., a dla usług świadczonych nie może być niższy niż 5 proc.

Jeżeli transakcja dokonana przez spółkę spełnia wszystkie powyższe wymagania, to może skorzystać z uproszczenia safe harbour. Transakcję należy w takiej sytuacji zaraportować w formularzu TPR w kategorii D – w uproszczonej formie. W odmiennym przypadku taką transakcję należy wykazać w kategorii A 2105 („Zakup usług niematerialnych innych niż usługi o niskiej wartości dodanej, badawczo-rozwojowe, pośrednictwa i związane z nieruchomościami”).

PROBLEM W 2023 r. realizowaliśmy transakcję sprzedaży produktów na rzecz podmiotu X, który 1 czerwca 2023 r. przestał być podmiotem powiązanym dla naszej spółki. Czy musimy zaraportować transakcję z tym podmiotem w TPR za 2023 r.?
Jak ma postąpić kasjer, który podejrzewa, że banknot jest fałszywy? [Poradnia rachunkowa]
Jak ma postąpić kasjer, który podejrzewa, że banknot jest fałszywy? [Poradnia rachunkowa]

Zobacz również

ODPOWIEDŹ Tak, w przypadku transakcji z podmiotem X, który przestał być podmiotem powiązanym z państwa spółką, spółka jest zobowiązana zaraportować tę transakcję w formularzu TPR za 2023 r., ale tylko w odniesieniu do okresu, w którym podmioty były ze sobą powiązane. Kluczowa jest więc weryfikacja, czy transakcja sprzedaży produktów w okresie 1.01.2023–31.05.2023 przekroczyła próg dokumentacyjny w wysokości 10 mln zł. Jeśli tak, to trzeba ją zaraportować. Warto również w sekcji F formularza „Dodatkowe informacje” wskazać, że wartość transakcji została wykazana za ten okres.

PROBLEM Spółka A udzieliła pożyczki spółce B w 2022 r. Spółka w 2023 r. kontynuowała spłatę tej pożyczki. Czy spółki A i B muszą wykazać tę transakcję w formularzu TPR za 2023 r.?

ODPOWIEDŹ Zgodnie z przepisami dotyczącymi cen transferowych wszystkie transakcje, które są kontynuowane w danym roku i podlegają obowiązkowi sporządzenia dokumentacji cen transferowych, muszą być ujęte w TPR.

W przypadku, gdy spółka A udzieliła pożyczki spółce B w 2022 r. i jej spłata była kontynuowana w 2023 r., obie spółki są zobowiązane do wykazania tej transakcji w TPR za 2023 r. Obowiązek ten istnieje pod warunkiem, że wartość najwyższego aktywnego kapitału w 2023 r. przekraczała ustawowy próg. Wyjaśnimy to na przykładzie:

Spółka A udzieliła pożyczki w wysokości 12 mln zł w 2022 r. Do końca 2022 r. spółka B spłaciła 3 mln zł, co oznacza, że na 2023 r. pozostało 9 mln zł aktywnego kapitału. W takim przypadku transakcja nie wymaga udokumentowania i raportowania w TPR, ponieważ wartość kapitału nie przekracza 10 mln zł. Jeśli spłata kapitału w 2022 r. wyniosłaby 1 mln zł, to w 2023 r. wartość aktywnego kapitału nadal przekraczałaby 10 mln zł i pozostałyby obowiązki: dokumentacyjny i raportowania TPR.

Aby określić obowiązki w zakresie raportowania TPR dla danego roku kluczowa jest więc coroczna analiza kapitału aktywnej pożyczki.

PROBLEM Spółka (sp. z o.o.) wynajmuje powierzchnie biurowe i magazyn od wspólnika, który jest także prezesem zarządu. Wartość najmu obu powierzchni za 2023 r. przekroczyła 2 mln zł. Czy w przypadku, jeśli spółka przygotuje dokumentację cen transferowych i złoży TPR do urzędu skarbowego, to wspólnik będzie już zwolniony z wypełnienia tych obowiązków czy także musi złożyć TPR?

ODPOWIEDŹ Działanie (najem) powinno być oceniane odrębnie z punktu widzenia każdego uczestnika. W przypadku najmu powierzchni na rzecz sp. z o.o. przez jej wspólnika należy ocenić obowiązki niezależnie z perspektywy obu uczestników. Dla spółki z o.o. najem stanowi transakcję kontrolowaną, ponieważ jest realizowany w ramach działalności gospodarczej. W przypadku udziałowca kryterium ocennym może być nie tylko charakter zarobkowy, lecz także rozmiar i zorganizowanie prowadzonych przez niego działań.

Jeśli wymieniona transakcja spełnia definicję transakcji kontrolowanej z perspektywy obu podmiotów (spółki i wspólnika), to obie strony muszą wypełnić przypadające na nie obowiązki odrębnie. Ich wypełnienie w postaci złożenia formularza TPR przez jedną stronę transakcji kontrolowanej nie oznacza, że obowiązek ten został wypełniony automatycznie także przez drugą stronę.

Dla transakcji kontrolowanej przeprowadzonej pomiędzy spółką kapitałową a osobą fizyczną należy złożyć do urzędu skarbowego informację o cenach transferowych w formie formularza TPR-C – w przypadku spółki, oraz w formie formularza TPR-P – w przypadku osoby fizycznej.

Podczas uzupełniania formularzy trzeba szczególną uwagę zwracać na spójność raportowanych danych. Wszystkie różnice w danych raportowanych w formularzach będą łatwo dostępne i widoczne dla organów podatkowych. Może to spowodować ich zainteresowanie oraz dodatkowe szczegółowe pytania mające na celu weryfikację rzeczywistych danych o przeprowadzonej transakcji.

