Domniemanie niewinności podatnika, brak kar za niecelowe błędy w rozliczeniach, trzyletni okres przedawnienia, podniesienie limitu zwolnienia z VAT do 350 tys. zł - proponuje zespół ds. deregulacji pod kierunkiem Rafała Brzoski

rozwiń ›

Ma to związek z ogłoszoną tydzień temu przez premiera Donalda Tuska nową strategią gospodarczą dla Polski. Podczas jej prezentacji minister finansów Andrzej Domański przedstawił założenia reformy podatkowej. Pisaliśmy o nich w DGP

Czego chce zespół Rafała Brzoski?

Po konferencji powstał zespół do spraw deregulacji, który ma przygotować propozycje rozwiązań ułatwiających życie przedsiębiorcom i obywatelom. Kieruje nim Rafał Brzoska, prezes firmy InPost.

Wczoraj poznaliśmy pierwsze propozycje, w tym dotyczące zmian podatkowych. Opublikowano je na stronie: sprawdzamy.com. Część z nich – jak zakłada zespół – ma być wprowadzona rozporządzeniami, część – zmianami w ustawach.

Domniemanie niewinności podatnika

Jednym z pomysłów jest wprowadzenie domniemania niewinności podatnika. Dziś, jak wskazują pomysłodawcy, to podatnik w razie wątpliwości musi udowodnić, że działał zgodnie z przepisami.

Dziś, jak wskazuje zespół, urząd skarbowy może np. uznać rozliczenia firmy w zakresie VAT za błędne i nakazać zapłatę zaległości podatkowej, mimo że przedsiębiorca ma wszystkie dokumenty potwierdzające prawidłowość swoich rozliczeń. W efekcie musi on przez kilka lat walczyć o swoje prawa w sądzie administracyjnym.

Po zmianach fiskus nie mógłby kwestionować rozliczeń podatkowych bez solidnych dowodów. Musiałby wykazać, że doszło do naruszenia przepisów. To, według komisji, ograniczyłoby nadużycia skarbówki i zmniejszyłoby liczbę sporów podatkowych.

Deregulacja dla przedsiębiorców- bez kar za niecelowe błędy

Zespół proponuje też rozróżnienie pomyłek od celowych nadużyć, dzięki czemu podatnicy i księgowi nie byliby karani za błędy wynikające z niejasnych przepisów, które na dodatek ciągle się zmieniają lub zmienia się ich wykładnia (mimo braku nowelizacji). Obecnie, niezależnie od przyczyn popełnionych błędów, przepisy przewidują surowe kary, co wymusza nadmierną ostrożność w biznesie i niepotrzebne koszty związane z konsultacjami prawnymi – wskazuje zespół.

Przekonuje, że po wyeliminowaniu kar za nieumyślne błędy przedsiębiorcy będą mogli skupić się na swojej działalności. „Zmniejszy się liczba sporów podatkowych, a gospodarka będzie się rozwijać w bardziej przewidywalnym otoczeniu” – czytamy na stronie sprawdzamy.com.

Pomysły Rafała Brzoski. Miarkowanie sankcji w VAT

Zespół wnioskuje też o dostosowanie sankcji w VAT (dodatkowe zobowiązanie) do skali przewinienia, tak aby ich wysokość zależała od tego, czy naruszenie było efektem pomyłki, czy celowego oszustwa.

Zespół twierdzi, że dziś organy podatkowe automatycznie nakładają surowe sankcje w VAT, często bez analizy intencji podatnika. Zasada proporcjonalności sprawi, że system podatkowy stanie się bardziej sprawiedliwy i przewidywalny – przekonuje zespół.

Przypomnijmy, że wymóg miarkowania sankcji w VAT nałożył już na polskiego ustawodawcę Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 15 kwietnia 2021 r. (C-935/19). Przepisy ustawy o VAT zostały w tym zakresie zmienione.

Wstrzymanie przedawnienia

Proponuje też zmiany w kontrowersyjnym art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej. Podatnicy od lat skarżą się, że skarbówka wykorzystuje ten przepis instrumentalnie – tylko po to, aby nie dopuścić do przedawnienia podatku.

Przypomnijmy, że tydzień wcześniej o zmianie w tym zakresie mówił także minister Domański. Jego propozycja zmierzała jednak w trochę innym kierunku – aby wszczęcie postępowania w związku z podejrzeniem popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego nie wpływało na termin przedawnienia podatku. Innymi słowy, aby termin przedawnienia biegł dalej. Wyjątkiem mają być tylko najpoważniejsze przestępstwa ściśle określone w ustawie.

Natomiast zespół pod kierunkiem Rafała Brzoski proponuje całkowite usunięcie tej przesłanki powodującej dziś zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Szybsze przedawnienia zobowiązań podatkowych

Jest też postulat skrócenia okresu przedawnienia zobowiązań podatkowych.

„W przypadku podatków, w zakresie których podatnicy w ślad za deklaracją raportują do urzędu również ewidencje, a więc udostępniają w postaci elektronicznej dane pozwalające zweryfikować poprawność deklaracji podatkowej (przykładowo: obecnie JPK_VAT, niebawem JPK_CIT), proponujemy zmianę okresu przedawnienia z pięciu lat do trzech lat” – postuluje zespół.

Przypomina też, że za rok wejdzie w życie obowiązek wystawiania faktur za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur. Administracja skarbowa będzie więc dysponowała jeszcze bardziej szczegółowymi danymi, które również pozwolą weryfikować rzetelność ewidencji i deklaracji.

Ugody, odsetki, interpretacje

Wśród innych pomysłów są:

  • nienaliczanie odsetek za zwłokę, gdy kontrola podatkowa będzie trwała dłużej niż sześć miesięcy,
  • wprowadzenie ugód podatkowych w relacji obywatel-urząd skarbowy,
  • zwiększenie liczby wydawanych interpretacji ogólnych przez ministra finansów,
  • wprowadzenie obowiązku stosowania się organów podatkowych do korzystnych dla podatników orzeczeń TSUE.

Zespół proponuje też podwyższenie limitu zwolnienia z VAT z obecnych 200 tys. zł do 350 tys. zł. Przypomnijmy, że minister Domański tydzień wcześniej zapowiedział podniesienie tego pułapu od 1 stycznia 2026 r. do 240 tys. zł.

Mniej kontroli, zatrudnianie cudzoziemców, mObywatel

Wśród pomysłów niepodatkowych pojawiły się:

  • zmniejszenie częstotliwości kontroli działalności gospodarczej (więcej na ten temat dziś na b10 w artykule „Deregulacja kontroli firm niebezpieczna dla pracowników”),
  • zatrudnianie cudzoziemców bez dyskryminowania Polaków (jednakowe prawa na rynku pracy),
  • zwiększenie zakresu stosowania dzisiejszego art. 122a kodeksu postępowania administracyjnego, który pozwala na „milczące załatwienie sprawy”,
  • ograniczenie nadużyć w stosowaniu aresztów tymczasowych przeciwko obywatelom,
  • zrównanie ważności dokumentacji elektronicznej z papierową,
  • wprowadzenie kolejnych usług w aplikacji mObywatel.