PROBLEM Spółka matka udzieliła polskiej spółce gwarancji kredytu udzielonego przez bank. Centrala nie nalicza żadnych opłat za udzieloną gwarancję. Spółka rozpoznaje jednak u siebie przychody z tytułu nieodpłatnych świadczeń, uwzględniając rynkowy poziom opłaty, jaką powinna płacić. W jaki sposób spółka powinna uzupełnić formularz TPR dla takiej transakcji?

ODPOWIEDŹ Podatnik, który otrzymał nieodpłatną gwarancję, powinien zaraportować ją urzędowi skarbowemu w TPR dokładnie w taki sam sposób, jak ujął to w dokumentacji cen transferowych (która powinna być już sporządzona na moment uzupełniania TPR).

Chociaż transakcja ma charakter nieodpłatny, to jest ona objęta obowiązkami sprawozdawczymi, jeśli suma gwarancyjna przekracza 10 mln zł. Brak opłaty gwarancyjnej w transakcji można oznaczyć w formularzu TPR w innych miejscach – polach „Kwota odsetek (memoriałowo)”, „Kwota odsetek (kasowo)” oraz w polu dotyczącym sposobu kalkulacji oprocentowania (braku opłaty gwarancyjnej).

W przypadku transakcji kontrolowanych bez wynagrodzenia – poza raportowanymi w TPR danymi o transakcji – powinno się zwrócić uwagę także na kwestię oświadczenia będącego częścią formularza. Podatnik, który rozpoznaje przychód podatkowy z tytułu nieodpłatnego lub częściowo odpłatnego świadczenia, może złożyć oświadczenie. W tym celu musi ustalić rynkowy poziom wynagrodzenia, tj. spółka musi posiadać analizę cen transferowych potwierdzającą rynkowy poziom opłaty gwarancyjnej uznanej jako przychód podatkowy. W innym wypadku, gdyby przychody takie nie były raportowane lub były inne, niż wynika z warunków rynkowych, podpisanie oświadczenia jest ryzykowne, biorąc pod uwagę sankcje karnoskarbowe.

PROBLEM Otrzymujemy od centrali refaktury różnego rodzaju kosztów podmiotów zewnętrznych, które są związane z działaniami naszego podmiotu, lecz są ponoszone pierwotnie przez centralę. Słyszeliśmy, że refaktury mogą być zwolnione z dokumentacji. W jakim przypadku jest to możliwe? Czy trzeba zaraportować taką transakcję w TPR?

ODPOWIEDŹ W zależności od charakteru i wartości poszczególnych rodzajów refaktur mogą być różne obowiązki. W przepisach przewidziano zwolnienie dla transakcji refaktur – tzw. czystych refaktur, dzięki któremu podatnik nie musi sporządzać dokumentacji cen transferowych oraz może w jedynie uproszczony sposób raportować w TPR swoje rozliczenia objęte tym zwolnieniem.

Warunki, jakie należy spełnić łącznie, aby uzyskać zwolnienie dla tzw. czystych refaktur, są następujące:

  • nie powstaje wartość dodana i rozliczenie następuje bez uwzględniania marży lub narzutu zysku;
  • rozliczenie nie jest związane bezpośrednio z inną transakcją kontrolowaną;
  • rozliczenie nastąpiło niezwłocznie po dokonaniu zapłaty na rzecz podmiotu niepowiązanego;
  • podmiot powiązany nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Jeśli spółka stwierdziła podczas weryfikacji swoich obowiązków cen transferowych, że refaktury, które otrzymuje od centrali, spełniają wszystkie te warunki, to ich wartości należy przyrównać do progów istotności transakcji. Jeżeli ich łączna wartość przekracza w danym roku 2 mln zł netto, to należy je wykazać w formularzu TPR w uproszczony sposób.

W formularzu przewidziano dla takich transakcji specjalną kategorię F. Podczas uzupełniania formularza należy ją wybrać i uzupełnić wszystkie wymagane dane o rozliczeniach podlegających zwolnieniu. Dane te są bardzo uproszczone, więc ich uzupełnienie nie powinno być dla spółki trudne.

PROBLEM Transakcja świadczenia usług marketingowych jest raportowana każdego roku w TPR składanym przez spółkę. Podczas weryfikacji wartości transakcji za 2023 r. okazało się, że w pliku kalkulacji był błąd w formule i za lata 2021–2022 w formularzu TPR zaraportowano błędne wartości transakcji. Co w takiej sytuacji może zrobić spółka? Czy należy skorygować TPR i jakie są tego konsekwencje?

ODPOWIEDŹ Jeśli spółka ustaliła, że dane zaraportowane w historycznych TPR są błędne, to powinna złożyć korekty obu formularzy, uwzględniając w nich prawidłowe dane. W informacjach dodatkowych do korekty może krótko wyjaśnić, z czego wynika korekta.

Do złożenia korekty informacji o cenach transferowych nie jest wymagane jednoczesne złożenie tzw. czynnego żalu (w szczególności, jeśli korekta wynika z niezamierzonej omyłki w kalkulacjach). Każda sytuacja powinna być jednak zweryfikowana i potwierdzona indywidualnie.

Jeśli spółka nie poprawi zaraportowanych danych za lata 2021 i 2022, to organ podczas kontroli cen transferowych może zwrócić uwagę na popełniony błąd kalkulacji i stwierdzić, że spółka podała w formularzu TPR nieprawdziwe informacje. Wiąże się to z sankcjami karno-skarbowymi, które mogą ciążyć na osobach odpowiedzialnych za złożenie formularza. ©℗